XVIII Konkurs Chopinowski się odbędzie

„Chopin to jest sprawa polska, być może najważniejszą, bo jest to ikona polskiej kultury, a kultura jest najważniejsza. Ponieważ Chopin to także ikona kultury światowej, naszym obowiązkiem jest dbać o jego wizerunek. Konkurs Chopinowski to nasze wspólne dzieło i wspólna odpowiedzialność” – mówił minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński na konferencji prasowej w budynku Senator w Warszawie.

Konferencja prasowa XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina została podzielona na część oficjalną z przemówieniami i prezentacjami oraz artystyczną, w ramach której wystąpił student prof. Katarzyny Popowej-Zydroń Adam Kałduński, uczestnik tegorocznego konkursu. Młody pianista, pomimo pewnej tremy, grał bardzo emocjonalnie, co spodobało się zgromadzonej w sali publiczności. Wcześniej, podczas części oficjalnej, Artur Szklener, dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, zwrócił uwagę, że za czasów Chopina uważano go niekiedy za kompozytora zmanierowanego, zaś jego muzykę za salonową, dlatego współcześnie można nadać jej element edukacyjny, artystyczny i przez to konkursowe zmagania stają się tym bardziej istotne.

Konkurs Chopinowski powstał z refleksji nad rywalizacją sportową, z inicjatywy polskiego pianisty i pedagoga Jerzego Żurawlewa (wkrótce po odzyskaniu niepodległości, w 1925 r.). W konkursowe szranki stanęło wówczas 26 pianistów z ośmiu krajów. Wśród nich był reprezentujący Związek Radziecki dwudziestoletni Dymitr Szostakowicz, który nie zdobył żadnej nagrody. Zwyciężył Lew Oborin, zaś miejsca drugie i trzecie przypadły reprezentantom Polski – Stanisławowi Szpinalskiemu i Róży Etkin-Moszkowskiej. Podczas pierwszej edycji konkursu młodzi pianiści ćwiczyli m. in. w prywatnych domach zamożnych warszawiaków, ponieważ organizatorzy ten jeden raz nie zdołali zapewnić dla nich odpowiedniej liczby sal do prób. Mimo to do drugiego Konkursu Chopinowskiego w 1932 r. zgłosiło się już przeszło 200 uczestników.

Obecnie budżet konkursu wynosi ok. 20 mln zł, ale jeśli liczyć istotny wkład mediów, jest on prawdopodobnie znacznie większy. Na konferencji prasowej powtarzano, że kultura nie może być prezentowana bez odpowiedniego finansowania i dlatego tak ważni są partnerzy. A choć niektórzy wyliczyliby markę Chopina na 3 mld zł, uznając ją za „towar eksportowy”, to dla obywateli polskich pozostaje ona bezcenna. Nie zmienia to faktu, że jednocześnie sponsorzy poprzez wspieranie sportu oraz kultury i sztuki budują także swoją markę, czego przykładem może być mecenas konkursu, PKN Orlen, który w tym roku dodatkowo zwiększył swoje finansowanie kultury. Z kolei Olgierd Cieślik, prezes zarządu Totalizatora Sportowego, podkreślił, że przedsiębiorstwo wspiera kulturę już od wielu lat, uczestniczyło m. in. w zakupie fortepianu Pleyela, na którym grał Fryderyk Chopin, ale i tych funduszy by nie było, gdyby nie gracze. Wszystko razem stanowi więc sieć powiązanych ze sobą naczyń.

