Koncert Sinfonii Iuventus dedykowany Ukrainie walczącej o swoją wolność

W tragicznych dniach wojny, podczas której bestialsko napadnięta Ukraina walczy o zachowanie swojej wolności i niepodległości w programach koncertów – z powodu okoliczności nierzadko zmienianych – pojawiają się akcenty także muzycznego wsparcia dla dzielnego narodu.

Dlatego koncert rozpocznie hymn państwowy Szcze ne wmerła Ukrajiny ni sława, ni wola, którego słowa (ich autorem jest Pawło Czubynski) stanowią zamierzone nawiązanie do incipitu Mazurka Dąbrowskiego. Piękna pieśń, do której muzykę skomponował grekokatolicki duchowny Mychajło Werbycki, powstała pierwotnie dla sztuki teatralnej. Zakazana w okresie Związku Sowieckiego, stała się później hymnem odrodzonego państwa (w swej ostatecznej redakcji z 2003 roku). Zabrzmią też utwory kompozytorów reprezentujących to samo pokolenie muzyki ukraińskiej – a zarazem odmienne życiowe drogi i stylistyczne kręgi. Urodzony w 1938 roku Myrosław Skoryk był prominentną postacią życia muzycznego kraju jako kompozytor i muzykolog, także dyrektor artystyczny Opery Kijowskiej. Jego wzruszająca, romantyczna w wyrazie Melodia a-moll powstała do zapomnianego dziś filmu Vysokij Pierieval z 1981 roku i zyskała autonomiczną popularność w wielu różnych opracowaniach. Wykonywano ją także podczas uroczystości żałobnych ku czci ofiar proeuropejskiego zrywu na Majdanie na przełomie 2013/2014, mordowanych przez Rosjan i siły sprzyjające marionetkowemu przywódcy Wiktorowi Janukowyczowi. Starszy o rok Wałentyn Sylwestrow należy do najbardziej znanych w światowej skali kompozytorów ukraińskich – jego muzyka przechodziła ciekawą ewolucję, od awangardowych poszukiwań, po postmodernistyczny zwrot ku tradycji, z którą jego muzyka wchodzi w inspirujące i fascynujące dyskursy. The Messenger jest tego przykładem szczególnie ciekawym, gdyż w utworze tym odnajdujemy odwołania do muzyki Mozarta, zdekomponowanej i subiektywnie złożonej w nowe jakości. Jest to – obok wzruszającego Requiem dla Łarisy – jeden z utworów poświęconych pamięci żony kompozytora, zmarłej w 1996 roku Łarisy Bondarenko.

Młodość Chopina przypadła na lata największego rozkwitu muzyki brillant nacechowanej błyskotliwą wirtuozerią i lekkością, a moda ta nie ominęła oczywiście Warszawy; także własna twórczość Chopina z tego czasu jest w zasadzie utrzymana w duchu brillant. Z pewnością bardzo lubił ów genre, pozwalający mu ukazać olśniewającą technikę pianistyczną, chociaż w późniejszych latach począł od niego odchodzić. Do ostatnich ukłonów w jego kierunku należały m.in. dwa koncerty fortepianowe, stanowiące probierz kompozytorskich umiejętności zdobytych w Szkole Głównej Muzyki podczas studiów u Józefa Elsnera. Arcydzieła powstały w krótkich odstępach czasu, w latach 1829-1830. Wbrew numeracji opusowej (wynikającej z kolejności drukowanych wydań), Koncert f-moll op. 21 został ukończony jako pierwszy. O trwałym sukcesie obu dzieł zdecydowała odmienność od konwencji, widoczna nie tyle w formie i fakturze, co przede wszystkim w typie ekspresji, subiektywnej i szczerej, doskonale oddającej istotę ówczesnego rozumienia „romantyczności”. Warszawska premiera Koncertu f-moll (Teatr Narodowy, 17 marca 1830) wzbudziła ogromny entuzjazm publiczności i krytyki, a Maurycy Mochnacki w „Kurierze Polskim” wygłosił słynną, profetyczną opinię: „…to oryginalne dzieło nadzwyczajnego geniuszu muzykalnego stawia naszego młodego wirtuoza obok najpierwszych artystów Europy. Zaiste! Daleko rozgłosi imię swoje, kto w młodych leciech tak zaczyna”.

