Poczytaj ze mną, mamo [Tam, gdzie gra muzyka. Przewodnik po Żelazowej Woli wydawnictwa NIFC]
Narodowy Instytut Fryderyka Chopina niewątpliwie dba o to, by dzieciństwo było czasem obcowania z literaturą wysokojakościową, by uważność na piękno miała szczególne miejsce na mapie doświadczeń najmłodszego pokolenia.
Książka Tam, gdzie gra muzyka, którą Monika Utnik-Strugała i Anna Ładecka przygotowały dla dzieci, to lektura (prawie) o wszystkim, ale nie o niczym. Autorki przeprowadzają czytelników przez chopinowe światy w trzech odsłonach.
Zwiedzanie Żelazowej Woli otwiera intro-mapka, która ożywia w wyobraźniach dzieci miejsce urodzin Chopina. Dzięki niej łatwo i z uśmiechem można prześledzić topografię tej części Mazowsza. Dla autorek ważne jest również, by w świadomości najmłodszych krajobraz mazowiecki utrwalił się jako miejsce kulturowo symboliczne. To właśnie obrazy wierzb płaczących, rozległych, melancholijnych nizin były przecież dla Chopina niejednokrotnie ważną inspiracją. Dalej Monika Utnik-Strugała rekonstruuje wnętrze domu Chopina, jego meble i przedmioty, a Anna Ładecka opatruje je uroczym obrazkiem planu mieszkania. Opisywane są także zwyczaje, zabawy i tańce, których mały Frycek mógł doświadczać.
Druga część przewodnika po Żelazowej Woli szczegółowo opisuje dzieje oficyny oraz jej otoczenie. Autorki wprowadzają czytelników w szczegóły remontowych prac domu kompozytora oraz burzliwych przemian dotyczących ogrodu, który dziś jest prawdziwym dziełem sztuki. Dodają jeszcze informacje o typach ogrodów, opisują sylwetki architektów krajobrazów.
Ostatni rozdział poświęcony jest w dużej części gatunkom drzew, krzewów oraz wszelkiej roślinności, która zdobi „czarodziejski ogród” Chopina. Monika Utnik-Strugała zachęca też czytelników do tego, by zwrócili uwagę na ptasią muzykę mieszkańców parku.
Niewątpliwym „asem” książki są jej ilustracje, które sporządziła Anna Ładecka – ilustratorka, niejednokrotna laureatka nagród w konkursie Grafika Warszawy. Jej prace docenili „Vogue”, „Zwierciadło” czy „Endo”. Ilustracje Ładeckiej posiadają specyficzną kreskę. W książce o Żelazowej Woli są jak dziecięce, bezpretensjonalne rysunki, w których świat pisany jest prostymi znakami, plamami, czasem gryzmołami i maziajami. Ładecka korzysta tu z poetyki linorytu, w której się specjalizuje. Jej obrazkowe komentarze w stylu vintage bardzo doceniam, chociaż przyznam, że czasem działają na mnie przytłaczająco. Nierzadko bowiem wciskają się w tekst, co powoduje, że percepcja staje się zaburzona. Innego zdania są dzieci, a ich głos najbardziej się przecież liczy. Rysunki raz po raz zapraszają do kolorowania, co stanowi ich dodatkową zaletę. Autorki zadbały również o lubiane przez dzieci interaktywne dodatki typu: uzupełnij, sprawdź, dorysuj, znajdź, co w znacznym stopniu uatrakcyjnia przekazywane treści oraz stymuluje uwagę najmłodszych.
Książka Tam, gdzie gra muzyka jest z pewnością lekturą kształcącą, nie wiem natomiast, czy dotyka emocji. W podtytule oznaczona została jako Przewodnik po Żelazowej Woli, jednak przewodniki mogą posiadać przecież czułą formułę, szczególnie wtedy, gdy adresowane są do najmłodszych. Nie do końca identyfikuję też adresata opowieści Moniki Utnik-Strugały. Jakkolwiek autorka stara się prowadzić narrację w sposób barwny, jednak nierzadko nasycenie koloru blaknie pod ciężarem i natłokiem trudnych pojęć, dat i nazwisk. Zdarzają się również słowa, które wymagają komentarza ze strony dorosłej osoby. Tak, niewątpliwie rekomenduję, by czytelniczy spacer po Żelazowej Woli nie odbywał się w dziecięcej samotności. Kiedy bowiem „czuły dorosły” tę ogromną dawkę wiedzy będzie wrażliwie i mądrze „reglamentował”, kiedy słowa opatrzy wrażliwym tembrem i odpowiednią melodyjnością, wtedy jest ogromna szansa, że wyobraźnia małego czytelnika-słuchacza rozkwitnie, a jego uważność nie straci na intensywności.
