EtnoKraków/Rozstaje 2024: Wędrowanie. Mit początku. Mit apokalipsy
Za nami festiwalowy prolog: Koncert o świcie w ramach krakowskich Wianków. Przed nami: warsztaty i koncert Orkiestry na Rozstajach, Noc Tańca, Noc Pieśni, Łąka na Wesołej: wioska ETNO na dla małych i dużych – trzydniowy cykl spotkań, opowieści, wspólnego muzykowania. Romskie pieśni drogi i muzyka bez barier: od form tradycyjnych po awangardowe. Potańcówki, warsztaty, koncerty i etnomusical Bursztynowe drzewo Art Color Ballet w Centrum Kogresowym ICE Kraków. Artyści z Polski, Słowacji, Węgier, Syrii, Iranu, Turcji, Armenii, Kenii. Organizatorzy zapraszają serdecznie na 26. edycję festiwalu EtnoKraków/Rozstaje.
Mit początku
Początek wędrówki: krakowski Eden – Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dwa i pół wieku temu stworzony dla krakowian i gości. Miejsce ukojenia. 4 lipca wybrzmi tam w egzotycznej scenerii roślinnej muzyka perska Hamdam Trio (Syria/Iran) osadzona w tradycji sufickiej, kompozycje czerpiące z repertuaru radif i teksty założyciela ‘wirujących derwiszy’, poety Dżalala ad-Din Muhammada Rumiego. W podróż przez tysiącletnią tradycję zabiorą nas: Dariush Rasouli – pieśniarz, wirtuoz fletu nej, lutni tor i tombaku, Wassim Ibrahim – pieśniarz, kompozytor, wirtuoz lutni oud i Arad Emamgholi – irański, pieśniarz, wirtuoz daf.
Kolejne wydarzenie 4 lipca to Senjawazabawa w sali koncertowej Strefa Nowa Niezwykły projekt Agaty Harz i Katarzyny Szurman, owoc ich artystycznej współpracy z Paulą Kinaszewską, Martą Maślanką i Bartkiem Woźniakiem. Artyści odkrywają szczególną moc w dawnych kołysankach, w wielopokoleniowej pamięci przechowującej archetyp dziecka. Uniwersaliów poszukują w odczuwaniu stanów jawy i snu, w granicach czasu zatartych między teraźniejszością, przeszłością, przyszłością, w symbolice zabawy i – jak zapewniają – tam, gdzie „jawa miesza się ze snem, gdzie sen miesza się z drogą, którą idziemy nie wiadomo dokąd, gdzie to, co niemożliwe, staje się prawdziwe, gdzie nie wiadomo, co jest rzeczywiste, a co jest wyobraźnią”. Zabrzmią kołysanki, przyśpiewki, fragmenty dawnych zabaw i zaklęć z tradycji polskich, ale też motywy litewskie w czy pochodzące z kultur egzotycznych: Afryki i Wysp Salomona, nawiązujące do międzykulturowego doświadczenia „bycia dzieckiem”.
Trzeci z czwartkowych (4.07) koncertów otwierający tegoroczną edycję, to: Suferi. Podróż z beskidzkiej Męciny Małej, przez tradycje karpackie, ale też melodie i rytmy oberkowe – po otwarty horyzont nowoczesnego jazzu, muzyki elektronicznej, hip-hopu. Muzyka bez barier. Puls tradycji, rytm aglomeracji. Podróż międzygatunkowa, w którą zabiorą nas: Kacper Malisz, Andrzej Imierowicz i Miłosz Berdzik. Jazda bez trzymanki. Wierzchem.
Zielona przystań: wioska ETNO – dla małych i dużych
Kolejna nowa festiwalowa lokalizacja to sąsiadująca z Ogrodem UJ Łąka na Wesołej w kompleksie dzielnicy Wesoła. Miejsce, które z przestrzeni „poszpitalnej”, ma szansę stać się rychło nową przestrzenią uzdrowiskową w centrum Krakowa, zieloną strefą odpoczynku, wytchnienia, integracji. Na Łące budujemy dedykowaną najmłodszym wioskę ETNO dla małych i dużych – trzydniowy (5.07-6.07-7.07) cykl familijnych warsztatów i spotkań muzycznych. Łąka na Wesołej to przystań przyjazna, pełna opowieści, tańców, wspólnego muzykowania, obcowania z muzycznymi tradycjami różnych stron świata, a przede wszystkim świetnej zabawy. Spotkania dla najmłodszych festiwalowiczów poprowadzą: Piotr Dorosz, Kasia Chodoń, kapela Skrzaciki, Asia Mieszkowicz i zespół Szépszerével (Węgry). W piątkowy wieczór na Łące na Wesołej ponadto Noc Tańca (19.00-21.50) z udziałem Orkiestry Festiwalowej i (m.in.) zespołów Sawa, Szépszerével, Daniela Küblera i kapeli z Mogilan. Muzyczne spotkanie między Wisłą a Dunajem: pieśni weselne, rekruckie, pasterskie, krakowiaki, oberki, tańce w kręgu.
