Profesor Andrzej Rottermund laureatem XXV edycji Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora
14 marca 2024 roku na Zamku Królewskim w Warszawie podczas uroczystej Gali wręczono XXV Nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora. Tym prestiżowym wyróżnieniem uhonorowany został prof. Andrzej Rottermund za całokształt osiągnięć dla kultywowania i ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce i za granicą oraz za trwające kilka dekad starania o zachowanie i rewitalizację zabytków Warszawy.
Ochrona dziedzictwa kulturowego na stałe wpisała się w nasze działania odpowiedzialności społecznej. Głęboko wierzymy, że wyróżniając osoby działające w tym obszarze, dbamy o pamięć pokoleń. Tegoroczny laureat jubileuszowej nagrody, prof. Andrzej Rottermund, to nie tylko ikona muzealnictwa, człowiek dbający o dobra kultury. To autorytet i przewodnik w działaniach dla budowania naszej tożsamości kulturowej. To dla nas ogromny zaszczyt, że nasza Fundacja mogła przez lata korzystać z jego rad i wskazówek – powiedziała Elżbieta Czetwertyńska, Prezes Zarządu Citi Handlowy.
Kapituła Nagrody im. prof. Aleksandra Gieysztora, podkreśliła zaangażowanie prof. Andrzeja Rottermunda w pracę i starania o zachowanie i rewitalizację zabytków Warszawy, co realizował konsekwentnie, nie tylko pisząc książki i rozprawy naukowe na ten temat, lecz działając w licznych organizacjach mogących wspomóc tę aktywność. Profesor jest autorem ponad 100 publikacji z zakresu historii sztuki i muzealnictwa. Kapituła doceniła wkład Laureata w ukończenie odbudowy i doprowadzenie do rozkwitu Zamku Królewskiego w Warszawie, pozyskiwanie bezcennych dzieł sztuki do tej placówki muzealnej oraz popularyzowanie wiedzy o polskiej sztuce.
Prof. Andrzej Rottermund podczas swojego wystąpienia podkreślił wyzwania, przed którymi staje szeroko pojmowana dziedzina ochrony dziedzictwa, sprawy dotyczące dbałości o obiekty architektoniczne, ochronę dziedzictwa współczesnego, zmian jakie zachodzą w skali świata, w kulturalnej polityce tożsamościowej, czy ochrony niematerialnych wartości dóbr kultury.
Sprawy ważne dla przyszłości naszego dziedzictwa. Obiekty architektoniczne, które mimo że wpisane na listy zabytków, a więc posiadające z punktu widzenia formalnego zabezpieczenia prawne, są dzisiaj zagrożone. Dotyczy to w skali świata aż 58 obiektów wpisanych na listy światowego dziedzictwa. Większość to obiekty zagrożone działaniami wojennymi, ale są też na tej liście takie zabytkowe centra miejskie, jak Wiedeń czy Drezno, które usunięto już z listy UNESCO. Poważnym wyzwaniem staje się bowiem pogodzenie ochrony zabytkowego krajobrazu miasta z bieżącymi potrzebami społeczności miejskiej. Mamy wciąż w pamięci słowa wielkiego wizjonera architektury Antonio Sant’Elia, który przekonywał, że „każde pokolenie będzie chciało budować swe własne miasto”. (…) Inspirowany fragmentem laudacji prof. Jacka Purchli dotyczącym urządzania i wyposażenia Zamku Królewskiego w Warszawie, podzielić chcę się z Państwem osobistą refleksją o jednym z aspektów ochrony dziedzictwa. Mam na myśli ochronę niematerialnych wartości dóbr kultury, szczególnie w odniesieniu do tych domów historycznych, które pełnią dzisiaj funkcje muzealne. Osobiście przekonany bowiem jestem, że niematerialny aspekt naszej rzeczywistości wywoływany w przestrzeni domu historycznego pełniącego dzisiaj funkcje muzealne, jest czymś bardzo istotnym dla integralnego odbioru tego rodzaju zabytku. To właśnie wyróżnia domy historyczne od klasycznych muzeów – powiedział prof. Andrzej Rottermund.
Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora przyznawana jest od 25 lat przez Fundację Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga za szczególne osiągnięcia w ochronie dziedzictwa kulturowego. Celem przedsięwzięcia jest promocja oraz wsparcie osobowości, których działalność może inspirować przyszłe pokolenia. Wyróżnienie przyznawane jest za wybitne osiągnięcia mające na celu ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego w kraju i poza jego granicami. Instytucje i osoby uhonorowane tą Nagrodą w sposób czynny zajmują się rozwojem, promocją i edukacją w obszarze ochrony dziedzictwa kulturowego. Wśród dotychczasowych Laureatów Nagrody znaleźli się m.in.: prof. Jerzy Hausner za wszechstronne działania na rzecz wykorzystania i (re)interpretacji dziedzictwa kulturowego jako podstawy komunikowania się i kreatywności oraz ekonomii wartości. Prof. Jerzy Limon nagrodzony został za stworzenie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego łączącego tradycję z nowoczesnością, promującego teatr i sztukę współczesną w sposób zrozumiały. Wyróżnieni zostali również Państwo Pendereccy za stworzenie Europejskiego Centrum Muzyki w Lusławicach – miejsca, gdzie młodzi adepci sztuki mogą rozwijać swój talent. Za wybitne osiągnięcia w działalności badawczej, wystawienniczej, społecznej oraz animacji kultury, dotyczące polskiej i światowej sztuki przełomu XX i XXI wieku Nagrodę otrzymała także Anda Rottenberg. Uhonorowany nią został również brytyjski historyk Norman Davies, który badaniu i upowszechnianiu historii Polski poświęcił znaczną część swojego dorobku naukowego. Wśród laureatów nie zabrakło także takich nazwisk jak Krystyna Zachwatowicz i Andrzej Wajda – nagrodzeni za wybitne dokonania w sferze filmu i teatru promujące polską kulturę. Nagrodę otrzymał również Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, który sprawuje od 1990 roku opiekę nad najstarszą polską nekropolią w Wilnie. Laureatem Nagrody został ks. bp Waldemar Pytel za ponad trzydziestoletni wysiłek na rzecz ocalenia, rewitalizacji i przywrócenia świetności kwartałowi luterańskiemu wraz z Kościołem Pokoju w Świdnicy, wpisanym w 2001 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Laureatami są także prof. Jacek Purchla w uznaniu za m.in. wieloletnią pracę nad problematyką miast i rozwojem urbanistycznym oraz Leon Tarasewicz – za świadome, wieloletnie budowanie pomostów pomiędzy odmiennymi grupami etnicznymi, językowymi i religijnymi polsko-białorusko-litewskiego pogranicza. Nagrodę otrzymała również Lwowska Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego – za konsekwentne budowanie tożsamości Lwowa jako miasta otwartego i silnie związanego z polskim dziedzictwem, będącego jednocześnie splotem wielu innych kultur: ruskiej, ormiańskiej, żydowskiej, niemieckiej.
Nagroda jest jedną z licznych inicjatyw, dzięki którym bank Citi Handlowy realizuje chlubną misję swojego założyciela, działacza gospodarczego, patrioty, mecenasa kultury, Leopolda Kronenberga. Swoimi działaniami wspierał on wiele dziedzin życia społecznego i kulturalnego. Bank przez ustanowienie Nagrody im. Aleksandra Gieysztora wspomaga rozwój przedsięwzięć z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego, równocześnie przyczyniając się do zachowania jego dla przyszłych pokoleń.
XXV edycja Nagrody została objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
***
Fundacja Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga wspiera działania na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego, edukacji finansowej i cyfrowej, startupów i innowacji, wspierania kobiet, wspierania migrantów, działania na rzecz propagowania idei Społecznej Odpowiedzialności Biznesu.
