Rytmy podświadomości
18 października 2024 r. w księgarni Państwowego Instytutu Wydawniczego (PIW) odbył się koncert / spektakl „Ritmos Subconscientes” inaugurujący planowany cykl prezentacji muzycznych inspirowanych literaturą.
Przed publicznością ścisłe wypełniającą księgarnię wystąpił kwintet Marity Albán Juárez (śpiew), której towarzyszyli: Łukasz Korybalski (flügehorn), Shachar Elnatan (gitary), Andrzej Święs (kontrabas) i Jose Manuel Albán Juárez (elektronika i perkusja). Przestrzeń sceny w scenografii zaprojektowanej przez Annę Knittel przypominała wnętrze paryskiego mieszkania Cortazara.
Koncert był transmitowany on line oraz został zarejestrowany audiowizualnie i jest dostępny w kanale YouTube Państwowego Instytutu Wydawniczego. Przedsięwzięcie zostało sfinansowane przez Unię Europejską NextGenerationEU.
Projekt Ritmos Subconscientes (dosłownie: Rytmy podświadomości) powstał na zamówienie Instytutu Cervantesa w Warszawie. Jego prapremiera odbyła się w maju 2024 r. w Warszawie. Na projekt składa się siedem utworów - głównie autorskich kompozycji muzyków zespołu Marity Albán Juárez, inspirowanych wątkami literackimi i pełnymi odniesień do fonosfery cortazarowskiego świata. Julio Cortázar włączył jazz nie tylko jako temat, ale także jako styl, wykorzystując rytm i improwizację jako oś swojego pisania. Jak sam mówił:
„… muzyka w ogóle, a jazz w szczególności, jest czymś w rodzaju nieustannej obecności, nawet w tym, co piszę, w mojej pracy jako pisarza, istnieje jakiś rytm, swing, jak mówią jazzmani, (…), a jeśli go nie ma w tym, co robię, to dla mnie znak, że to się nie nadaje i trzeba to wyrzucić i zacząć od nowa.
Entre Palabras - kompozycja Andrzeja Święsa w warstwie brzmieniowej jest jak najlepsza wersja codzienności, a chodzi w niej o ten rodzaj komunikacji, która odbywa się między słowami.
Kołysanka Dinian z muzyką i tekstem liderki zespołu nawiązującym do cortazarowskiego świata dziecięcej wyobraźni i niewinności.
Głos pisarza odtwarzany z sampli pojawiał się kilkukrotnie, po raz pierwszy w utworze do jego wiersza Los Amantes – z muzyką Marity Albán Juárez i Łukasza Korybalskiego.
Jose Manuel Albán Juárez w kompozycji Los Misterios del Buey zabrał publiczność na wyprawę po realizmie magicznym argentyńskiego pisarza.
Głos Cortazara powrócił w monodii akompaniowanej Entrevista Jose Manuela Albán Juárez. To długa kompozycja z licznymi improwizacjami osnuta wokół odtwarzanej w tle opowieści utkanej z fragmentów wywiadu telewizyjnego Julio Cortazara stanowiącej swego rodzaju credo zarówno pisarza jak i zespołu, i najlepiej objaśniającej oczywiste i ukryte sensy tego projektu. Podczas wstępu poprzedzającego koncert publiczność została wyposażona w drukowane „libretto” – a właściwie tłumaczenie wypowiedzi pisarza, by móc śledzić tekst w trakcie tej części występu.
Brawurowo wykonana kompozycja Jorge Drexlera Al otro Lado del río zabrzmiała jak współczesny manifest kultury latynoskiej.
Na zakończenie wykonana została piosenka skomponowana przez liderkę do wiersza Cortazara Cronopio y Flor.
Więcej o muzykach współtworzących Ritmos Subconscientes
Marita Albán Juárez peruwiańsko-polska wokalistka, muzykolożka i liderka zespołu. Koncertuje w Polsce i zagranicą w klubach i na festiwalach jazzowych. Znana jest także jako chopinolożka ˗ prezenterka filmów dokumentalnych m.in. (Efekt Chopina/Chopin Reloaded, BBCWorld, 2010) i programów telewizyjnych o kulturze. W swoich tekstach, które znalazły się w programie koncertu podkreśla zaangażowanie feministyczne i antyrasistowskie. W niemal wszystkich swoich projektach muzycznych współpracuje z bratem José Manuelem Albán Juárez (Manolo), który jest niezwykle wszechstronnym muzykiem z bogatym dorobkiem. W 2003 roku dołączył do zespołu Maanam. Występował i nagrywał m.in. z Korą Jackowską, Krzesimirem Dębskim, Trio Andrzeja Jagodzińskiego, Tomaszem Stańko, Zbigniewem Namysłowskim, Ewą Bem, Wojciechem Waglewskim, Zakopower, Łoną i Webberem, Fiszem i Emade, Natural Dread Killaz, Pauliną Przybysz, Młynarski plays Młynarski, Noviką czy Radzimirem Dębskim (Jimkiem). Wystąpił z towarzyszeniem wielu orkiestr, m.in. NOSPR, Sinfonia Varsovia, Aukso, Filharmonia Śląska, Polska Orkiestra Radiowa, Filharmonia Opolska, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Szczecinie, WDR Sinfonieorchester Köln i Konzerthausorchester Berlin. Bierze udział w eksperymentalnych projektach muzycznych, współpracując z DJ-ami i producentami muzycznymi. W sekcji rytmicznej Manolo towarzyszy Andrzej Święs, od lat uznawany za jednego z najlepszych i najciekawszych basistów młodego pokolenia. Występował m.in. z takimi gigantami jak Lee Konitz, Greg Osby, George Garzone, Karl Martin, Almqvist, Jacques Schwarz-Bard i wszystkimi mistrzami polskiego jazzu. W swoim dorobku fonograficznym (jako sideman) ma ponad pięćdziesiąt nagranych albumów, większość z nich otrzymała nominacje do Nagrody Muzycznej Fryderyk. Ostatnio otrzymał Nagrodę Fryderyka za jazzowy album roku „Flying Lion”. W międzynarodowym składzie kwintetu znalazł się wyjątkowy gitarzysta, multi instrumentalista i kompozytor Shachar Elnatan reprezentujący młodą izraelsko-nowojorską scenę jazzową. Współpracował m.in. z takimi wybitnymi artystami jak Avishai Cohen, Eli Degibri, Jorge Rossy, Ravi Coltrane i wielu innych. Listę składu zamyka trębacz Łukasz Korybalski, laureat licznych konkursów, m.in. Grand Prix Bielskiej Zadymki Jazzowej w 2004 roku. Współpracował z czołowymi artystami polskiej sceny — Zbigniewem Namysłowskim, Tomaszem Stańko, Andrzejem Smolikiem, Skubasem, Katarzyną Nosowską, Anią Dąbrowską oraz zespołami: T.Love i Chłopcy kontra Basia. Był dwukrotnie członkiem orkiestry Męskiego Grania. Jest autorem muzyki do filmów "Całe mnóstwo miłości" i "Siostry". W 2017 roku ukazała się jego autorska płyta CMM.
W realizacji projektu udział wzięli:
Patryk Tylza – realizacja dźwięku, rejestracja audio
Patryk Adamski – realizacja światła
Jeremi Sapilak – reżyseria transmisji, rejestracja AV
Adrianna Choina - operatorka kamery
Aleksander Wyszyński - operator kamery
Jeremi Sapilak - montaż, postprodukcja
Magdalena Lasia i Ewa Puchała - promocja
Tomasz Kaliński – producent
Berenika Karolak – koordynacja produkcji
