Sisters' Noise! [instalacja Zorki Wollny]

Zorka Wollny to polska artystka od lat mieszkająca w Berlinie. Jej wizje artystyczne już nieraz zwróciły naszą uwagę, jak podczas Festiwalu Instalakcje w Teatrze Nowym. Tym razem kompozytorka odniosła się bezpośrednio do sytuacji kobiet w Polsce, prezentując mocną instalację „Let's Make Noise, Sisters” w Komunie Warszawa.

Seria politycznie zaangażowanych etiud muzycznych i choreograficznych układa się w spójny przekaz – wolę zburzenia zastanego porządku, aby być może na zgliszczach zbudować wszystko od nowa. Podstawą kompozycji jest kolaż mniej lub bardziej znanych kobiecych manifestów oraz różnego rodzaju drobne, wspólnotowe rytuały. W rezultacie obserwujemy, jak niepozorne i subtelne kręgi kobiece przekształcają się w wybuch od lat tłumionego gniewu, pieśń staje się krzykiem, zbitki głosek układają się w słowa, a te w protestujący chór, w porywający noise. Słyszymy głosy różnych kobiet rozsiane po całej przestrzeni Komuny Warszawa. Porażający jest widok prządek haftujących znienawidzone przez siebie hasła, takie, jak: „seksizm” czy „patriarchat”, których kołysankowe mruczenie w trakcie artystycznego procesu ewoluuje w tradycyjną pseudopieśń, a ta z kolei deformuje się w zgiełk rozkrzyczanego tłumu. Trudno też oderwać wzrok od wielkiego telebimu ustawionego na podwórku, na ekranie którego kobiety to samo podwórko sprzątają. W zadumie opuszczamy salę widowiskową, w której omikrofonowane performerki obierają ziemniaki. Zabaw kontekstami kulturowymi jest więcej, w jednym z pomieszczeń znalazło się nawet „home-video”, na którym kobiety śpiewają i krzyczą wkoło ogniska, w innym – wyśpiewują w widocznym na dużym ekranie piwnicznym wnętrzu dziwnie nowoczesne „mantry”, upajając się wspólnotą, którą tworzą, coraz odważniej, coraz efektywniej. A choć nie zawsze rozumiemy, co konkretnie się z ich gardeł wydobywa, gdy jedna z nich na nas spojrzy, łapiemy się na myśli – „czarownicą stajesz się, kiedy cierpisz, stajesz się, gdy rozpiera Cię moc, której żadna siła tego świata nie zdusi”. Niebanalne, pomysłowe, aktualne, potężne. I do bólu szczere.

(MB)