SCHAEFFER ELEKTRONICZNIE, czyli… komponowanie czasu
Wydany w 1976 roku przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne „Wstęp do kompozycji” Bogusława Schaeffera, to chyba jeden z najdziwniejszych podręczników kompozytorskich na świecie, dziś już trudno dostępny, biały kruk. Automatyka kompozycji, komponowanie czasu, dźwięk przenośny, zgęszczanie pionu, deformacje, muzyka wieloznaczna… to ledwie kilka z pośród dziesiątek zagadkowych i nieoczywistych zadań kompozytorskich, które z charakterystyczną dla siebie swadą opisuje we wspomnianym „Wstępie do kompozycji” Schaeffer. A wszystkie te zagadnienia wypływają z postawionego na samym wstępie pytania: „Czym jest kompozycja, jak powstaje?”
Kolejne rozdziały książki wcale nie przynoszą oczywistej odpowiedzi na to proste, zdawałoby się, pytanie. Opisywane przez Schaeffera rozmaite techniki, problemy i zagadnienia – co rusz zmieniają perspektywę postrzegania rzemiosła, jakim jest komponowanie muzyki współczesnej.
A gdyby tak wybrać kilka zadań z Schaefferowskiego podręcznika i spróbować wcielić je w życie? Co by się stało, gdyby sięgnęli po nie wytrawni muzycy niekoniecznie kojarzeni z muzyką najnowszą? I wreszcie; co wynikłoby z takiego eksperymentu?
Sądzę, że dzisiejsze zderzenie ze spuścizną Schaeffera powinno mieć charakter twórczy, inkluzywny. Nie chodzi przecież o to, by grać Schaeffera nuta w nutę, ale by czerpać i kreować muzykę – w myśl Schaeffera. Dlaczego więc nie miałby sięgnąć po Schaeffera muzyk związany z jazzem lub popem? Sam Schaeffer lubił stosować w swojej sztuce nieoczywiste połączenia, unikał w twórczości logiki, pozwalał sobie na błędy i niedoskonałości, stale poszukiwał. I właśnie dlatego Schaefferowski „podręcznik” postanowiłam wraz z resztą artystów potraktować jako swobodne źródło inspiracji, okazję do zanurzenia się w niczym nieskrępowanej radości tworzenia, muzykowania, improwizowania, zabawy muzycznym tworzywem. Podczas koncertu „Schaeffer elektronicznie” usłyszymy wybrane fragmenty „Wstępu do kompozycji”, oraz inne teksty Schaeffera w aktorskiej interpretacji. Muzykę zainspirowaną Schaefferowską myślą i utworami (np. utworem Vopicope) wykonają takie osobowości estrady jak Bernard Maseli, Marcin Wyrostek czy Andy Ninvalle, zaś w roli konferansjerów wystąpią Monika Cieciora i Piotr Kramer, aktor Teatru Narodowego.
Sądzę, że artyści tego pokroju nie tylko odpowiednio zdeformują dźwięk, zagęszczą pion czy zakomponują słuchaczom czas, ale też całkowicie po swojemu odpowiedzą dziś na Schaefferowskie pytanie: „Czym jest kompozycja?”
reżyserka i autorka scenariusza:
Magdalena Małecka-Wippich
SCHAEFFER ELEKTRONICZNIE, czyli… komponowanie czasu
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
ul. Małopolska 48, 70-515 Szczecin
5 października 2022 r. godz. 19:00
TWÓRCY:
Marcin Wyrostek – akordeon
Bernard Maseli – wibrafon, marimba
Andy Ninvalle – vocal, beatboxing
scenariusz i reżyseria
Magdalena Małecka-Wippich
Piotr Zaufal – bas, aranżacje
Daniel Popiałkiewicz – gitara
Mateusz Adamczyk – skrzypce
Krzysztof Nowakowski – instrumenty perkusyjne
W rolach konferansjerów:
Monika Cieciora – aktorka
Piotr Kramer – aktor Teatru Narodowego
Patronat honorowy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury – Interwencje Edycja 2022
Patroni medialni: AICT, e-Teatr, Dziennik Teatralny, Polmic, Prestoportal.pl
Partnerzy: Legalna Kultura, Stowarzyszenie Artystów ZAIKS, Hotel Radisson Szczecin
Współorganizator: Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
Producent: Fundacja Przyjaciół Sztuk Aurea Porta
