Wyjątkowe „Ludevo” Ifi Ude

Nowa, druga już autorska płyta Ifi Ude zachwyca. To bardzo dobrze ułożony repertuar, tworzący spójną wizję muzyczną. Przy tym bardzo ciekawie zaaranżowany, bo artystka zaprosiła do współpracy spore grono świetnych muzyków. Płyta przyniosła wokalistce nominację do Paszportu Polityki.

Wśród nich znalazł się Bart Pałyga, muzyk sprawnie posługujący się alikwotami, śpiewem gardłowym, grający na drumli, tarhu, sarangach, „heldze” (nyckelharpa), duduku i flecie. Oprócz niego w nagraniach wzięli udział: Agnieszka Sroczyńska i Katarzyna Węgierska, Marcin Lamch, Michał Chęć, Paweł Dziemski, Andrzej Puczyński, Buba Badjie Kvyateh, Jan Malecha, Przemysław „Pogan” Pawlak, JulasBeats/Juliusz Konieczny oraz Antoni Sojka na fortepianie i syntezatorach. Dzięki temu ostatniemu przepięknie wybrzmiała tęskna ballada „Nasze drogi złączył czas” – to jeden z tych utworów, w których można się całkowicie zatopić, zasłuchać. Dzieje się tak, oczywiście, także za sprawą samej autorki. Ifi Ude z dużym wyczuciem podaje tekst (zresztą nawet mówiąc o płycie, powołuje się na kulturę chłopską, w której słowo miało moc sprawczą, zaklinało nieszczęścia), śpiewa zaś bardzo czysto, znakomicie emisyjnie, muzykalnie i z wyraźną dbałością o każdy dźwięk i każdą frazę. Co ciekawe, to jej pierwszy utwór stworzony na pianinie.

– „Ludevo” to płyta, którą tworzyłam przez sześć ostatnich lat. Był to okres ogromnych zmian w moim życiu, próby sił między marzeniami a rzeczywistością. Z dziewczyny stałam się kobietą, z młodej kobiety zamieniłam się w matkę. Tę przemianę słychać na nowym albumie – opowiada wokalistka. – „Ludevo” to podświadoma potrzeba dotarcia do moich słowiańskich korzeni. Jest to również udanie się w podróż przez pradawne legendy i symbole, które objawiają się w kulturze pod postaciami Matki, Starca, Wędrowca, Wiedźmy, Mordercy czy Dziewicy – wyjaśnia. Perspektywa Ifi Ude jest tym ciekawsza, że artystka ma pochodzenie nigeryjskie. Sprawnie porusza się pomiędzy różnymi kontekstami, tradycjami, znajdując jakości uniwersalne – zarówno w muzyce, jak i w emocjonalnej treści. Promująca album piosenka „Tato, tato” z mocnym beatem i efektownymi zaśpiewami na długo zostaje w uszach, porywa do tańca, ale i do żywego dotyka warstwą tekstową: „Tato, tato, gdzieś ty był? Tato, tato, gdzieś ty pił? (…) Siedzi na okienku i patrzy, i szuka, czeka na tatusia miłego, siedzi sobie dziewczę ładniutkie (…). Bo ojcowie są od tego, by dziewczynki się nie bały (…). Mama uczyła mnie uczucia chować tam, gdzie nie sięgnie licho ich”.

Czujemy w tym utworze małą dziewczynkę, która przez całe dorosłe życie szuka swojego nieobecnego ojca, która pragnie odnaleźć w nim autorytet i źródło siły dla siebie; do piosenki powstał poruszający klip, w którym młoda kobieta szykuje do pogrzebu ciało ojca.

O mniej lub bardziej bolesnym dojrzewaniu jest też dynamiczna piosenka „Gdy dorosnę”, z kolei „Pod sosną” jest autorską interpretacją popularnej pieśni ludowej z ziemi radomskiej „Oj w lesie, w lesie pod sosnom”, to zarazem interesująca i wysmakowana reinterpretacja romantycznych polskich ideałów. To historia kochanków, która kończy się morderstwem brzemiennej dziewczyny, równie dramatyczna w wymowie, co „Tato, tato”. W prezentowanych utworach wyraźne są też (notabene charakterystyczne i dla muzyki ludowej) odwołania do świata przyrody. Ifi Ude w ten sposób postanawia zwrócić uwagę na potrzebę ochrony natury, konieczność powrotu na jej łono. – Symbol drzewa jako źródła dziejowej mądrości jest szczególnie wyczuwalny w utworach „Intro” i „Pod Sosną”. W kulturze sosna symbolizuje siłę, potęgę, długowieczność, a nawet nieśmiertelność – tłumaczy artystka. W podobnym duchu jest utrzymany „Kwiat”, do którego powstał teledysk z mocnym wydźwiękiem ekologicznym (zostaje poruszony problem zalewu śmieciami i ogólnej degradacji natury). W „Kwiecie” Ifi Ude objawia swoje ogromne możliwości wokalne i – w odróżnieniu od utworów, w których śpiewa bardzo silnym wokalem, jak np. we wspomnianym „Tato, tato” – tym razem odsłania swoje subtelności. Oprócz tego na płycie znalazły się utwory: „Wiszące skały” (określany przez artystkę jako hołd dla muzyki relaksacyjnej), „Burt und Helga”, „Dusza” (z cudownym, mistycznym refrenem „…rodzimy się na nowo ze starą duszą…”!) oraz dwa remiksy (piosenek: „Tato, tato” i „Kwiat”).

Podsumowując, bardzo dobry, o wysokich walorach artystycznych i produkcyjnych album, którego głębokie, sięgające do korzeni przesłanie niech zostanie z nami jak najdłużej:

Chociażbyś uciekł na najwyższą z gór,

echem rozbrzmiewać będzie pieśń

pradawnych matek, na straży przy mnie bądź.

Niechaj uleci w dal jeden głos,

w koronach drzew zachowaj odwieczną treść.

Na straży przy mnie bądź.

(Ifi Ude)

*

Ifi Ude – niezależna multidyscyplinarna artystka muzyk o polsko-nigeryjskich korzeniach. Wokalistka, producentka muzyczna, aktorka niezawodowa, autorka muzyki i tekstów. Ukończyła kulturoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim.

Jest autorka książki dla dzieci „Zebra”. Półfinalistka trzeciej edycji „Must Be The Music”. Dzięki wsparciu fanów jest pierwszą polską artystką muzykiem, która poprzez crowdfunding zebrała rekordową kwotę (ponad 27 tysięcy złotych w miesiąc) na wydanie debiutanckiej płyty „Ifi Ude” (2013). Album był nominowany do nagrody Fryderyk za najlepszy debiut roku.

Ifi grała w spektaklach Szkockiego Teatru Narodowego, Polskiego Teatru Narodowego, TR Warszawa, Teatru Pieśni Kozła, Teatru My. Grała w dwóch filmach w reż. Jerzego Skolimowskiego („Essencial Killing”, „11 minut”). Laureatka Grand Prix w konkursie Music Video Awards 2020 za teledysk do autorskiego utworu „Tato, tato”. Laureatka nagrody Grand Prix na Festiwalu Nowego Teatru w Rzeszowie 2019 za spektakl „Staff Only” w reż. Katarzyny Kalwat.

(MB)