Podczas wieczoru solowe partie fortepianu wykona Anna Fedorowa, wybitna artystka pochodząca z Ukrainy, z rodziny koncertujących muzyków. Już jako siedmiolatka debiutowała w Filharmonii Narodowej Ukrainy. Laureatka wielu międzynarodowych konkursów pianistycznych, między innymi Konkursu Chopinowskiego w Moskwie (2004), The Dorothy Mackenzie International Piano Competition w Nowym Jorku, konkursu w Tbilisi (2005). W 2009 otrzymała pierwszą nagrodę w VIII Międzynarodowym Konkursie Młodych Pianistów Artur Rubinstein in memoriam w Bydgoszczy. Występuje jako solistka, kameralistka i z towarzyszeniem orkiestr symfonicznych podczas koncertów w salach tak prestiżowych, jak między innymi Carnegie Hall, Concertgebouw, Théâtre des Champs-Élysées, Zurich Tonhalle; oklaskiwała ją publiczność najważniejszych festiwali w Niemczech, we Francji, Włoszech, na Ukrainie, w Stanach Zjednoczonych, Meksyku i Argentynie, znana jest także dobrze publiczności naszego kraju.

Każda z czterech symfonii Johannesa Brahmsa ma indywidualne oblicze i jest niepodobna do pozostałych. III Symfonia F-dur obfituje w wyrazowe kontrasty i w zestawieniu z pogodną Drugą jest dziełem o wiele bardziej emocjonalnym i dramatycznym (co cechuje zwłaszcza rapsodyczną, pełną patosu część pierwszą), stąd rozentuzjazmowany Edward Hanslick, wpływowy krytyk i przyjaciel Brahmsa porównał ją do Beethovenowskiej Eroiki. Szczególną popularność symfonia zyskała dzięki przepięknej części trzeciej, Poco allegretto, niezwykle ekspresyjnej i przepełnionej bezbrzeżną nostalgią. Jej główny motyw odegrać miał ważną rolę we współczesnej recepcji Brahmsa, odkąd został wykorzystany w słynnym filmie Anatole’a Litvaka Aimez-vous Brahms? (1961) według powieści Françoise Sagan. Wielkie powodzenie filmu z Ingrid Bergman i Yvesem Montandem sprawiło, że Francuzi nagle „odkryli” i pokochali muzykę Brahmsa, którą wcześniej traktowano w tym kraju ze znaczną rezerwą, na fali silnej niechęci do wszystkiego, co niemieckie, panującej po tragicznych doświadczeniach kolejnych wojen.

Koncert poprowadzi znakomity dyrygent Paweł Przytocki, od sezonu 2017/2018 dyrektor artystyczny Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina. Współpracuje też z większością orkiestr filharmonicznych w Polsce, a także z zespołami symfonicznymi i kameralnymi za granicą. Jako ceniony pedagog związany jest z Katedrą Dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie, gdzie prowadzi swoją klasę dyrygentury. [pmac]

KONCERT DEDYKOWANY UKRAINIE WALCZĄCEJ O SWOJĄ WOLNOŚĆ

19 marca 2022, godz. 19.00

Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie

Wykonawcy

Anna Fedorowa | fortepian

Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa

Paweł Przytocki | dyrygent

Anna Sułkowska-Migoń | dyrygent asystent

Program

Szcze ne wmerła Ukrajiny ni sława, ni wola
Hymn Ukrainy (muzyka Mychajło Werbycki)

Wałentyn Sylwestrow – The Messenger na fortepian solo

Fryderyk Chopin – Koncert fortepianowy f-moll op. 21

Myrosław Skoryk – Melodia a-moll

Johannes Brahms III Symfonia F-dur op. 90

Koncert współorganizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu własnego „Dyrygent-rezydent”, finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Podczas wydarzenia obowiązują zasady ustalone w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wraz z ich aktualizacjami: https://www.gov.pl/web/koronawirus/aktualne-zasady-i-ograniczenia

Bilety normalne: 40 zł / miejsce

Bilety ulgowe: 30 zł / miejsce

• dla uczniów, studentów do ukończenia 26 roku życia, emerytów i rencistów oraz osób po 70 roku życia;

• uczniów szkół muzycznych i baletowych oraz studentów uczelni muzycznych i muzykologii.

Bilety: eBilet, Polskie Radio – bilety 24 oraz w kasie biletowej Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie

Patronat medialny: TVP Kultura, Presto, polmic.pl

Organizator: Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa

Organizator zastrzega prawo do zmiany programu koncertu lub jego wykonawców

{info. pras}