Laureaci i laureatki 63. Krakowskiego Festiwalu Filmowego
W Krakowie dobiegło końca największe w Polsce święto kina dokumentalnego i krótkometrażowego. W sobotni wieczór, w wypełnionej publicznością i filmowcami z całego świata sali Kina Kijów, międzynarodowe jury nagrodziło twórców najlepszych filmów, które przez cały tydzień prezentowane były we wszystkich krakowskich kinach studyjnych. W uroczystej Gali nagród uczestniczył Prezydent Miasta Krakowa, Jacek Majchrowski.
Niekwestionowanymi zwycięzcami tegorocznej edycji Festiwalu zostali Tomasz Popakul i Kasumi Ozeki, których krótkometrażowa animacja Zima została nagrodzona najwyższymi laurami w dwóch konkursach: międzynarodowym krótkometrażowym (Złoty Smok) oraz konkursie polskim (Złoty Lajkonik). Przypominająca horror animacja w konwencji realizmu magicznego została także nagrodzona przez jury studenckie. Gremia jurorskie doceniły film „za mroźny klimat, technikę i konsekwencje w rozwijaniu swojego głosu w polskiej animacji” oraz za „piękne obrazy podkreślone hipnotyzującymi dźwiękami”.
Srebrnego Smoka w konkursie krótkometrażowym otrzymał Yaser Talebi (Iran) za najlepszy film dokumentalny Córka. Taką nagrodę otrzymał także David Arslanin (Francja) za fabułę Underdog, nagrodzoną także „Don Kichotem” Międzynarodowej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych „za celne opisanie nierówności we współczesnym społeczeństwie i braku wrażliwości wynikającej z ksenofobii rasowej” oraz Sofiia Melnyk za film Mariupol. Sto nocy (Ukraina, Niemcy) również wyróżniona przez FICC „za przejmujące zobrazowanie emocji wywołanych zbrodniami współczesnej wojny w Ukrainie”.
Nagroda dla najlepszego filmu europejskiego trafiła do Szymona Ruczyńskiego za animację W lesie są ludzie (Polska). Film tym samym otrzymał szansę na nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii filmu krótkometrażowego. „Jego minimalistyczna forma i styl animacji oraz humanistyczne przesłanie o tym, jak niewiele potrzeba, aby być człowiekiem, dały nam poruszające doświadczenie” – uzasadniło międzynarodowe jury pod przewodnictwem Jana Naszewskiego.
W konkursie dokumentalnym Złoty Róg trafił do Nicka Reada i Ayse Torpak za film Mam na imię Szczęście (Wielka Brytania, Turcja). Jury pod przewodnictwem Andrzeja Fidyka tak uzasadniło nagrodę: „Główna nagroda przyznawana jest filmowi, który złamał nam serce, ale także dał nam wyjątkowy, intymny dostęp do tego, jak tysiące kobiet jest narażonych na ekstremalną i zmieniającą życie przemoc – która często prowadzi do śmierci. Stwierdziliśmy, że twórcy mają niezwykłe umiejętności otwierania nam oczu na mroczny, ponury świat, o którym niewiele wiedzieliśmy”. Nagroda ta daje możliwość ubiegania się o nominację do Oscara.
Srebrny Róg dla reżyserki filmu o wysokich walorach artystycznych trafił do Tunde Skovran za film Kim nie jestem (Rumunia, Kanada). „Ten film to wzruszająca, emocjonalna, prawdziwa podróż dwóch osób w celu odnalezienia siebie, połączona ze wspaniałymi i pięknymi scenami marzeń, podkreślającymi wyzwanie związane z własną tożsamością oraz oczekiwaniami rodziny i społeczeństwa”. Srebrny Róg dla reżyserki filmu o tematyce społecznej otrzymała Ella Glendining za film Czy jest tam ktoś? (Wielka Brytania). „Ujęła nas determinacja, odwaga i pełne nadziei podejście bohaterów tego filmu. Nauczyliśmy się z pokorą, że każdy z nas jest wyjątkowy i niezwykły” – uzasadnia jury. Ten film otrzymał także nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI).
Międzynarodowy konkurs dokumentów muzycznych DocFilmMusic zwyciężyła Agnieszka Iwańska za film Ula. Jury w składzie Leszek Dawid – przewodniczący (Polska), Jinsu Chun (Korea Południowa), Lucie Králová (Czechy) przyznało Złoty Hejnał: „za delikatnie utkaną, przejmującą historię styku miłości i muzyki, bezpretensjonalny i szczery portret jednej z najważniejszych wokalistek jazzowych – Urszuli Dudziak”. Wyróżnienie w konkursie otrzymała Paloma Zapata, autorka filmu La Singla, „za fascynującą podróż w poszukiwaniu zaginionego skarbu tańca flamenco”.