Zegar bije: mit apokalipsy
JINJ po ormiańsku znaczy: spokojny. Muzyka duetu; Sevana Tchakerian & Gor Tadevosyan – to forma terapii i wyciszenia, mierzenia się z traumą, presją permanentnego stanu wojny, ale też donośny znak sprzeciwu, manifest rozpięty artystycznie od ormiańskich pieśni ludowych po undergroundowy rap. Usłyszymy ich w sali Strefa Nowa 5 lipca o 18.00. Piątkową (5.07) Noc Pieśni – pod ‘Maryjką’, przy Aptece Designu rozpocznie o 21.50 pieśnią apokaliptyczną Dziad z lirą – kreśląc wizję końca świata i daremnej nadziei na odkupienie dusz z piekieł. O 22.00 spotkanie przeniesie się do sali Strefy Nowej, gdzie o życiu i śmierci, stałości i przemijaniu zaśpiewają: Joanna Słowińska i Zofia Słowińska-Brózda (Droga), grupa śpiewacza Krakoskie Kumoszki (Od świtu po zmierzch) i Jacek Hałas (Zegar bije). Muzyczne przybliżanie i oswajanie tematu śmierci. Szczególnie potrzebne w dobie, w której śmierć jest niemodna, pomijana, a jednocześnie i wielokrotnie traktowana instrumentalnie, wulgaryzowana. Zatrzymamy się obok niej i wobec niej: w ludowych pieśniach. W prosty, organiczny sposób przypominają bowiem, że śmierć to graniczny, kluczowy i nieuchronny aspekt naszego losu.
O 24.00 powróci Noc Tańca, by porwać gości w wir oberka, słuchaczy zamienić w tancerzy. Na Scenie Otwartej Nocy Tańca (m.in.) kapela Siwka, zespół Sawa i muzykanci współtworzący inicjatywę Krakowski Dom Tańca.
Podróż w głąb siebie: Winyo, Wędrujący ptak i romskie pieśni drogi
Fascynujący duet Łukasz Ojdana i Mariia Ojdana w koncercie Wędrujący ptak tworzą opowieść na styku kultur – polskiej i ukraińskiej muzyki tradycyjnej połączonych więzami improwizacji i kompozycji. Będzie to (6 lipca, Strefa Nowa) premierowa duetowa odsłona materiału, który swą płytową premierę miał w połowie maja tego roku. Pomysłodawcą jest Łukasz Ojdana – znakomity pianista, czołowa postać polskiej sceny jazzowej, a na scenie towarzyszy mu żona Mariia. Motywem przewodnim jest tytułowy ptak, którego symbolika jest wielowątkowa – dotykająca sfery duchowej, metafizycznej i społecznej. Ptak w folklorze ukraińskim to mistyczne uosobienie ludzkiej duszy, która – wykorzystując go – przylatuje do nowonarodzonego dziecka, a po śmierci człowieka odlatuje do innego wymiaru. W muzyce ludowej ptaki są tajemniczymi postaciami przynoszącymi wieści, a dialog między człowiekiem i ptakiem to ważki motyw w tradycyjnych pieśniach ukraińskich.
Imię Ptak – w języku Luo (plemię z regionu Jeziora Wiktorii w zachodniej Kenii): Winyo – przybrał też dla swojej działalności artystycznej kenijski pieśniarz Shiphton Onyango. Z jego muzyką w stylu benga, pieśniami w jego ojczystym języku dholuo, suahili i angielskim – spotkamy się na Łące na Wesołej (6 lipca). Plenerowa, sobotnia scena na Wesołej, to obok Winyo – również koncert legendy sceny folk – grupy Muzykanci – zapowiadający nowy, podwójny album zespołu (nagrania studyjne oraz realizacja BBC / Muzykanci live z WOMEX Budapest) oraz Julia Kozakova i projekt Manuša – objawienie słowackiej i romskiej sceny muzycznej i promocja jednej z najlepszych płyt ostatnich lat na środkowoeuropejskiego forum world music.
