Filharmonia Łódzka: koncert upamiętniający Pawła Kleckiego oraz koncert kameralny „Komeda: Reflections”
Filharmonia Łódzka zaprasza na koncert upamiętniający 50. rocznicę śmierci Pawła Kleckiego (22 września) oraz koncert kameralny „Komeda: Reflections” – premiera płyty winylowej (23 września).
Koncert symfoniczny
50. rocznica śmierci Pawła Kleckiego
22 września 2023, 19.00
W tym roku mija pół wieku od śmierci Pawła Kleckiego, urodzonego w Łodzi dyrygenta i kompozytora, który większą część życia spędził w Szwajcarii. Jeden z najwybitniejszych w XX wieku mistrzów batuty należał do pokolenia wielkich łódzkich artystów pochodzenia żydowskiego – obok Juliana Tuwima, Aleksandra Tansmana czy Artura Rubinsteina. Swoją międzynarodową karierę Klecki rozpoczął jako skrzypek w Łódzkiej Orkiestrze Symfonicznej. W latach 30. był cenionym kompozytorem, ale po hekatombie wojennej skoncentrował się na działalności dyrygenckiej. Prowadził takie zespoły, jak Orkiestra Szwajcarii Romańskiej, orkiestra filharmonii w Liverpoolu czy Dallas Symphony Orchestra. Jako kompozytor pozostawił około 30 utworów, w tym Wariacje na orkiestrę op. 20, których prawykonania dokonali w 1930 roku Filharmonicy Berlińscy pod batutą Wilhelma Furtwänglera, a pierwsze wykonanie polskie odbyło się sześć lat temu pod dyrekcją Łukasza Borowicza. W Wariacjach utrzymanych w dość eklektycznym stylu można usłyszeć echa muzyki Johannesa Brahmsa, Richarda Straussa czy Maxa Regera.
Współczesna dziełu Kleckiego jest Symfonia psalmów Igora Strawińskiego, o której twórca napisał: „To nie jest symfonia, w której umieszczam Psalmy, by je śpiewać. Przeciwnie, to jest śpiew Psalmów, który symfonizuję”. Oto paradoks – kompozytor, który niezwykle rzadko tworzył muzykę religijną, jest autorem być może najważniejszego dzieła sakralnego XX wieku. Symfonia, zamówiona przez Sergiusza Kusewickiego, powstała w 1930 roku „ku chwale Boga”, a zadedykowana została „Bostońskiej Orkiestrze Symfonicznej z okazji pięćdziesiątej rocznicy jej istnienia”. Strawiński zainspirował się muzyką średniowiecza i renesansu, a mistyczny charakter dzieła podkreśla nietypowa instrumentacja: rozbudowana grupa instrumentów dętych, wiolonczele, kontrabasy, harfa, dwa fortepiany, kocioł i wielki bęben. Przy czym orkiestra i chór tworzą zespół, którego „oba elementy są równie ważne i żaden nie dominuje nad drugim. W tym sensie mój punkt widzenia na stosunek obsady wokalnej do instrumentalnej zbiegł się z poglądami dawnych mistrzów muzyki polifonicznej”, dodawał Strawiński.
Z rzadko wykonywanym w Polsce arcydziełem autora „Święta wiosny” kontrastować będzie Koncert skrzypcowy D-dur op. 35 Piotra Czajkowskiego. Po wiedeńskim prawykonaniu został mocno skrytykowany, ale szybko zyskał uznanie i zaczął być zaliczany do ścisłej czołówki arcydzieł literatury wiolinistycznej. Łączy w sobie epicki rozmach i melancholijny liryzm, subtelność i dosadność, śpiewność i wirtuozerię, a także zachwycający warsztat kompozytorski, umiejętność genialnego instrumentowania i niezwykle charakterystyczny styl.