Jury konkursu polskiego obradowało w dwóch składach i oceniało odrębnie pełnometrażowe filmy dokumentalne i filmy krótkometrażowe. Wśród filmów krótkich, poza wspomnianą Zimą, Złote Lajkoniki otrzymali Mateusz Pietrak za film dokumentalny Trzy opowiadania o Basi „za przejmujący, ciepły ale daleki od sentymentów obraz lęku przed samotnością, która dotyka szczególnie najstarszych z nas” oraz Michał Toczek za film fabularny Być kimś „za zabawną i czułą rozprawę z ikonami i mitami polskiej historii, której tak bardzo brakuje nam w dzisiejszym polskim kinie”. Trzy opowiadania o Basi zostały także uhonorowane nagrodą Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za montaż.
Najlepszym polskim pełnometrażowym filmem dokumentalnym okazały się Twarze Agaty w reżyserii Małgorzaty Kozery. „Film odważny, trudny, bolesny, kojący, zachwycający barwami, obrazami i determinacją głównej bohaterki”. Jury konkursu polskiego – film krótkometrażowy obradowało w składzie: Jagoda Szelc – przewodnicząca, Damian Kocur i Joanna Wendorff-Ostergaard. W segmencie dokumentalnym: Maciej Cuske – przewodniczący, Maciej Kubicki i Ita Zbroniec-Zajt. Wyróżnienie w konkursie otrzymał Paweł Hejbudzki za film Wiraż, uhonorowany również nagrodą pod patronatem Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych ufundowana przez Black Photon za najlepsze zdjęcia.
Rekomendacja Krakowskiego Festiwalu Filmowego do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii filmu dokumentalnego została wręczona za Pieśni ziemi w reżyserii Margreth Olin (Norwegia). Film otrzymał także, po raz pierwszy przyznaną na Festiwalu nagrodę specjalną Samsung Excellence Line za wyjątkową jakość obrazu.
Nagroda im. Macieja Szumowskiego za szczególną wrażliwość na sprawy społeczne pod mecenatem Stowarzyszenia Autorów ZAiKS trafiła do Dariusza Janiczaka za film Kto ci będzie okna mył? „za dyskretną, ale i intymną obserwację, umiejętne nawiązanie relacji z bohaterami oraz oddanie kamery w ich ręce, by poszerzyć nasze empatyczne spojrzenie na świat, który potrzebuje naszej uważnej obecności”.
Przez cały tydzień filmowych seansów widzowie oddawali głosy na swoje ulubione filmy. W wyniku plebiscytu jedną z najważniejszych festiwalowych nagród – Nagrodę Publiczności otrzymał film Matczyzna (reż. Alexander Mihalkovich, Hanna Badziaka).
Galę nagród uświetnił występ fenomenalnej krakowskiej artystki, Katarzyny Chlebny, która pojawiła się na scenie w trzech odsłonach: Kory, Ewy Demarczyk i Rity Marley – postaciach ze słynnych spektakli Teatru Nowego Proxima: Kora. Boska i Kruchość wodoru. Demarczyk oraz Teatru KTO Byłam żoną Boba Marleya. Uroczystość poprowadził Błażej Hrapkowicz, krytyk filmowy, członek Europejskiej Akademii Filmowej, FIPRESCI i Koła Piśmiennictwa Filmowego Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
Krakowski Festiwal Filmowy jest na ekskluzywnej liście wydarzeń kwalifikujących do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej aż w trzech kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument), a także w kategorii pełnometrażowego filmu dokumentalnego. Laureaci Złotego i Srebrnych Smoków mają skróconą ścieżkę do oscarowej selekcji. KFF rekomenduje również filmy do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach.
Krakowski Festiwal Filmowy realizowany jest przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach programu „Kreatywna Europa”, Miasta Krakowa, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Województwa Małopolskiego. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich, a głównym organizatorem Krakowska Fundacja Filmowa.
Pokazy nagrodzonych filmów odbyły się w niedzielę, 4 czerwca w Małopolskim Ogrodzie Sztuki.
Pełny werdykt jury oraz szczegółowy program pokazów znajduje się na stronie: www.krakowfilmfestival.pl
Do 18 czerwca wszystkie filmy konkursowe z programu Krakowskiego Festiwalu Filmowego oraz specjalny cykl filmowy Domówka przygotowany przez Typowego Jędrzeja dostępne są online na platformie KFF VOD.
64. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w dniach od 26 maja do 2 czerwca 2024 roku.
