Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego – to hołd odwadze cywilnej Polaków

W 84. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego swoją działalność rozpoczęło Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego. Stanowi ono opowieść o odwadze, poświęceniu i ludzkiej determinacji. Głównym założeniem muzeum było zebranie i prezentacja w atrakcyjny sposób unikalnych zdjęć, filmów, dokumentów, rozkazów, pokazujących organizacyjny fenomen polskiego państwa w czasie niemieckiej okupacji. Muzeum działające pod adresem tajnepanstwo.pl, to także ogromna baza łatwo dostępnych źródeł historycznych dla wszystkich zainteresowanych tym tematem. Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego stworzone zostało przez Fundację na Rzecz Wielkich Historii dzięki wsparciu Fundacji PGE i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wirtualne muzeum, które nie ma swojej siedziby, opowiada historię państwa, które także nie istniało fizycznie, ale jego struktury funkcjonowały dzięki odwadze tysięcy naszych rodaków. Dzisiaj, dzięki Wirtualnemu Muzeum Państwa Podziemnego możemy zapoznać się z tą inspirująca opowieścią o bohaterstwie, patriotyzmie i odwadze cywilnej Polaków pod okupacją niemiecką. PGE wsparło ten projekt, ponieważ jest to w naszej historii niezwykłe zjawisko, pokazujące siłę polskiego narodu. Wspieramy inicjatywy pielęgnujące pamięć historyczną, szczególnie te które są przystępne i atrakcyjne dla młodych ludzi – mówił Przemysław Kołodziejak, wiceprezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej ds. Operacyjnych, mecenasa Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego.

Wirtualna wystawa ułożona jest w ciekawą opowieść, która prowadzi odbiorców pomiędzy eksponatami. Wygląd wirtualnego muzeum jest innowacyjny i nowoczesny, wzorowany na najbardziej popularnych platformach społecznościowych. Krótkie treści urozmaicone historycznymi zdjęciami i ciekawymi infografikami wprowadzą zwiedzających do przeszłości. Intuicyjność poruszania się w wirtualnej przestrzeni, a także bogactwo zdigitalizowanych źródeł historycznych tj. zeskanowanych dokumentów i realnych głosów bohaterów, powoduje, że odbiorca przenosi się do czasów II Wojny Światowej.

Muzeum jest pomyślane jako przestrzeń przyjazna dla młodzieży, która korzystając z mediów społecznościowych przyjmuje informacje podzielone na krótkie bloki. Wzorowaliśmy się na działaniu najpopularniejszych wśród młodych ludzi platform, po to, aby w jak najbardziej przystępny dla nich sposób zaciekawić ich tematem – mówił Maciej Piwowarczuk, prezes Fundacji na rzecz Wielkich Historii.

Fundacja na rzecz Wielkich Historii specjalizuje się w odczytywaniu na nowo wydarzeń i postaci historycznych, by tworzyć z nich atrakcyjną, ponadczasową opowieść. Pomaga ona odbiorcy osadzić w historii główną wartość Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego (WMPPP) – materiały źródłowe. Użytkownik zaciekawiony konkretnym zagadnieniem, może łatwo przenieść się do zdigitalizowanych artefaktów – zdjęć, skanów czy nagrań. Przeglądając je można m.in.:

• zapoznać się z raportami wywiadowczymi opisującymi przygotowania III Rzeszy do wojny z ZSRR,
• przeczytać oryginał rozkazu o rozwiązaniu Armii Krajowej, gdzie Leopold Okulicki „Niedźwiadek” nanosił ostatnie ręczne poprawki – dzięki czemu widać, jak dobierał słowa,
• posłuchać, jak Kazimierz Piechotek opowiada o pracy w komórce fałszowania dokumentów na Politechnice Warszawskiej,
• dowiedzieć się, dlaczego na drzwiach mieszkania piętro poniżej lokalu, gdzie odbywały się tajne zajęcia wydziału prawa, pojawił się napis „Węgla nie sprzedaje się”.

Do końca 2023 roku w Wirtualnym Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego ma się znaleźć ponad 1500 takich artefaktów, które pochodzą m.in.: ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Radia Wolna Europa, Muzeum Pamięci Powstania Warszawskiego i wielu innych instytucji partnerskich projektu. Wśród dostępnych materiałów jest też seria animacji o dowódcach Armii Krajowej – „Głosy AK”.