Z Koncertem zmierzy się uwielbiana w Łodzi południowokoreańska skrzypaczka Bomsori Kim, zdobywczyni drugiego miejsca w XV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Za pulpitem dyrygenckim stanie zaś, powracający do Łodzi po dwóch latach, Thomas Rösner, wiedeńczyk specjalizujący się w dziełach wokalno-instrumentalnych, założyciel i dyrektor artystyczny Filharmonii Beethovenowskiej w Wiedniu.
Wykonawcy:
Bomsori Kim – skrzypce
Thomas Rösner – dyrygent
Artur Koza – przygotowanie chóru
Chór i Orkiestra Symfoniczna FŁ
Prowadzenie koncertu: Michał Marchlewski
Program:
Paweł Klecki – Wariacje na orkiestrę op. 20 [17’]
Igor Strawiński – Symfonia psalmów [21’]
Psalm 38:13–14
Psalm 39:2–4
Psalm 150
***
Piotr Czajkowski – Koncert skrzypcowy D-dur op. 35 [33’]
Allegro moderato
Canzonetta: Andante
Finale: Allegro vivacissimo
O 18.15 w sali kameralnej odbędzie się spotkanie przedkoncertowe, podczas którego o muzyce opowie Michał Marchlewski. Wstęp wolny na spotkanie przedkoncertowe.
Koncert z możliwością skorzystania z bawialni dla dzieci.
---
Koncert kameralny
„Komeda: Reflections” – premiera płyty winylowej
23 września 2023, 19.00
„Twórczość Komedy jest mi bardzo bliska od dawna, lecz punktem przełomowym była rozprawa doktorska na temat wpływu pianistyki klasycznej na estetykę improwizacji. Po obronie zostałem zaproszony do zagrania koncertu, który został niezwykle entuzjastycznie przyjęty i już wtedy zaczęły pojawiać się pytania o płytę” – tak o początkach płyty „Komeda: Reflections” mówił Maciej Tubis. W ubiegłym roku ukazała się jej wersja kompaktowa, teraz album powraca w formie winylowej.
Znane i mniej znane tematy giganta polskiego jazzu i kompozytora muzyki filmowej Tubis wykonuje na fortepianie akustycznym, preparowanym oraz syntezatorze analogowym. W jego grze słychać zarówno echa minimalizmu, jak i wpływy muzyki elektronicznej czy neoklasycznej. Najważniejsza zaś jest improwizacja, która jednak nigdy nie zaciera charakterystycznych linii melodycznych Komedy. „Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat powstało tak wiele różnych płyt z muzyką Komedy, że zwyczajnie bałem się, żeby nie stworzyć czegoś, co zostanie uznane za wtórne. Chodziło też o samą trudność wynikającą z solowej gry na fortepianie. Dużo łatwiej zagrać w zespole, nawet w duecie, niż zaprezentować się z programem solowym. Dlatego sięgnąłem po syntezatory i nie bałem się pracy produkcyjnej, czyli np. nagrywania wielu ścieżek fortepianu” – opisuje swój album artysta.
Maciej Tubis jest urodzonym w Łodzi, klasycznie wykształconym pianistą. Swój unikalny jazzowy styl kształtował jako solista zespołu Tubis Trio. Ciekawy, wysoko ceniony duet stworzył z wokalistą i perkusistą Radosławem Bolewskim.
Koncert poprzedzi wręczenie tytułów Lidera Odpowiedzialności Kulturalnej Biznesu tym, którzy swą działalnością na rzecz kultury i czerpaniem z jej wytworów pokazują, jak ważna jest dla budowania świadomych, rozwiniętych, kreatywnych społeczności.
Wykonawca:
Maciej Tubis – fortepian, syntezator
Program:
Krzysztof Komeda – „Kołysanka Rosemary”, „Moja ballada”, temat z filmu „Start”, „Ballad For Bernt”,
Maciej Tubis – „Crayon Dreams”, „Between Thoughts”, „Half Full”,
Krzysztof Komeda – „Svantetic”, „Po katastrofie”, temat z filmu „Prawo i pięść”, temat z filmu „Dwaj ludzie z szafą”
---