Epilog: Bursztynowe drzewo
Mit wiecznej wędrówki to kanwa spektaklu. Opowieść „starych i nowych czasów”, historia o źródłach środkowoeuropejskiej tożsamości. Niedzielny wieczór 7 lipca w ICE Kraków. Reżyseria i choreografia Agnieszki Glińskiej, muzyka Stanisława Słowińskiego, teksty Jana Słowińskiego. Na scenie: Art Color Ballet, Stanisław Słowiński Qiuntet & kwartet smyczkowy, Joanna Słowińska (śpiew), Karol Śmiałek (śpiew). Wizualizacje Szymona Kamykowskiego i Piotra Słodkowicza. Zapraszając serdecznie, oddaję głos recenzentom:
Etnomusical w najlepszym wydaniu! Niezapomniana podróż przez dzieje – wraz z dawnymi ludami przemierzającymi Europę eksploruje świat, którego nie sposób dziś nawet dotknąć. Świat ten zmartwychwstaje w poetyckich sekwencjach złożonych z ruchu ciał, sztuki bodypaintingu, muzyki na żywo i scenografii, która dopracowana w każdym szczególe przypomina przedziwny, pradawny sen. Wybitne wokalizy Joanny Słowińskiej i Karola Śmiałka, piękno ludzkiego ciała – wszystko to tworzy obrazy, które pozostawiają odbiorcę w estetycznym oszołomieniu. Niezwykle plastyczny, oniryczny spektakl, niosący w sobie taniec, muzykę na żywo i prasłowiańską duszę. Koniecznie trzeba zobaczyć!
[ Iga Dzieciuchowicz, e-teatr.pl ]
Kraje Europy przez wieki falowały granicami, mieszało się dziedzictwo, zmieniały wpływy i pogłębiał kulturowy, eklektyczny charakter społeczeństw. Wszystko to widać, wszystko to słychać: „jest świata opisanie / z okruchów tablic, z kart / są fakty w mit ubrane / i mit, gdzie miał być fakt”. Stanisław Słowiński stworzył surowe kompozycje, Jan Słowiński napisał pierwotne słowa, a Joanna Słowińska wyśpiewała je w sposób rozdzierający: „nic czasu nie odmieni / jest ciemność będzie świt / wystarczy dla nas ziemi / wystarczy dla nas dni”. Misterium sięgające najwyższych konarów drzewa i schodzące w głąb jego korzeni – korzeni, którymi sięga do pradziejów ludów wędrujących przez Europę.
[ Krzysztof Niedźwiedzki ]
Spotkajmy się na Rozstajach! W (etno)Krakowie!
Jan Słowiński
[ dyrektor festiwalu EtnoKraków/Rozstaje ]
: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :
EtnoKraków/Rozstaje 2024 | wędrowanie
Organizator: ROZSTAJE: u Zbiegu Kultur i Tradycji. Stowarzyszenie
Jan Słowiński – dyrektor festiwalu EtnoKraków/Rozstaje
Wsparcie finansowe: Gmina Miejska Kraków, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwo Małopolskie
Partner wspierający: Agencja Rozwoju Miasta Krakowa. Spółka z o.o.
EtnoKraków/Rozstaje 2024 | w ę d r o w a n i e
Harmonogram
4.07 CZWARTEK
Strefa Nowa | ul. Kopernika 19
12.00-13.00 konferencja prasowa
17.00-17.50 Opętany wolnością, spętany tradycją – z Krzysztofem Trebunią-Tutką rozmawia Janusz Mika – promocja książki wydawnictwa Oficynka (Gdańsk 2024). Spotkanie z autorem i bohaterem książki.
Ogród Botaniczny UJ / Palmiarnia | ul. Kopernika 27
18.00-19.00 koncert: Suferi (Polska)
Strefa Nowa | ul. Kopernika 19
19.30-20.30 koncert: SenJawaZabawa (Polska)
Ogród Botaniczny UJ / Palmiarnia | ul. Kopernika 27
21.00-22.00 koncert: Hamdam Trio (Syria/Iran)
Alchemia | ul. Estery 5
Noc EtnoElektro
22.00-22.40 koncert (wstęp wolny): Chwost feat. Çınar Timur (Polska / Turcja)
23.00 DJ(etno)SET
5.07 PIĄTEK
Strefa Nowa, ul. Kopernika 19
15.00-16.30 Pieśni z Roztocza – warsztaty Agaty Harz
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
ETNO dla małych i dużych
16.00-16.40 Potańcówka familijna z kapelą Kasi Chodoń
17.00-17.40 Muzyczne spotkanie z kowalem i kuźnią – prowadzi: Piotr Dorosz
18.00-18.40 Węgierskie zabawy taneczne dla dzieci i dorosłych – prowadzi zespół Szépszerével (Węgry) i Joanna Mieszkowicz
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej
18.00-22.00 – Hafty na drzewach – wielkoskalowa instalacja plenerowa – prowadzi Żywa Pracownia
Strefa Nowa, ul. Kopernika 19
19.00-20.00 koncert: JINJ (Armenia)
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Noc Tańca
20.00-20.40 Orkiestra Festiwalowa (PL / int.)
20.45-21.15 Szepszerevel (HU)
21.15-21.50 Sawa (Polska)
Apteka Designu (przy Maryjce)
21.50-22.00 Dziad z lirą / Pieśń apokaliptyczna
Strefa Nowa, ul. Kopernika 19
Noc Pieśni | koncert:
22.00-23.00 Droga | Joanna Słowińska & Zofia Słowińska-Brózda
Od kołyski po grób | Krakoskie Kumoszki
Zegar bije | Jacek Hałas
Strefa Nowa | ul. Kopernika 19
Noc Tańca | scena otwarta
23.30 Kapela Siwka, Sawa, Dom Tańca Kraków
6.07 SOBOTA
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
ETNO dla małych i dużych
11.00-11.40 Co w lnie i wełnie piszczy? Muzyczne opowieści o uprawie i obróbce lnu, szyciu i tkaniu, praniu, prasowaniu – prowadzi: Piotr Dorosz
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej
13.00-15.00 Gry zręcznościowe z wikliny – strefa rodzinnych warsztatów rzemieślniczych
dla małych i dużych – prowadzi Żywa Pracownia
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
ETNO dla małych i dużych
15.00-15.40 Wiejski pastuszek i jego dzień. Wyliczanki i rymowanki, zręcznościowe zabawy patykami; harmonia pedałowa, śpiewanki. Spotkanie prowadzi: Piotr Dorosz.
Muzeum Etnograficzne w Krakowie (Dom Esterki, ul. Krakowska 46)
15.00-17.00 Warsztaty kołysanek prowadzi Monika Dudek
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
ETNO dla małych i dużych
16.00-16.40 Wiejskie zwierzaki i ich figle. Jak kierować koniem. Śpiewane wspólnie pieśni i piosenki o zwierzętach. Spotkanie prowadzi: Piotr Dorosz.
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej – prowadzi Żywa Pracownia
17.00-19.00 Zabawki z siana – strefa rodzinnych warsztatów rzemieślniczych
dla małych i dużych – prowadzi Żywa Pracownia
Strefa Nowa, ul. Kopernika 19
18.00-19.00 koncert: Wędrujący ptak | Łukasz Ojdana & Mariia Ojdana (Polska/Ukraina)
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej
19.00-22.00 Hafty na drzewach – wielkoskalowa instalacja
plenerowa – prowadzi Żywa Pracownia
Łąka na Wesołej
19.00-19.50 koncert: Julia Kozakova / Manuša (Słowacja)
20.00-21.50 koncert: Muzykanci (Polska)
21.00-22.00 koncert: Winyo (Kenia)
7.07 NIEDZIELA
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
ETNO dla małych i dużych
11.00-11.40 Ligawki – niezwykłe drewniane trąby. Poznamy zabawne melodie i wierszyki, których uczono się na pamięć, aby łatwiej było przyswoić melodię sygnałów ligawkowych. Spotkanie prowadzi: Piotr Dorosz.
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej – prowadzi Żywa Pracownia
11.30-16.00 warsztaty rzemieślnicze dla młodzieży i dorosłych – zapisy [email protected]
11.30-13.00 wycinanki
13.00-14.30 koziołki ze słomy
14.30-16.00 lalki w strojach krakowskich
Łąka na Wesołej (Kopernika x Grzegórzecka x Śniadeckich)
Szkoła Żywego Rzemiosła na Wesołej – prowadzi Żywa Pracownia
12.00-16.00 – Gry zręcznościowe z wikliny i zabawki z siana – strefa rodzinnych warsztatów rzemieślniczych dla małych i dużych
16.00-16.40 ETNO dla małych i dużych
Tańce wiejskie i wesele. Spotkanie, pieśni i tańce – prowadzi: Piotr Dorosz.
Centrum Kongresowe ICE Kraków | ul. Marii Konopnickiej 17
19.15 Bursztynowe drzewo | Art Color Ballet
Agnieszka Glińska – scenariusz, reżyseria, choreografia
Jan Słowiński – teksty | Stanisław Słowiński – muzyka
Joanna Słowińska – śpiew | Karol Śmiałek – śpiew, recytacje
Stanisław Słowiński Quintet & kwartet smyczkowy
Szymon Kamykowski, Piotr Słodkowicz – wizualizacje
