Fredro w dobrym humorze - wystawa w Muzeum Teatralnym
Muzeum Teatralne zaprasza na wystawę „Fredro w dobrym humorze”. Otwarcie wystawy odbędzie się 12 października. Ekspozycję będzie można oglądać do 3 marca 2024 r. w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej (wejście główne, foyer dolne).
Grajmy Fredrę. (…) Tego największego, jeżeli nie jedynego polskiego komediopisarza. Tego człowieka pełnego uroku, optymistę, a jednocześnie często nieznośnego dla otoczenia, zgryźliwego starca o gołębim sercu, ponurego pesymistę pełnego słońca i radości życia.
Andrzej Łapicki
Wystawa „Fredro w dobrym humorze” została zorganizowana przez Muzeum Teatralne w 230. rocznicę urodzin Aleksandra Fredry, komediopisarza, pamiętnikarza, żołnierza batalii napoleońskich. Wystawa ma charakter jubileuszowy, ale w istocie jej autorom chodziło o dzisiejsze spojrzenie na tradycję fredrowską w polskim teatrze, o losy wciąż żywego sporu o Fredrę, o dyskusję z przeszłością, z tą fundamentalną fredrowską częścią naszego teatralnego dziedzictwa. Bohaterami wystawy są realizacje sześciu wybranych arcydzieł mistrza najczęściej wystawianych na scenach polskich. Chodzi tu o komedie „lwowskie”, których prapremiery odbyły się w latach 1822–1835, to jest o Męża i żonę, Damy i huzary, Pana Jowialskiego, Śluby panieńskie, Zemstę i Dożywocie. Należą one wciąż do żelaznego repertuaru teatrów w Polsce. Fredrowski dowcip i ironia właśnie w tych wielkich komediach z pierwszego okresu twórczości poety ujawniają się najpełniej z energią, finezją i siłą wyrazu. Te sześć komedii pisanych w ścisłych relacjach z aktorami i przyjaciółmi z lwowskiego teatru można uznać za coś w rodzaju kawaleryjskiej szarży autora, która już później nie powtórzy się w jego twórczości z taką werwą i w takim wymiarze. Stąd tytuł wystawy korespondujący z tytułem znanej książki Jarosława Marka Rymkiewicza.
Postaci w komediach Fredry posiadają w pełni życie samodzielne, nie są emanacjami uczuć i nastawień autora i właśnie dlatego są tak wspaniałymi wyzwaniami dla twórczości aktorów, także ze względu na zadziwiającą konkretność wizji scenicznej postaci i sytuacji. Wystawa prezentuje najważniejsze kreacje aktorskie uchwycone na zdjęciach wybitnych artystów fotografików.
Na wystawie przypominamy znakomitych aktorów, którzy wcielali się w role fredrowskich postaci, począwszy od Alojzego Żółkowskiego, Heleny Modrzejewskiej, Jerzego Leszczyńskiego, Ludwika Solskiego, Mieczysławy Ćwiklińskiej, Jana Świderskiego, Gustawa Holoubka, Tadeusza Łomnickiego, aż po współczesnych – Joannę Szczepkowską, Annę Seniuk, Jana Englerta, Daniela Olbrychskiego, Andrzeja Seweryna. Wśród licznych wizerunków aktorskich pokażemy cenną pamiątkę – malowany w 1889 roku przez Franciszka Kostrzewskiego drewniany parawanik, na którym został uwieczniony arcyaktor XIX stulecia Alojzy Gonzaga Żółkowski w roli Geldhaba w komedii Aleksandra Fredry Pan Geldhab (a także jako Prosper Brona w Drzemce Pana Prospera – sztuce Jana Aleksandra Fredry, syna pisarza). Galerię postaci uzupełnią projekty dekoracji i kostiumów, które do fredrowskiego repertuaru opracowali wybitni scenografowie: Karol Frycz, Teresa Roszkowska, Władysław Daszewski, Andrzej Stopka, Jan Polewka oraz Krystyna Zachwatowicz. Pośród eksponatów znajdą się także kostiumy, między innymi kostium Romana Polańskiego do roli Papkina w ekranizacji Zemsty Andrzeja Wajdy czy kostiumy Mieczysławy Ćwiklińskiej i Aleksandra Zelwerowicza jako Szambelana z Pana Jowialskiego w inscenizacji Zelwerowicza i Karola Frycza w Teatrze Polskim w Warszawie w 1948 roku. Do najcenniejszych eksponatów, które znajdują się w zbiorach Muzeum Teatralnego i będą pokazane na wystawie, należy prywatna korespondencja Aleksandra Fredry z lat 1857–1860 do towarzysza broni – hrabiego Józefa Załuskiego oraz oryginalne listy Jana Nepomucena Kamińskiego, dyrektora teatru we Lwowie, zawierające wzmianki dotyczące wystawień fredrowskich komedii, m.in. Ślubów panieńskich, na scenie lwowskiej.
FREDRO W DOBRYM HUMORZE
wystawa w Muzeum Teatralnym
12/10/2023 – 3/03/2024
