Maria Pinińska-Bereś w Lipsku i Hadze

07.11.2024

fragment plakatu

Twórczość Marii Pinińskiej-Bereś, pionierki polskiej sztuki feministycznej, po raz pierwszy pokazana zostanie międzynarodowej publiczności. Po prezentacji w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej Oddziale Muzeum Narodowego we Wrocławiu ekspozycję zobaczą widzowie Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku i Kunstmuseum w Hadze.

Wystawa „Maria Pinińska-Bereś: Retrospektive /Retrospective”, którą od 9 listopada 2024 będzie można oglądać w Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku to pierwsza w Niemczech kompleksowa wystawa indywidualna jednej z najbardziej niezwykłych osobowości polskiej sztuki XX w. Retrospektywa ma na celu przedstawić twórczość Marii Pinińskiej-Bereś międzynarodowej publiczności. Tym samym ingerować będzie w historię sztuki na dwa sposoby: kwestionując powszechne skupienie się na artystach płci męskiej oraz zwracając uwagę na fakt, że zachodnia perspektywa pomija różnorodną i wieloaspektową scenę artystyczną XX-wiecznej Europy Wschodniej.

Maria Pinińska-Bereś – odkrywana dzisiaj na nowo – w swojej twórczości eksplorowała sferę kobiecości i kobiecego erotyzmu, ich społeczno-polityczne uwikłania, a także relacje ze światem natury.

Obok Natalii LL czy Ewy Partum, Pinińska-Bereś jest postrzegana jako pionierka sztuki feministycznej w Polsce. Artystka przeciwstawiała się strukturalnej przemocy zarówno ze strony państwa, jak i kościoła i kwestionowała przemysł artystyczny.

Podczas gdy jej prace rzeźbiarskie z lat 50. XX w. były nadal zgodne z tradycjami modernistycznymi, jej późniejsza sztuka zawierała wpływy ruchu neoawangardowego. Zastąpiła elementy wykonane z cementu lub metalu mniej szlachetnymi materiałami takimi jak papier-mâché, tkanina lub sklejka, a także przedmiotami gotowymi.

Od lat 60. XX w. w jej pracach coraz częściej pojawiały się biomorficzne formy. Ich kobiecy wygląd wzmocniła kolorem różowym, który stał się jej znakiem rozpoznawczym. Różowy – jako kolor domków dla lalek i sukienek – funkcjonuje jako instrument przygotowujący dziewczynki do ich roli społecznej w patriarchalnym społeczeństwie. Przywłaszczając sobie ten kolor, Pinińska-Bereś krytykowała politykę ról płciowych i odnosiła się do traumatycznych doświadczeń.

Na wystawie publiczność będzie mogła zobaczyć szeroki wybór prac powstałych od początku lat 60. do końca minionego stulecia, w tym najważniejsze rzeźby i fotograficzne dokumentacje performansów.

„Maria Pinińska-Bereś. Retrospektive / Retrospective”