ALTOTRONICA: Alchemia 4 strun i El-fonii [Premiera płyty]
Przed nami podróż do miejsca, gdzie przeszłość i przyszłość splatają się w dźwięku, a dusza instrumentu o wielowiekowej historii ulega przeobrażeniu w kontakcie z cyfrowym systemem współczesności. Album ALTOTRONICA nie jest jedynie zbiorem utworów – to manifest artystyczny, laboratorium dźwięku i odważna próba zdefiniowania na nowo relacji między tym, co akustyczne, a tym, co elektroniczne.
Potwierdza to, że w erze wszechobecnej technologii najciekawsze zjawiska rodzą się na styku światów pozornie od sobie oddalonych.
Sercem tego projektu jest altówka – instrument o unikalnym, wciąż niedocenianym potencjale. Jej tembr, umiejscowiony między wirtuozerią skrzypiec a głębią wiolonczeli, od wieków kojarzony jest z melancholią, ciepłem i głosem ludzkim. Twórcy tego albumu podchodzą do niej jednak nie jak do reliktu, lecz jak do niewyczerpanego źródła sonicznej materii.
Usłyszymy tu pełne spektrum jej możliwości: od śpiewnego, wibrującego cantabile, przez szorstkie, perkusyjne uderzenia con legno w struny w scordaturze i pudło rezonansowe. Altówkę wykorzystano nie tylko jako instrument perkusyjny, ale i melodyczny czy kreujący również muzykę nowatorskimi, teraźniejszymi technikami wykonawczymi takimi, jak: tapping, Bartók pizzicato, szarpanie strun, pressing włosia o strunę, dirty glissando, slow motion bow, crazy sul ponticello scratchiness, shutter, noisy shift, electric slide, scratch tone, preparacja, arpeggia, tremola oraz eteryczne, ledwo słyszalne flażolety. Altówka staje się tu autonomicznym bytem, kunsztownym narzędziem zdolnym generować cały wszechświat brzmień – od organicznego pulsu po chropowaty hałas. To celebracja a zarazem dekonstrukcja jej akustycznego DNA.
Drugim bohaterem tej opowieści jest elektronika. Nie pełni ona jednak roli tła, akompaniamentu czy cyfrowego ornamentu. To aktywny, twórczy partner w dialogu. Czerpiąc z bogatego dziedzictwa polskiej szkoły elektroakustycznej, której światowa renoma sięga pionierskich dokonań Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, zaproszeni do projektu kompozytorzy traktują technologię jako narzędzie kreacji. Warstwa elektroniczna tworzy tu inteligentne ekosystemy dźwiękowe, w których altówka może się zanurzyć, z którymi może walczyć lub wchodzić w symbiozę. Algorytmy przetwarzają jej dźwięk w czasie rzeczywistym, zapętlają go, multiplikują, rozciągają w przestrzeni, tworząc jej widmowe sobowtóry i cyfrowe cienie. Elektronika staje się lustrem, rezonatorem, a czasem nieprzewidywalnym antagonistą, który zmusza instrumentalistę do przekraczania własnych granic.
Fundamentalnym założeniem ALTOTRONICI jest poszukiwanie nowej, trzeciej jakości brzmieniowej. Nie chodzi tu o proste nałożenie na siebie dwóch warstw – akustycznej i syntetycznej. Celem jest ich fuzja, soniczna alchemia, w wyniku której powstaje hybrydowy spójny organizm. W jednych kompozycjach słyszymy, jak organiczny oddech instrumentu stopniowo transformuje się w cyfrowy pejzaż. W innych – syntetyczne impulsy prowokują altówkę do gwałtownych, niemal fizycznych reakcji. To muzyka, która zaciera granice między tym, co wygenerowane przez ludzką rękę, a tym, co zrodzone jest w najnowszych technologiach cyfrowych. Instrument i elektronika przestają być odrębnymi bytami, a stają się nierozerwalną całością, tworząc bezprecedensowe krajobrazy sonorystyczne.
Album ten jest również panoramą współczesnej eksportowej polskiej sceny awangardowej. Prezentuje twórczość najważniejszych kompozytorek i kompozytorów, których dokonania na polu muzyki elektroakustycznej odbijają się szerokim echem na całym świecie. Dobór utworów odzwierciedla bogactwo i różnorodność muzyki elektronicznej Europy Środkowo-Wschodniej, w której główną rolę odgrywa altówka, i pozwala zaprezentować instrument słuchaczom w sposób kompleksowy i fascynujący. Każdy utwór to odrębny mikrokosmos, unikalne spojrzenie na tytułową fuzję, dowód niezwykłej oryginalności i odwagi w przełamywaniu gatunkowych konwencji. ALTOTRONICA pozwala słuchaczom odkrywać najnowsze trendy w Europie, w tym muzykę taśmową, elektroniczną i komputerową, prezentowaną podczas Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” czy festiwalu Wien Modern.
Odsłuchają Państwo album, który jest czymś więcej niż tylko muzyką. To zaproszenie do redefinicji własnych przyzwyczajeń percepcyjnych.
ALTOTRONICA stanowi dowód na to, że prawdziwie nowatorska sztuka nie boi się łączyć przeciwieństw, a w zestawieniu drewna i prądu, historii i teraźniejszości, rodzi się fascynujący język przyszłości. Album wytycza nowe trendy, prowokuje, eksploruje nieznane terytoria i udowadnia, że uniwersalizm altówki w połączeniu z nieograniczonymi możliwościami elektroniki otwiera drzwi do światów dźwiękowych, które dopiero zaczynamy odkrywać.
Krzysztof Maria Komendarek-Tymendorf
