Muzyka korzeni nie zna granic ani przeszkód [koncert studentów Wassima Ibrahima w krakowskiej Akademii Muzycznej]

„Będziemy śpiewać po aramejsku, grecku, arabsku – w wielu językach, ale to wszystko będzie o miłości!” – powiedział Wassim Ibrahim podczas koncertu swoich studentów w styczniowy wietrzny wieczór. I miłość wypełniła salę kameralną krakowskiej Akademii Muzycznej.

Wassim Ibrahim to jedna z najciekawszych postaci krakowskiego archipelagu muzycznego i kulturowego. Z Syrii przyjechał do Polski ponad dziesięć lat temu, już jako zasłużony wykładowca instytutu muzycznego w Damaszku i wzięty muzyk. Był to spory przeskok zawodowy, bo pierwszym wyborem zawodowym Wassima było… budownictwo. W Krakowie uzyskał magisterium W Krakowie uzyskał magisterium na Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego na Wydziale Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej, katedrze kompozycji, gdzie kilka lat później doktoryzował się, współpracując m.in. z dzisiejszym rektorem Akademii, prof. Wojciechem Widłakiem. Muzyka niezaprzeczalnie była ważna dla Wassima od wczesnego dzieciństwa. Dziś artysta znany jest jako multiinstrumentalista, wirtuoz instrumentalny, kopalnia wiedzy o muzyce wschodu, a także energetyczny kierownik Chóru w Kontakcie. W samym Kontakcie prowadzi też autorski „Kurs Muzyczny”. Za swoją działalność w 2020 roku został odznaczony tytułem Krakowskiego Ambasadora Wielokulturowości.

Wassim Ibrahim nie tylko jest postacią barwną, ale też nauczycielem zarażającym pasją i fascynacją muzyką wschodu. Prowadzone przez niego koncerty zawsze uzupełniane są informacjami historycznymi, ciekawostkami o prezentowanych melodiach i utworach, tłumaczeniami tekstów, kontekstami. Nic więc dziwnego, że na styczniowy koncert akademicki – który był po prostu formą egzaminu dla uczestników zajęć Ibrahima – przyszła spora publiczność.

Zajęcia fakultatywne „Muzyka etniczna” - zajmująca się muzyką orientalną od Mezopotamii i Lewantu po Andaluzję - to nowość w programie studiów Wydziału Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej na krakowskiej Akademii. Wassim Ibrahim został poproszony o stworzenie autorskiego programu na te zajęcia po sukcesie warsztatów o muzyce etnicznej sprzed dwóch lat. Zajęcia obejmują ogrom wiedzy historycznej i omawiają historię muzyki od czasów starożytnej Mezopotamii po współczesne interpretacje i inspiracje. Jak podkreśla sam prowadzący, oczywiście wiedza teoretyczna jest ważna, ale jeszcze ważniejsza jest praktyka. Dlatego też egzaminem półrocznym dla uczestników zajęć był specjalny koncert.

Na występ studenci przygotowali utwory instrumentalne i wokalno-instrumentalne z różnych rejonów dawnego wschodniego świata, a także muzykę współczesną, napisaną z inspiracji i miłości do tradycji bliskowschodnich. Studenci odważyli się na wykonawstwo na tradycyjnych bębnach, a także fletach prostych, suce biłgorajskiej, klawikordzie, skrzypcach i kontrabasie, udowadniając, że muzyka korzeni nie zna granic ani przeszkód. Moją szczególną uwagę przykuł akordeonista – Wojciech Góralczyk – który wydawał się czuć muzykę całym sobą, rozumieć ją i przekazywać z głębi serca. Oczywiście w starożytnej Persji czy dawnej Andaluzji nikt na akordeonie nie grał, a jednak charakterystyczne brzmienie tego jakże niełatwego instrumentu zaskakująco dopełniało harmonii zespołu. Świetnymi wykonawcami okazali się też fleciści – Marie Nezdařilová i Rodrigo Barata. Ostry, jakby nieoszlifowany dźwięk drewnianych fletów prostych idealnie pasuje do naszego wyobrażenia o muzyce wschodu. Tu w grę wchodziły jednak drobne improwizacje i przede wszystkim odnalezienie się w starych skalach, nierzadko z użyciem mikrotonów, co na tych instrumentach dla muzyków „z zewnątrz” tradycji jest nierzadko ogromnym wyzwaniem.

Zespołowi wokalnemu z ogromną pasją pomagał sam wykładowca, śpiewając i fantastycznie improwizując. Mam nadzieję, że wykonawstwo Wassima Ibrahima rozbudzi nieco onieśmielonych studentów, którzy w przyszłości rozwiną skrzydła w tym zakresie.

Zajęcia „Muzyka etniczna” Wassima Ibrahima to dowód na to, że krakowska Akademia Muzyczna to uczelnia rozwijająca się i otwarta na nowe doświadczenia, dbająca o wszechstronność swoich studentów. Muzyka bliskiego wschodu fascynuje i inspiruje od wielu lat, nic więc dziwnego, że temat przyciągnął tak wielu przyszłych kompozytorów. Rozszerzenie wiedzy na temat instrumentów, skal, wgryzienie się w skomplikowaną rytmikę, nietypowe metra – to wszystko niewątpliwie zaowocuje u nowego pokolenia krakowskich muzyków i twórców. Jako miłośniczka takich brzmień – już zacieram ręce na efekty tej edukacji!

Jeden z utworów, który zabrzmiał podczas koncertu:

Muzyka etniczna – sobota, 13 stycznia 2024, Akademia Muzyczna w Krakowie

Program:

Utwory instrumentalne

Muzyka tradycyjna Hiżaz Madnira

Ali Ufki (Wojciech Bobowski, ok. 1610–1675) Nakriz Paszraf

Kemani Sebuh (1828–1894) Kurdili Hicazkar Longa

Riad Al Sunbati (1906–1981) Longa Riad

Utwory wokalno-instrumentalne

Muzyka tradycyjna (po turecku i arabsku) Uskudar

Muzyka tradycyjna (po aramejsku) Shlom lech (Ave Maria)

Muzyka tradycyjna (po arabsku) Hal Asmar Aloun

Muzyka tradycyjna (po grecku) Misirlo

Muzyka tradycyjna (serbska) Ajde Jano

Muzyka tradycyjna (sefardyjska – ladino) Hija Mia

Muzyka tradycyjna (po arabsku) Lamma Bada Yatathana

Muzyka tradycyjna (po persku) Nawoi

Wykonawcy:

Agata Styczyńska śpiew / Aleksandra Sobczak śpiew / Aleksandra Szaron śpiew / Anna Klimczyk suka / Arthur Kauffmann Novas instrument perkusyjny / Damian Raźny instrument perkusyjny / Daria Kubik clavisimbalum / Dawid Kopp śpiew / Dominik Dubiel śpiew / Gabriela Łasak śpiew / Izabela Vinent Abreu śpiew, instrument perkusyjny / Jan Niezgoda skrzypce / Marie Nezdařilová flet / Michał Smajdor instrument perkusyjny / Oliwia Makuła śpiew / Rodrigo Marcondes Marques Jerónimo Barata flet / Róża Piękoś śpiew / Tomasz Toft śpiew / Valeriia Datsiuk skrzypce / Wojciech Chlanda kontrabas / Wojciech Góralczyk akordeon

Prowadzący i organizator: dr Wassim Ibrahi