Biznes z kobiecej perspektywy [serial Własnymi rękoma. Historia Madame C.J. Walker]

Serwisy streamingowe można uwielbiać za wiele rzeczy. Za szeroką ofertę, za regularne premiery, za prostą obsługę i dostępność, a przede wszystkim za gwarantowaną dobrą rozrywkę. I choć wolę chodzić do kina, niż leżeć w łóżku z laptopem na brzuchu, to w codziennym biegu bardzo cenię sobie możliwość oglądania niespełna godzinnych odcinków ulubionych seriali – pod warunkiem że są one oparte na faktach.

Takim właśnie serialem jest „Własnymi rękoma. Historia Madame C.J. Walker”, od 2020 r. dostępna na Netflixie. Opowieść skupia się na losach ubogiej czarnoskórej kobiety, która postanawia z dnia na dzień zmienić swoje życie. A ponieważ potrafi wykorzystać szanse dane jej przez los, z biegiem lat z praczki staje się potentatką na rynku kosmetyków, a wkrótce pierwszą milionerką, która samodzielnie dorabia się fortuny.

W rolę tytułowej Madame C.J. Walker (1867–1919) wcieliła się Octavia Spencer („Kształt wody”, „Służące”, „Ukryte działania”) – bardzo sugestywna w swojej grze i zarazem obdarzona niezwykle wyrazistymi rysami twarzy, wielokrotnie podczas swojej kariery nagradzana czy nominowana do Oscarów, Złotych Globów, nagród BAFTA i Emmy. Na uwagę zasługują także postaci drugoplanowe, jak np. Tiffany Haddish, która w filmie gra rolę córki głównej bohaterki, Lelię. O ile Sarah Beedlove, znana jako Madame C.J. Walker, jest osobą obdarzoną silną determinacją, niezłomną i przedsiębiorczą, o tyle Lelia wydaje się dość roztrzepana i szalona, przynajmniej w młodości. Bowiem i ona z czasem nauczy się wspierać matkę i brać odpowiedzialność za interesy rodzinnej firmy, a pomogą jej w tym najwyraźniej odziedziczone po Sarze inteligencja i rzutkość działania. Tak jak Sarah – jako pierwsza najbogatsza Afroamerykanka oraz filantropka i działaczka społeczna i polityczna – stała się dla swoich czarnoskórych rodaków i dla wielu kobiet swoich czasów symbolem niezależności, tak Lelia niegdyś uchodziła za legendę i ozdobę nowojorskiego Harlemu.

Złożone portrety kobiece

Losy tych kobiet rzeczywiście mogą inspirować; Sarah Breedlove początkowo mieszkała i pracowała na plantacji Roberta W. Burneya w Luizjanie, już w 1874 r. została osierocona, jako 10-latka musiała dorabiać w Vicksburgu, gdzie zamieszkała ze swoją starszą siostrą, wykonując różne prace domowe. Wyszła za mąż, mając lat 14, a rok po ślubie, w 1885 r. urodziła swoją córkę. Trudne życie Breedlove się odmieniło, gdy poznała Annie Turnbo Malone (w filmie jako Addie Munroe – w tej roli Carmen Ejogo), produkującą maść na porost włosów. Sarah marzyła, aby z nią współpracować, w filmie widzimy podjęte przez nią w tym celu starania – potrafiła uczciwie polecić innym oferowany produkt, gdyż sama na sobie sprawdziła jego działanie. Niestety obie kobiety się poróżniły, na ten sam problem patrząc z dwóch, całkiem odmiennych perspektyw. Addie dość okrutnie podkreśliła, że nie chce, aby jej kosmetyki były kojarzone z najniższymi warstwami społecznymi, do których należała wówczas Sarah, nie chciała też mieć w pracy konkurencji (choć paradoksalnie w ten właśnie sposób ją sobie stworzyła!). Sarah zaś pragnęła udowodnić, że to właśnie taka kobieta jak ona potrafi dotrzeć do szerszego kręgu odbiorców, gdyż swoją osobą zaświadcza o tym, że każda kobieta ma prawo do lepszego życia i że szczęście jest dla każdej z nich na wyciągnięcie ręki – ma więc poczucie misji, które nieugięta postawa Munroe tylko wzmacnia i to Breedlove siłą rzeczy kibicujemy. W rezultacie Sarah postanawia otworzyć własny interes i przez cały sezon obserwujemy jej wyścig z Addie.

Inspiracja dla kobiet, mniejszości… i bizneswomen!

Twórcy serialu rzetelnie odtwarzają fakty, nie ukrywając, że niektóre biznesowe decyzje Madame C.J. Walker mogły się wydawać postronnym co najmniej kontrowersyjne. Niemniej i oni wyraźnie sympatyzują z bohaterką, ukazując, jak wielki wpływ wywarła na emancypację kobiet (założyła m.in. szkołę dla komiwojażerek) i wzrastającą autonomię Afroamerykanów. Ponieważ od początku przyświecały jej szczytne cele, środki realizacji przez autorów scenariusza zostają „uświęcone”. Ostatecznie nie ulega wątpliwości, że wielu Breedlove zazdrościło, nawet osoby z najbliższego otoczenia nie zawsze okazywały się godne zaufania, ale ostatecznie jej misja się powiodła, a dziedzictwo i sława Madame C.J. Walker przetrwały próbę czasu. Gorąco polecam ten serial nie tylko fanom biografii czy osobom, które z pasją śledzą losy wszelakich mniejszości, lecz także tym, którzy mają w sobie żyłkę biznesmena (albo bizneswoman!) lub pragną świat biznesu podpatrzeć.

Maja Baczyńska