Jak zabić słowo „zdechło”? [narada w Muzeum Manggha]

Wisława Szymborska pisała: „Dla naszego spokoju, śmiercią jakby płytszą/ nie umierają, ale zdychają zwierzęta/ tracąc – chcemy w to wierzyć – mniej czucia i świata, / schodząc – jak nam się zdaje – z mniej tragicznej sceny”. Nasza kultura ma inny repertuar słów dla tego, co ludzkie, i tego, co zwierzęce. „Zdychanie” jest gorszym rodzajem umierania; widać to choćby wówczas, gdy wykrzykujemy z pogardą do drugiego człowieka: „obyś zdechł!”. Ale czy to oznacza, że zwierzęta także zasługują na pogardę?

Język pokazuje, że uważamy się za kogoś lepszego od nich, zgodnie z doktryną Świętego Tomasza z Akwinu, który był zwolennikiem hierarchicznego traktowania wszystkich bytów. Obdarzone wyłącznie „duszą zmysłową” zwierzę znajduje się w jego hierarchii niżej niż mający „duszę rozumną” człowiek. Co więcej, dosłowne rozumienie biblijnego wezwania: „Czyńcie sobie ziemię poddaną”, upoważnia nas poniekąd do sytuowania się ponad zwierzętami i dawania temu – także językowego – wyrazu. Nie zmienimy tekstów, na których oparta jest nasza kultura. Możemy jednak zawarte w nich wskazówki traktować metaforycznie, zwłaszcza że traktowane dosłownie – rodzą one pychę, której niszczące efekty widzimy wokół siebie coraz wyraźniej. Dzięki temu będziemy zdolni okazać większy szacunek naturze, której częścią jesteśmy. Zacznijmy od swojego języka. Spróbujmy pozbyć się pogardy, jaką niesie ze sobą „zdychanie”. Niech nasze zwierzęta nie zdychają, lecz umierają, tak jak my, kiedy już przyjdzie ich czas. Scena, z której schodzą, to przecież ta sama scena, z której schodzimy i my.

19.03.2022, godz. 16.00

Muzeum Manggha

Narada: Jak zabić słowo „zdechło”?

Cykl: Spotkania wokół kotów w kulturze

W spotkaniu udział wezmą:
Olga Tokarczuk, Michał Rusinek , Dorota Sumińska, Romuald Huszcza, Anna Król
Prowadzenie: Justyna Nowicka
Idea spotkania: Krystyna Zachwatowicz-Wajda

INFORMACJE ORGANIZACYJNE
Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc obowiązują wcześniejsze zapisy. Zgłoszenia należy wysyłać na adres e-mail: [email protected], w tytule wiadomości wpisując: „Narada 19.03”. W treści należy podać swoje imię i nazwisko. Udział jest bezpłatny. W trakcie wydarzenia będzie prowadzona również transmisja na żywo poprzez muzealny profil na portalu Facebook.