Festiwal Janáček Brno 2024 i Rok Muzyki Czeskiej

Motto tegorocznego festiwalu brzmi No limits!... a czeska muzyka nie zna granic. Doświadcz Brna i czeskiej muzyki w miejscach, w których została napisana i które ją zainspirowały! Podczas trzech festiwalowych tygodni ciesz się wyjątkowym genius loci Brna, wielokulturowego miasta pełnego pięknej architektury, sztuki i gastronomii, gdzie narodziła się idea genetyki i arcydzieła Leoša Janáčka, jednego z muzycznych geniuszy XX wieku.

W 2024 roku program festiwalu osiągnie gwiezdne wyżyny. W krótkim czasie jego standard został podniesiony do poziomu, który plasuje go jako pierwszorzędne europejskie wydarzenie kulturalne. Cieszę się, że znaczenie festiwalu zostało również docenione przez Ministerstwo Kultury Republiki Czeskiej, z którym zawarliśmy memorandum o współpracy, które zapewniło nam przewidywalne źródło finansowania. Tylko w ten sposób możemy utrzymać osiągnięty standard w przyszłości.

Martin Glaser, dyrektor Teatru Narodowego w Brnie

Rok Muzyki Czeskiej w Brnie zakończy się trzytygodniowym festiwalem Janáček Brno 2024, wypełnionym wspaniałymi projektami muzycznymi i teatralnymi w wykonaniu czołowych artystów z Czech i zagranicy.

Motto dziewiątej edycji festiwalu, No limits!..., zostało zainspirowane operą Janáčka The Excursions of Mr Brouček, w której główny bohater udaje się na księżyc i cofa się w czasie do XV wieku. Festiwal oficjalnie otworzy nowa produkcja The Excursions of Mr Brouček w wykonaniu zespołu z Brna pod batutą głównego dyrygenta Marko Ivanovicia i w reżyserii Roberta Carsena, który jest odpowiedzialny za produkcje doceniane na całym świecie za ich dramatyzm, poezję, humor i artystyczne wyrafinowanie. Brytyjski tenor Nicky Spence powraca na festiwal po swoim porywającym występie w The Diary of One Who Disappeared w zeszłym roku, tym razem w roli Matěja Broučka.

Nowa produkcja festiwalowa jest koprodukcją z Teatro Real w Madrycie i Staatsoper Unter den Linden w Berlinie i jest kolejnym ważnym krokiem naprzód dla festiwalu w rozpowszechnianiu twórczości Janáčka na światowych scenach z czołowymi wykonawcami – dodaje Jiří Heřman, dyrektor artystyczny zespołu operowego Teatru Narodowego w Brnie.

Cykl operowy ma oferować przekrój twórczości Janáčka, od jego pierwszego sukcesu operowego po dwa arcydzieła. Rzadkim gościem festiwalu będzie znakomity zespół Staatsoper Unter der Linden z Berlina, który przedstawi wspaniałą produkcję The Makropulos Affair w reżyserii Clausa Gutha, uznanego za najlepszego reżysera Opera Award 2023, pod dyrekcją Roberta Jindry, dyrektora muzycznego Teatru Narodowego w Pradze. Niemiecka sopranistka Dorothea Röschmann, zdobywczyni dwóch nagród Grammy, wcieli się w rolę Emilii Marty.

Jenůfa zostanie zaprezentowana w interpretacji całkowicie kobiecego zespołu inscenizacyjnego pod kierownictwem postępowej reżyserki Veroniki Kos Loulovej z muzyczną inscenizacją Anny Novotnej Peškovej w koprodukcji między zespołem operowym Teatru Morawskiego w Ołomuńcu a Operą im. L. Janáčka Teatru Narodowego w Brnie we współpracy z organizacją Úsměv mámy (Uśmiech matki).

The Cunning Little Vixen będzie świętować setną rocznicę swojej światowej premiery 6 listopada. Festiwal uświetni nowa produkcja Morawsko-Śląskiego Teatru Narodowego w reżyserii izraelskiego choreografa Itzika Galili z muzyczną inscenizacją Marka Šedivý'ego. Urodzinowe obchody przygotował także zespół z Brna, który przygotował spektakl Vixen w reżyserii Jiříego Heřmana i Marko Ivanovicia z udziałem gości specjalnych: Kateřiny Kněžíkovej w roli lisicy Sharp-Ears i Adama Plachetki w roli Leśniczego. Jeden z festiwalowych wieczorów należeć będzie do Davida Radoka i jego interpretacji jednej z najpopularniejszych czeskich oper – Rusalka Dvořáka. Festiwal ma również zaprezentować rzadko wykonywane dzieła jako zwieńczenie Roku Muzyki Czeskiej, takie jak opera The Charlatan kompozytora Pavla Haasa z Brna, która miała swoją światową premierę w Mahen Theatre w 1938 roku. Widzowie festiwalu zobaczą ją w reżyserii Ondřeja Havelki i w wykonaniu Ostrava Opera Ensemble. Zgodnie z tradycją na festiwalu pojawią się również nowe utwory studentów Akademii Sztuk Scenicznych Janáčka (JAMU) oraz program przygotowany przez Konserwatorium w Brnie poświęcony kompozytorce Vítězslavie Kaprálovej.

Duża seria koncertów ma również koncentrować się w całości na muzyce czeskiej i odzwierciedlać stulecie pierwszego Roku Muzyki Czeskiej ogłoszonego w 1924 roku. Oprócz nacisku na twórczość Leoša Janáčka, mają to być również koncerty symfoniczne i kameralne oraz recitale prezentujące nie tylko dzieła czterech wielkich kompozytorów muzyki czeskiej, których łączy „mityczna” liczba cztery w latach, w których się urodzili lub zmarli – Bedřich Smetana, Antonín Dvořák, Leoš Janáček i Josef Suk, ale także utwory innych kompozytorów, takich jak ulubiony uczeń Janáčka Pavel Haas i młodsze pokolenia kompozytorów, takich jak Miloslav Ištvan, Luboš Fišer i Josef Berg.

Jakub Hrůša, który niedawno dodał tytuł Dyrygenta Roku 2023 w niemieckim Opus Klassik Awards do swojej długiej listy odznaczeń, również powraca na festiwal, tym razem z Bamberger Symphoniker, aby zaprezentować czysto czeski program złożony z Taras Bulba Janáčka, Ripening Suka i Piano Concerto Dvořáka w wykonaniu niezrównanego pianisty Daniila Trifonova.

Był to również program koncertu inaugurującego Rok Muzyki Czeskiej w styczniu 1924 roku, wówczas w wykonaniu orkiestry Teatru Narodowego w Brnie, Konserwatorium w Brnie i członków orkiestry Teatru Niemieckiego – mówi Jiří Zahrádka, dramaturg cyklu koncertów.

Koncert orkiestry Opery im. L. Janáčka Teatru Narodowego w Brnie pod dyrekcją Roberta Kružíka ze skrzypkiem Janem Mráčkiem i Chórem Filharmonii Czeskiej poświęcony będzie kompozytorom związanym z Brnem, a w programie znajdą się The Wandering of a Little Soul Janáčka, Incantations of the Time Miloslava Ištvana i Bouquet of Flowers Bohuslava Martinů. Gościem specjalnym festiwalu będzie Staatskapelle Berlin, która wystąpi zarówno w produkcji The Makropulos Affair, jak i na osobnym koncercie z nowym głównym dyrygentem Christianem Thielemannem.

Do koncertów w Villa Tugendhat i Villa Löw-Beer dołączą w tym roku koncerty w Villa Stiassni, która zaprezentuje program Simony Šaturovej i Marka Kozáka, recital Pavli Vykopalá, Karela Dohnala i Eliški Novotnej, koncert fortepianowy Jana Jiraský'ego oraz Slavonic Dances w interpretacji Duo Ardašev. Koncerty kameralne po raz kolejny wypełnią przestrzenie Mahen Theatre i Reduta Theatre z czołowymi wykonawcami, takimi jak Josef Špaček, Pavel Haas Quartet i Adam Plachetka. Brytyjski Navarra String Quartet z tenorem Nickym Spence'em i pianistką Ladą Valešovą zaprezentuje najważniejsze dzieło czeskiej pieśni – kwintet fortepianowy z tenorem solo Fata Morgana Pavla Haasa.

