Zatrzymać się w te święta [Koncert Bożonarodzeniowy w Filharmonii Łódzkiej]
Im bliżej Bożego Narodzenia, tym łatwiej wpaść w wir świątecznego szaleństwa, który niewiele ma wspólnego z esencją tej uroczystości. Z roku na rok wzrasta intensywność bodźców, które zewsząd do nas docierają. I jak tu nie poddać się tej presji, gdy nawet słynna kolęda „Cicha noc” traci na znaczeniu, gdyż ledwo ją słychać w tym zgiełku…
W takich sytuacjach można skryć się w gmachu filharmonii, by pozwolić sobie na głęboki oddech, wyciszenie i porządną dawkę muzyki. Przyznam szczerze – praktykuję i polecam!
Tuż przed samymi świętami, 16 grudnia, Filharmonia Łódzka zaprosiła swoich melomanów na wyjątkowy Koncert Bożonarodzeniowy. W programie pojawiły się trzy pierwsze kantaty z jednego z najczęściej wykonywanych w tym okresie dzieł – „Oratorium na Boże Narodzenie” Jana Sebastiana Bacha.
Piotr Matwiejczuk, odpowiedzialny tego wieczoru za słowo, w swojej zapowiedzi przytoczył kilka istotnych ciekawostek. Wspomniał, że w tamtym czasie utwory były wykonywane jednorazowo, a technika parodii właśnie temu służyła, by powracać do wcześniej prezentowanych dzieł kompozytora. „Głównym źródłem chórów i arii są dwie kantaty świeckie – 213 oraz 214. Wtedy krytykowano za to Bacha. A dziś możemy podziwiać mistrzostwo tego kompozytora”.
Orkiestrę Filharmonii Łódzkiej poprowadził ukraiński kapelmistrz, Andriy Yurkevich. Spośród zespołu orkiestrowego warto wyróżnić oboistki oraz flecistki, które tego wieczoru znacznie wyróżniały się na tle zespołu. Śpiewne i zarazem niezwykle ruchliwe partie pokazały znakomitą kondycję artystek. Niestety, od czasu do czasu uduchowioną atmosferę zakłócały trąbki, które niezwykle agresywnie i niestety nieczysto wypadały na tle reszty zespołu.
Pierwszą kantatę, która opisuje narodziny Jezusa, otworzyło selektywne i dźwięczne „Wstańcie, śpiewajcie, radosne dni chwalcie, sławcie – co dzisiaj uczyni Wam Pan”, wykonane przez znakomicie przygotowany przez Artura Kozę Chór Filharmonii Łódzkiej. Część druga stanowiła opowieść o zwiastowaniu narodzin Chrystusa pasterzom. Kantata trzecia to adoracja pasterzy przy żłóbku. Według tradycji każda z sześciu części miała przypadać na poszczególny dzień świętowania w okresie Bożego Narodzenia. W partii sopranu publiczność usłyszała Hannę Sosnowską, natomiast Robert Gierlach wykonał części napisane na bas. Recytatywy z fragmentami z Pisma Świętego lirycznie wyśpiewał Karol Kozłowski. Jednak największe emocje wzbudził Jan Jakub Monowid, który wykonał partię altu. Szczególnie warta uwagi była aria „Śpij mój Najmilszy, zażywaj spokoju, by potem strzec raczyć naszej pomyślności”, którą solista wykonał z towarzyszeniem fletu i oboju. W tej części można było dostrzec, jak pięknie przenikają się ze sobą te instrumenty.
Oratorium zaplanowane na celebrację Świąt Bożego Narodzenia w 1734 roku wybrzmiało po raz kolejny w 2022 roku. Nie wiadomo, jak bardzo różniły się te wykonania od siebie. Jednak pewne jest to, że zarówno 288 lat temu, jak i dziś muzyka pomaga w tym, by zatrzymać się i zrozumieć istotę tego, co w tym okresie dla nas powinno być najważniejsze. Doskonałe podsumowanie moich rozważań może stanowić ósma część pierwszej kantaty: „Panie, Królu pełny siły! O jak mało. Zbawco miły. Na blichtr zważasz tego świata”.