W najważniejszych miejscach muzeum umieszczone są zadania, z których mogą korzystać nauczyciele podczas lekcji historii. Zostały one opracowane zgodnie z podstawową programową.

Muzeum cały czas się rozwija. W kolejnych tygodniach do istniejących już rozdziałów m.in. o tajnym nauczaniu, drukarniach, dowódcach AK, kobietach w podziemiu czy życiu codziennym będą dołączane kolejne. W tej chwili obszerne WMPPP jest realizowane siłami Fundacji na Rzecz Wielkich Historii przy wsparciu Fundacji PGE, mecenasa głównego, oraz Fundacji PZU i zaangażowaniu kilkunastu ośrodków muzealnych i zasobów archiwalnych.

Część nowych rozdziałów będzie wzbogacona o materiały, które przygotują uczestnicy ogłoszonego konkursu „Śladami bohaterów podziemia”. Organizatorzy zapraszają młodzież ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych w podróż śladami osób, które w czasie II wojny światowej włączały się w działalność ruchu oporu i przygotowanie filmu w formule InstaStories pokazującego efekty pracy. Szczegóły konkursu na stronie konkurs.tajnepanstwo.pl

Mecenasem Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego są: PGE Polska Grupa Energetyczna i Fundacja PGE.

Fundacja na Rzecz Wielkich Historii – od 2008 roku działa na polu edukacji historycznej. Wychodzi naprzeciw wyzwaniom współczesności, korzystając z doświadczeń przeszłych pokoleń. W swoich działaniach odkrywa na nowo dziedzictwo i przeszłość, wykorzystując nowoczesne technologie w procesach digitalizacji i udostępniania szerokiej publiczności zbiorów, archiwów oraz kolekcji. Fundacja produkuje wystawy (m. in.: „Kościuszko. Inżynier Wolności” czy „Letnie Ostatki”), organizuje ogólnopolskie konkursy dla młodzieży („Baczyński bez filtra”, „Śladami bohaterów Armii Krajowej”). Tworzy narzędzia dydaktyczne, takie jak gra Wolna Elekcja.

PGE Polska Grupa Energetyczna jest największym przedsiębiorstwem elektroenergetycznym w Polsce, dostawcą energii elektrycznej oraz ciepła do ponad 5,5 mln klientów oraz liderem zmian w polskiej energetyce. PGE realizuje działania z zakresu pielęgnowania pamięci o polskiej historii i jej bohaterach. Głównym opiekunem projektów, których celem jest uczczenie pamięci o polskim ruchu oporu jest Fundacja PGE. W 2021 roku została mecenasem Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego oraz zaangażowała się w organizację konkursu fotograficznego „Baczyński bez filtra”. Dodatkowo, w 80. rocznicę powołania do życia Armii Krajowej, zorganizowała z Fundacją na rzecz Wielkich Historii ogólnopolski konkurs „Śladami bohaterów Armii Krajowej” oraz stworzyła cykl animacji „Głosy AK” do historycznych nagrań głosów dowódców Armii Krajowej. Od 2018 roku realizuje projekt „Tablice Pamięci”. W jego ramach przeprowadziła kwerendę historyczną wszystkich 165 tablic Tchorka, znajdujących się na terenie Warszawy, wydała folder o Tablicach Pamięci oraz wsparła wydanie dwujęzycznego albumu „Pamięć Warszawy”. Ponadto zamontowała ponad 120 tabliczek informacyjnych przy tablicach Tchorka, wyczyściła i zakonserwowała 104 tablice oraz sporządziła i umieściła w aplikacji Tablice Pamięci oraz na stronie tablicepamieci.pl, pierwszą w Polsce elektroniczną bazę ponad 3100 nazwisk ofiar upamiętnionych Tablicami Tchorka w Warszawie. Ponadto, Fundacja PGE co roku w rocznicę Powstania Warszawskiego oddaje hołd energetykom walczącym w obronie warszawskiej Elektrowni Powiśle, organizując uroczystość pod hasłem „Energetycy w Powstaniu”. W tym roku w trakcie wydarzenia odbył się premierowy pokaz animacji: „Rozkaz: Zdobyć Elektrownię!”, stworzonej przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji.