Festiwal EnergaCAMERIMAGE 2021 – kino wartości i estetyki
Dwudziesta dziewiąta edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmowego ENERGACamerimage dostarczyła miłośnikom sztuki operatorskiej wiele wrażeń estetycznych. Oglądaliśmy filmy wysmakowane wizualnie, poruszające jednocześnie ważne kwestie nurtujące współczesnego człowieka.
Święto operatorów filmowych w Toruniu trwało od 13 do 20 listopada, przyciągając twórców i publiczność z całego świata. Od gali otwarcia do ostatniego seansu czuć było radość i satysfakcję z możliwości bezpośredniego obcowania z kinem po rocznej przerwie spowodowanej pandemią. Spotkania z filmowcami gromadziły widzów nie tylko w salach, lecz także przed ekranami, ponieważ większość konferencji prasowych i sesji Q&A była transmitowana na platformie online.
Goście EnergaCAMERIMAGE
Wśród zagranicznych gości, którzy pojawili się w tym roku na festiwalu, byli m.in. operatorzy: Philippe Rousselot („Wywiad z wampirem”, „Niebezpieczne związki”), Bruno Delbonnel („Amelia”, „Tragedia Makbeta”), Seamus McGarvey („Pokuta”, „Godzilla”), Greg Fraser („Diuna”, „Lion. Droga do domu”), Robert D. Yeoman („Grand Budapest Hotel”, „Kurier Francuski”) i Linus Sandgren („La La Land”, „Nie czas umierać”) oraz reżyserzy: Joe Wright („Duma i uprzedzenie”, „Pokuta”), Denis Villeneuve („Nowy początek”, „Blade Runner 2049”), Joel Coen („Fargo”, „Tragedia Makbeta”), Cary Joji Fukunaga („Nie czas umierać”) i Kenneth Branagh („Hamlet”, „Kopciuszek”, „Belfast”). Nie zabrakło też rodzimych twórców, którzy z okazji projekcji w Konkursie Filmów Polskich odwiedzili Toruń i opowiadali o pracy na planie.
Kino wartości
Trudno było wziąć udział we wszystkich seansach prezentowanych równolegle w kilku salach, ale tak samo trudno było trafić na film, który nie zaspokajałby estetycznych wymagań widza. Jak podkreśla dyrektor festiwalu Marek Żydowicz, kino pokazywane na Camerimage to kino wartości – artystycznych i etycznych. Efekty takiego podejścia, przyjętego podczas selekcji tytułów, widać było w składach konkursów festiwalowych, niezależnie od tego, czy oglądaliśmy dokumenty, czy etiudy studenckie; debiuty operatorskie czy reżyserskie; wideoklipy, seriale czy filmy zakwalifikowane do Konkursu Głównego. W każdej kategorii kryterium oceny było jasne: film ma być dziełem sztuki.
Nie tylko festiwal
Wysoka ranga toruńskiego festiwalu jest oczywista. Nazwa „Camerimage” jest rozpoznawalna w środowisku filmowym na całym świecie. Tym bardziej uzasadnione wydaje się rozwijanie idei Europejskiego Centrum Filmowego CAMERIMAGE (ECFC) – instytucji powołanej w roku 2019 przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta Torunia i Fundację Tumult. Do roku 2025 w sercu Torunia ma powstać kompleks budynków stanowiący siedzibę Międzynarodowego Festiwalu Filmowego EnergaCAMERIMAGE oraz służący prowadzeniu działalności edukacyjnej, naukowej i kulturalnej, związanej z kinematografią. W obrębie kompleksu znajdą się sale kinowe, studio filmowe, sala reprezentacyjna, powierzchnie wystawiennicze i sale konferencyjne. Festiwal ma być „jedynie” jednym z działań prowadzonych przez ECFC – centrum ma funkcjonować przez cały rok, przyciągając do Torunia filmowców z Polski, Europy i całego świata.
Laureaci EnergaCAMERIMAGE 2021
W tym roku werdykt jury oraz widzów był jednomyślny. Laureatem Złotej Żaby w Konkursie Głównym oraz nagrody publiczności został film w reżyserii Mike'a Millsa „C'mon C'mon” z czarno-białymi zdjęciami Robbiego Ryana. Ciepła opowieść chłopcu i jego wujku (genialny duet: Woody Norman i Joaquin Phoenix) pokazuje, jak istotne w budowaniu relacji jest uważne słuchanie drugiej osoby. Doskonały scenariusz, powolna narracja, subtelna muzyka – i fenomenalna praca operatora składają się na jeden z najpiękniejszych obrazów filmowych ostatnich lat.
Oto wszystkie filmy wyróżnione w tym roku przez jury festiwalu:
KONKURS GŁÓWNY
Złota Żaba: „C'mon, c'mon” (zdj. Robbie Ryan, reż. Mike Mills)
Srebrna Żaba: „Tragedia Makbeta” (zdj. Bruno Delbonnel, reż. Joel Coen)
Brązowa Żaba: „Diuna” (zdj. Greig Fraser, reż. Denis Villeneuve)
NAGRODA FIPRESCI
Nagroda Międzynarodowego Jury Krytyków FIPRESCI dla reżysera najlepszego filmu z Konkursu Głównego – ze szczególnym uwzględnieniem roli zdjęć filmowych: „Animals” (zdj. Frank van den Eeden, reż. Nabil Ben Yadir)
KONKURS FILMÓW POLSKICH
Najlepszy film polski: „Hiacynt” (zdj. Piotr Sobociński jr, reż. Piotr Domalewski)
KONKURS ETIUD STUDENCKICH SZKÓŁ FILMOWYCH I ARTYSTYCZNYCH
Nagroda Studencka im. László Kovácsa – Złota Kijanka: „Skowyt” (zdj. Max Bugajak, reż. Bartosz Brzeziński; Warszawska Szkoła Filmowa)
Srebrna Kijanka: „Tala'vision” (zdj. Philip Henze, reż. Murad Abu Eisheh; Filmakademie Baden-Württemberg)
Brązowa Kijanka: „Cold Blow Lane” (zdj. Christopher Behrmann, reż. Luca Homolka; Filmakademie Baden-Württemberg)
KONKURS DŁUGOMETRAŻOWYCH FILMÓW DOKUMENTALNYCH
Złota Żaba – za najlepszy film dokumentalny: „My Voice Will Be With You” (zdj. Tristan Galand, reż. Bruno Tracq)
KONKURS KRÓTKOMETRAŻOWYCH FILMÓW DOKUMENTALNYCH
Złota Żaba – za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny: „Survive” (zdj. Jacob Friedrich, Maria Kohl, reż. Lara Milena Brose, Kilian Armando Friedrich)
KONKURS DEBIUTÓW REŻYSERSKICH pod patronatem Stowarzyszenia Filmowców Polskich
Najlepszy debiut reżyserski: „Titane” (zdj. Ruben Impens, reż. Julia Ducournau)
KONKURS DEBIUTÓW OPERATORSKICH pod patronatem Stowarzyszenia Filmowców Polskich
Najlepszy debiut operatorski: „Bipolar” (zdj. Yuming Ke, reż. Queena Li)
KONKURS WIDEOKLIPÓW
Najlepszy wideoklip: Kuba Kawalec & Ana Andrzejewska „Zdechłam” (zdj. Kacper Fertacz, reż. Zuzanna Plisz)
KONKURS SERIALI TELEWIZYJNYCH
Najlepszy pilot: „Witamy na odludziu: Oko za oko” (zdj. Andreas Johannessen, reż. Dagur Kári)
NAGRODA PUBLICZNOŚCI
„C'mon C'mon” (zdj. Robbie Ryan, reż. Mike Mills)
Przyznano również nagrody w 12. Konkursie Spotów Reklamowych „Fundusze Europejskie w Kadrze”.