Muzyka klasyczna Azerbejdżanu

Dźwięki duduka, instrumentu złudnie przypominającego brzmienie oboju czy saksofonu, otworzyły 8. Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur.

Mistrzowie tego instrumentu, Jivan Gasparyan, jego wnuk – Jivan Gasparyan Junior wraz z zespołem zostali gorąco przywitali przez publiczność. I trudno się dziwić – Armeńczycy szybko porwali w swój świat nie tylko mnie, ale i wszystkich słuchaczy festiwalowej Inauguracji. Ukazali, zdawałoby się, najpiękniejsze strony brzmienia tego aerofonu. Było więc i zabawnie – za sprawą aranżacji fragmentów utworów europejskich. Było i nostalgicznie. Ale Jivan Gasparyan nie wzruszał tanią ckliwością, lecz pełną głębi, prawdziwą opowieścią. Długo będę pamiętać jego śpiew w pieśni o matce – szczerą i poruszającą historię. Muzyka armeńskich artystów brzmiała w ogromnej mierze bardzo europejsko – nawet przyzwyczajone do muzyki Zachodu ucho, nie zostało wystawione na próbę. W utworach, bazujących na improwizacji, nie zabrakło elementów bluesa, cytatów z muzyki europejskiej (jak „Ave Maria” F. Schuberta), a nawet imitacji w stylu bachowskim. Będę szczera – nie znałam wcześniej muzyki Jivana, blisko 85-letniego, niekwestionowanego geniusza duduka. Dzisiaj już należę do grona jego wielbicieli.

Zobacz galerię (fot. Marek Relich): [gallery]351[/gallery]

W drugiej części przenieśliśmy się do Azerbejdżanu. A wszystko za sprawą Alima Quaskinova, jego córki, Fargany oraz zespołu – mistrzów klasycznej muzyki mugham.  O ile w muzyce Ivana Gasparyasa elementy europejskie były wyraźnie słyszalne, to w muzyce Alima Quaskinova nie było mowy o nawiązaniu do tradycji Zachodu – to była Azja w całej okazałości. Mistrz powiedział mi w rozmowie przed koncertem, że „mugham to melodia duszy, Boga i niebios, a jej brzmienie zależy od tego, kto tę muzykę wykonuje”. I nie był gołosłowny – łączność Alima ze światem nadprzyrodzonym można było odczuć nawet w ostatnich rzędach festiwalowego namiotu. W obszernych improwizacjach eksplodował energią, zarażając emocjami słuchaczy. Na owację nie trzeba było długo czekać – publiczność oklaskiwała gorąco artystów już od pierwszego utworu.

Wraz z inauguracją ruszyła machina 8. Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur. Przez tydzień w namiocie przed Pałacem Kultury będziemy odkrywać tajniki muzyki i kultury Azji, by jak najbardziej zbliżyć się i poznać świat Orientu. Festiwalowa Inauguracja wyostrzyła apetyt i z niecierpliwością czekam na pozostałe wydarzenia!

Relacjonuje Ewa Chamczyk

O muzyce klasycznej Azerbejdżanu Ewa Chamczyk rozmawia z ojcem i córką Quaskinov:

Alim i Forgana Qaskinov - wywiad

Zobacz galerię (fot. Marek Relich): [gallery]352[/gallery]