Msze żałobne Gabriela Faurégo i Maurice’a Duruflé w Filharmonii Krakowskiej
W okresie skupienia i zadumy poprzedzającym obchody Święta Zmarłych, w Filharmonii Krakowskiej wybrzmią dwie msze żałobne idealnie wpisujące się w atmosferę tego czasu. W piątek, 27 października 2023 o godz. 19.30 i w sobotę, 28 października br. o godz. 18.00, w wykonaniu Orkiestry i Chóru Filharmonii pod batutą Macieja Tworka usłyszymy bowiem Requiem opus 48 Gabriela Faurégo oraz opus 9 Maurice’a Duruflé. W partiach solowych wystąpią sopranistka Solomiia Pavlenko, Sylwia Pietrzak – mezzosopran i baryton, Josep-Ramon Olivé.
Kompozycja Gabriela Faurégo nazywana była przez niego samego – ze względu na rozmiary w pierwotnej formie dzieła – „małym requiem”. Utwór składał się bowiem tylko z 5 części i przewidywał zawężony skład wykonawczy. Na przestrzeni lat, od prawykonania w 1888 roku, Requiem rozrastało się w swoim kształcie, uzyskując dwie części i kolejnych wykonawców dzieła, by zabrzmieć w pełnej wersji w lipcu 1900 roku podczas Wystawy Światowej w Pałacu Trocadero w Paryżu. Kompozytor nigdy nie zestawiał tego utworu z wydarzeniami swojego życia, choć zapewne nie bez wpływu na jego powstanie była śmierć kolejno obojga rodziców. Sam dopatrywał się w nim nakreślonych muzyką obrazów wyzwolenia z doczesności i spokojnego zaśnięcia. Gdy kompozytor zmarł w listopadzie 1924 roku, Requiem op. 48 wykonane zostało podczas jego pogrzebu.
W przypadku kompozycji Maurice Duruflé dedykacja była świadoma i jasna. Kompozytor napisał bowiem Requiem dla swojego ojca, osadził zaś w stylu chorałowym, który „wyróżnia się świętością, melodyjnością, giętkością płynnego metrum i spokojem” (Małgorzata Janicka-Słysz). W dziewięcioczęściowej mszy, podobnie jak w kompozycji Faurégo, nie ma obrazu Sądu Ostatecznego (Dies irae), lecz świadome wskazanie bożego miłosierdzia i wzlatującej ku niebu duszy (In Paradisum), co w kontekście okrucieństwa II wojny światowej, będącej scenerią do powstającego dzieła, można odczytać także jako sposób na ucieczkę od doczesności w stronę tego, co dobre i wieczne.
Jak postrzegane są msze żałobne, czyli „przejmujące łzy kompozytorów”, w jakich okolicznościach powstawały i z jakich pobudek – porozmawiać będzie można z dyrygentem anonsowanych koncertów, Maciejem Tworkiem, który w sobotę 28 października br. o godz. 16.30 będzie gościem Agnieszki Malatyńskiej-Stankiewicz. Dyskusyjny Klub Muzyczny „Wszystko Gra”, powstaje we współpracy z Radiem Kraków, które rejestruje całe spotkanie do emisji w charakterze podcastu na swojej stronie internetowej. Wstęp na spotkanie jest bezpłatny.