Co ważne, od lat zwiększa się liczba uczestników, a zainteresowanie ich występami dorównuje zainteresowaniu muzyką popularną. Dlatego Konkurs Chopinowski jest przełomowy także w kontekście dostępności cyfrowej. Zaplanowano transmisję całego konkursu z sali koncertowej Filharmonii Narodowej na YouTube, w aplikacji mobilnej Chopin Competition, w aplikacji smart TV, na stronie www.chopin2020.pl. Ponadto pierwszy raz w historii będzie miała miejsce transmisja 4K i w technologii rzeczywistości wirtualnej (VR). Transmisje VR będą realizowane ze sceny, z perspektywy obejmującej pianistę oraz widownię. Informacja ta może być szczególnie interesująca dla wszystkich obawiających się koronawirusa. Organizatorzy zapewnili o swoim stałym kontakcie ze służbami sanitarnymi w Polsce, początkowo kwalifikacje miały się ewentualnie odbyć bez publiczności lub zostać przełożone z uwagi na niedostępność zagranicznych uczestników, finalnie jednak podjęto decyzję o przełożeniu ich na wrzesień, nowy harmonogram jest opracowywany.
Bez względu na wszystko wiadomo, że bilety na Konkurs Chopinowski wyprzedały się w trzy godziny, na szczęście o swoim nadzwyczajnym wsparciu medialnym zapewnili partner wydarzenia Polskie Radio oraz Telewizja Polska. Istotnym punktem organizacji tegorocznego Konkursu Chopinowskiego są strefy słuchacza, dzięki czemu będzie on otwarty dla światowej publiczności, przewidziano 120 godzin transmisji na świat. Mieszkańcy ośmiu miast – Nowego Jorku, Londynu, Paryża, Budapesztu, Moskwy, Jerozolimy, Seulu i Tokio – będą mogli w specjalnie zaaranżowanych przestrzeniach wziąć udział w Konkursie Chopinowskim, śledząc występy i kibicując artystom. W strefach słuchacza w dniach 18–21 października 2020 r. publiczność na świecie będzie miała możliwość współuczestniczenia w finale Konkursu Chopinowskiego. Pomysłodawcą i organizatorem niecodziennych wydarzeń jest Instytut Adama Mickiewicza, który we współpracy z TVP oraz Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina pragnie przybliżyć piękno twórczości polskiego kompozytora międzynarodowej publiczności, stwarzając oryginalne warunki doświadczania sztuki. – Strefa słuchacza to wydarzenie bezprecedensowe w dziedzinie muzyki poważnej – zapewniła Barbara Schabowska, p.o. dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza. Podczas konferencji prasowej uśmiechnęła się do zebranych, informując, że w Japonii fani konkursu planują „czuwania” w strefie słuchacza z uwagi na różnicę... strefy czasowej. Nie dziwi to, wszak w Japonii co trzecia rodzina podobno ma pianino bądź fortepian, a spora część społeczeństwa potrafi zanucić utwory Chopina. Istnieje nawet japońskie pismo „Chopin”!

fot. arch. org.

Przygotuj się na Konkurs Chopinowski!

Uroczysta inauguracja XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina odbędzie się 2 października 2020 r. w Filharmonii Narodowej. Na koncercie wystąpią zwycięzcy konkursu z poprzednich lat: Martha Argerich, Dang Thai Son, Yulianna Avdeeva i Cho Seong-jin oraz Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Andrzeja Boreyki. Jednak dla pianistów, publiczności i organizatorów konkurs rozpoczyna się znacznie wcześniej... Na tegoroczną edycję wpłynęła rekordowa liczba ponad 500 zgłoszeń. Do udziału w eliminacjach komisja kwalifikacyjna w składzie: Lech Dudzik, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Katarzyna Popowa-Zydroń i Wojciech Świtała, po przesłuchaniu ponad 250 godzin nagrań, dopuściła 164 pianistów z 33 krajów, w tym 18 artystów, którzy zdobyli nagrody na wskazanych w regulaminie konkursach pianistycznych. Najliczniej reprezentowani są przedstawiciele Chin (43 osoby), Japonii (31 osób), Polski (18 osób), oraz Korei Południowej (16 osób), po kilku uczestników zakwalifikowało się z Francji, Włoch, Rosji i USA. Eliminacje planowo miały się odbyć w dniach 17–28 kwietnia, ze względu na epidemię koronawirusa zostały jednak przesunięte na wrzesień br. Pianiści będą grali w Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej, a oceniać ich będzie jury w składzie: Ludmil Angelov, Akiko Ebi, Philippe Giusiano, Alberto Nosè, Piotr Paleczny, Ewa Pobłocka, Katarzyna Popowa-Zydroń, John Rink, Marta Sosińska-Janczewska, Wojciech Świtała, Stefan Wojtas i Dina Yoffe. Jurorzy wybiorą ok. 80 pianistów, którzy wezmą udział w konkursie; ich nazwiska poznamy od razu po zakończeniu eliminacji. Bezpośrednio do październikowych przesłuchań, na podstawie regulaminu, zakwalifikowanych zostało dziewięciu laureatów wybranych konkursów pianistycznych.

Główne przesłuchania konkursowe będą trwały od 3 do 20 października w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej (informacja do potwierdzenia z uwagi na sytuację związaną z pandemią koronawirusa) i zostaną podzielone na cztery etapy:

• I etap : 3–7 października;
• II etap: 9–12 października;
• III etap: 14–16 października;
• finały: 18–20 października.

Zwycięzcę poznamy w nocy z 20 na 21 października. Następnego dnia w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej odbędzie się uroczystość wręczenia nagród połączona z koncertem laureatów, którego powtórzenia będą miały miejsce 22 i 23 października w Filharmonii Narodowej. W jury konkursu zasiądą wybitni pianiści i pedagodzy, należący do elity światowej chopinistyki: Dmitri Alexeev, Martha Argerich, Dang Thai Son, Akiko Ebi, Nelson Freire, Philippe Giusiano, Nelson Goerner, Adam Harasiewicz, Krzysztof Jabłoński, Kevin Kenner, Janusz Olejniczak, Piotr Paleczny, Ewa Pobłocka, Katarzyna Popowa-Zydroń, Sa Chen, Wojciech Świtała, Dina Yoffe, a także znawca życia i twórczości Fryderyka Chopina John Rink.