W programie znajdą się również koncerty chóralne i folklorystyczne w wykonaniu na przykład Martinů Voices pod dyrekcją Lukáša Vasileka z programem składającym się z kompozycji Leoša Janáčka, Bohuslava Martinů, Antonína Dvořáka, Jana Nováka i Luboša Fišera. Chór Gaudeamus wraz z orkiestrą Ensemble Opera Diversa wypełni Bazylikę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny uduchowionymi kompozycjami Leoša Janáčka i innych czeskich kompozytorów. Koncerty folklorystyczne Bedazzled by Song i Janáček Everywhere przypomną bliskie związki Janáčka z morawską muzyką ludową. Projekt Magdaleny Múčkovej uzupełni szeroki wachlarz pieśni w wykonaniu regionalnych muzyków pokazami morawskich tańców i paradą tradycyjnych strojów.

Oprócz głównego programu przygotowano również szereg wydarzeń towarzyszących, takich jak tradycyjne wystawy w Pomniku Leoša Janáčka i budynkach teatralnych, wydarzenia edukacyjne dla szkół oraz wprowadzenia literackie przed spektaklami operowymi.

Wyjątkowy charakter festiwalu Janáček Brno 2024 podkreśla jego aspekt wizualny, który Petr Sís przygotował specjalnie na festiwal zgodnie z mottem No limits!...

Miałem wrażenie, że gdy wiatr wirował nad Wołoszczyzną i Lachami, porwał młodego Leoša Janáčka, by nieść go przez życie. Był chmurą lirycznej indywidualności na muzycznym niebie, a krajobraz jego uczuć jest być może na swój sposób niekomunikowalny...

Artysta stworzył również festiwalową grafikę poświęconą setnej rocznicy powstania opery The Cunning Little Vixen.

Zanim rozpocznie się festiwal

3 lipca, jeszcze przed rozpoczęciem głównego programu festiwalu, będziemy świętować 170. rocznicę urodzin Leoša Janáčka. W ramach całodniowego wydarzenia przedpremierowego z programem przeznaczonym dla całej rodziny, będziemy nie tylko świętować urodziny kompozytora, ale także zakończymy program wieczorem plenerową projekcją nagrania produkcji Jenůfa z londyńskiej Royal Opera House w Covent Garden na „piazzetta” przed Teatrem Janáčka. Wstęp wolny.

Wesprzyj swój ulubiony festiwal

Oprócz zakupu biletów, fani mogą również wesprzeć festiwal, dokonując wpłaty patronackiej i „adoptując” Złotego, Srebrnego lub Małego Lisa. Zostaną wówczas uznani za cennych patronów festiwalu i, w zależności od wielkości dokonanego wkładu, otrzymają szereg korzyści zarówno podczas festiwalu, jak i po jego zakończeniu.

W tym roku festiwal oferuje również nowe bilety VIP na wybrane występy, które oprócz obietnicy najlepszych miejsc, dają możliwość wypicia toastu w salonie VIP lub z występującymi artystami.

Dla festiwalowiczów dostępny jest również karnet festiwalowy, który zapewni im 25% zniżki przy zakupie biletów na trzy lub więcej występów oraz 30% zniżki przy zakupie biletów na pięć lub więcej występów.

Festiwal odbywa się przy wsparciu finansowym Miasta Statutowego Brno, Ministerstwa Kultury Republiki Czeskiej, Fundacji Leoša Janáčka i Kraju Południowomorawskiego. Partnerem generalnym festiwalu jest Fundusz Dziedzictwa Czeskiego, a jego głównymi partnerami medialnymi są Czeska Telewizja i Czeskie Radio.

Aktualne informacje na temat festiwalu, szczegółowy program oraz bilety na poszczególne wydarzenia można znaleźć na stronie www.janacek-brno.cz.