Nie przynoś lisów do domu

ANNA MIELCARSKA: Nie powinno się przynosić lisów do domu! Pewien leśniczy popełnił ten błąd i wywołał tym samym spory zamęt. Młoda lisiczka sieje spustoszenie nie tylko w kurniku, ale przede wszystkim w  głowie leśniczego. Wywołuje fantazje, które dotąd chował za kurtyną przyzwoitości. Leśniczy ucieka od domowego zgiełku do swojego świata, w którym odkrywa, o co tak naprawdę w życiu chodzi. A ten świat w równym stopniu zamieszkują ważki, żaby i lisy, co leśnicy, belfry i moralizatorscy kaznodzieje.

Poznanie twórczości Leoša Janáčka powinno się zacząć właśnie od „Przygód Lisiczki Chytruski”. Tak się złożyło, że to dzieło nie było w Polsce wystawiane. A szkoda. Do tej opery kompozytor napisał i muzykę, i libretto (na podstawie tekstu Rudolfa Těsnohlídka). A że był to artysta o wielkiej wrażliwości, można spodziewać się, że „Lisiczka” to coś więcej niż lekka, komediowa opowiastka. Tym bardziej, że pisząc ją, Janáček miał już 70 lat. Napisał więc operę o winie, kobietach i… o lesie, który staje się alegorią naszej skomplikowanej obecności tu na Ziemi. Muzyka skrzy się kolorami, a na scenie widzowie obserwują współistnienie świata zwierząt i świata ludzi na tle zmieniających się barw lasu w kolejnych porach roku.

Spektakl obejrzysz w Operze na Zamku w Szczecinie. Szczegóły tutaj.

Inspiracje Janáčka łatwiej zrozumieć, nie tylko czytając jego życiorys i trudne losy jako kompozytora, który musiał zabiegać o uznanie, ale także – na przykład odwiedzając jego rodzinne strony – wieś Hukwaldy w Beskidach. „Przygody Lisiczki Chytruski” mają tu swój pomnik – lisa w hukwaldzkim zwierzyńcu. Na początku XX wieku Leoš Janáček kupił tu dom, który dziś służy jako pomnik jego życia i twórczości. W części historycznej, na parterze domu znajdują się trzy pomieszczenia. Zachowano tu pierwotne wnętrza domu włącznie z wyposażeniem, którego używał Janáček. Obejrzeć można salon, sypialnię i kuchnię. Na pierwszym piętrze urządzono wystawę edukacyjną. Zwiedzający mogą tu wysłuchać nagrań utworów Janáčka i obejrzeć muzyczne filmy o życiu i twórczości kompozytora. Z Hukwald czerpał motywy dla swoich dzieł operowych, atmosferę regionu utrwalił w utworach chóralnych, komponowanych do poezji Petra Bezruča. Dom rodzinny Leoša Janáčka znaduje się po lewej stronie nad kościołem barokowym św. Maksymiliana. W jego wnętrzu mieści się centrum informacji. Więcej informacji tutaj.

{oprac. na podst. materiałów prasowych Opery na Zamku}