Czy wiesz, że...

Konkurs Chopinowski jest jedynym wydarzeniem tej rangi na świecie poświęconym twórczości tylko jednego kompozytora.

Jego program obejmuje:

• w I etapie: etiudy, nokturny, ballady, scherza, Barkarolę Fis-dur op. 60, Fantazję f-moll op. 49;

• w II etapie: ballady, scherza, walce, Barkarolę Fis-dur op. 60, Fantazję f-moll op. 49, Poloneza-fantazję As-dur op. 61, Andante spianato i Poloneza Es-dur op. 22, Poloneza fis-moll op. 44, Poloneza As-dur op. 53, oba polonezy z op. 26;

• w III etapie: Sonatę b-moll op. 35, Sonatę h-moll op. 58, pełny cykl Preludiów op. 28, cykle mazurków;

• w finale: koncerty fortepianowe e-moll op. 11 i f-moll op. 21.

Sześciorgu najwyżej ocenionym uczestnikom finału zostaną przyznane następujące nagrody główne:

I nagroda: 40 000 euro i złoty medal;
II nagroda: 30 000 euro i srebrny medal;
III nagroda: 20 000 euro i brązowy medal;
IV nagroda: 15 000 euro;
V nagroda: 10 000 euro;
VI nagroda: 7000 euro.

Pozostałym finalistom zostaną przyznane równorzędne wyróżnienia w wysokości 4000 euro.

Wzorem poprzednich edycji przewiduje się następujące regulaminowe nagrody specjalne:

• za najlepsze wykonanie koncertu;
• za najlepsze wykonanie mazurków;
• za najlepsze wykonanie poloneza;
• za najlepsze wykonanie sonaty.

Zwycięzca odbędzie prestiżową międzynarodową trasę koncertową. Do tego konkursom chopinowskim od lat towarzyszą wydawnictwa fonograficzne dokonywane w przeszłości przez Polskie Radio (dla emisji radiowych) i Polskie Nagrania (dla publikacji płytowych). Od 2010 r. Narodowy Instytut Fryderyka Chopina wydaje tzw. błękitną serię, zawierającą nagrania artystycznych osobowości konkursu, tworząc jego kronikę.

Czy znasz wszystkich polskich laureatów Konkursu Chopinowskiego?

Jeśli nie, to pełną listę znajdziesz poniżej:

1927 r. (I Konkurs):
Stanisław Szpinalski (II nagroda)
Róża Etkin-Moszkowska (III nagroda)

1932 r. (II Konkurs):
Bolesław Kon (III nagroda)

1937 r. (III Konkurs):
Witold Małcużyński (III nagroda)

1949 r. (IV Konkurs):
Halina Czerny-Stefańska (I nagroda ex aequo)
Barbara Hesse-Bukowska (II nagroda)
Waldemar Maciszewski (III nagroda)
Władysław Kędra (V nagroda)
Ryszard Bakst (VI nagroda)

1955 r. (V Konkurs):
Adam Harasiewicz (I nagroda)

1965 r. (VII Konkurs):
Marta Sosińska (III nagroda)
Elżbieta Głąbówna (VI nagroda)

1970 r. (VIII Konkurs):
Piotr Paleczny (III nagroda)
Janusz Olejniczak (VI nagroda)

1975 r. (IX Konkurs):
Krystian Zimerman (I nagroda)

1980 r. (X Konkurs):
Ewa Pobłocka (V nagroda)

1985 r. (XI Konkurs):
Krzysztof Jabłoński (III nagroda)

1995 r. (XIII Konkurs):
Magdalena Lisak (VI nagroda)

2005 r. (XV Konkurs):
Rafał Blechacz (I nagroda)

Na koniec poznajmy partnerów XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina...

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina jest organizatorem konkursu, którego realizacja jest możliwa dzięki finansowaniu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs został objęty narodowym patronatem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Współorganizatorami konkursu są Telewizja Polska SA, Program II Polskiego Radia oraz miasto stołeczne Warszawa.

Konkurs nie mógłby zaistnieć w tak spektakularnej formule, gdyby nie wsparcie partnerów oraz sponsorów, wśród których znajdują się największe polskie przedsiębiorstwa. Mecenasem Konkursu Chopinowskiego i Instytutu Chopina jest PKN Orlen, partnerem głównym Totalizator Sportowy, partnerem technologicznym YouTube, oficjalnym przewoźnikiem zaś Polskie Linie Lotnicze LOT. Instytut Chopina rozpoczął również współpracę z firmami Emitel oraz Kopernik SA, które stały się partnerami konkursu, oraz kontynuuje współpracę z firmami Yamaha i Lexus.

(MB, mat. pras.)