Zróbmy sobie festiwal [festiwal muzyki barokowej w Périgord]
Périgord to dość mało znany region w Akwitanii. Są to tereny wiejskie, a pagórkowaty krajobraz jest zdominowany przez pola uprawne. Nie ma tutaj dużych miast, a małe osady wydają się pamiętać czasy rzymskie. Nie spotkamy tutaj też wielu turystów. Może ktoś zajrzy przejazdem, gdy zboczy z autostrady i zgubi się w drodze z Paryża do Bordeaux. Podobno są to dobre tereny na wyprawy rowerowe, choć wydaje mi się, że to jedynie plotki, gdyż podjazdy z jednego wzgórza na drugie nie wydają mi się idealną podróżą rowerową.
W tym nieco zapomnianym przez Boga regionie nieco ponad dwadzieścia lat temu sąsiedzi postanowili stworzyć festiwal muzyki barokowej. Jako że wtedy jednym z nowych mieszkańców wsi był Ton Koopman, odpowiedzialność artystyczna spadła na niego. Dziś jest to bezsprzecznie jeden z największych autorytetów w świecie muzyki dawnej.
Ton Koopman, dyrygent, klawesynista, organista i muzykolog, w 1979 roku założył Amsterdam Baroque Orchestra. Zespół ten dość szybko stał się jednym z prekursorów nowego, historycznie poinformowanego, wykonywania muzyki barokowej. Koopman był nauczycielem już kilku pokoleń muzyków, którzy pragnęli zgłębić autentyczne dawne brzmienie muzyki Bacha, Buxtehudego i innych twórców epoki. Dziś Koopman sprowadza swój zespół, dawnych uczniów i muzycznych przyjaciół, aby wspólnie koncertować w romańskich kościołach w Périgord.
Tradycją festiwalu jest, że wydarzenia odbywają się w okolicznych kościołach romańskich. Region ten uniknął wojennych zniszczeń, proces industrializacji także ominął te tereny. Dziś patrząc na niewielkie kościoły romańskie w tych okolicach, można mieć wrażenie, że czas się tutaj zatrzymał. Okoliczne wioski, takie jak Rossignol, Mareuil, Montabourlet oraz Cercles, które stało się niejako główną siedzibą festiwalu, są scenami dla niezwykle interesujących koncertów.
W tym roku dobór artystów i program był dość zróżnicowany – od największych gwiazd muzyki barokowej, takich jak Les Talens Lyriques oraz Amsterdam Baroque Orchestra czy też Mary Bevan, po być może mniej znane grupy, takie jak The Counterpoints, La Guilde des Mercenaires, Accademia Strumentale Italiana oraz Scorpio Collectief. Poza tym podczas krótkiego festiwalu mogłem usłyszeć też kilka kameralnych koncertów, podczas których solo lub w duetach muzycy prezentowali utwory od Monteverdiego i Rameau przez Bacha po Handela.
W tym roku podczas kilku dni miałem okazję dokonać muzycznego toure de Périgord i usłyszeć większości koncertów. Jednym z najciekawszych wydarzeń był koncert zatytułowany Ave maris stella – wybór wczesno barokowych utworów maryjnych. Dwuczęściowy koncert prezentował kompozycje Charpentiera oraz włoskich twórców: Monteverdiego i Castelliego. Les Talens Lyriques pod batutą Christophe’a Rousseta posiadało lekkie i ekspresyjne brzmienie. Solistki Marie Lys oraz Judith van Wanroij śpiewały naturalnie i stylowo.
Wyjątkowym wydarzeniem był finałowy koncert. Amsterdam Baroque Orchestra pod kierownictwem Tona Koopmana wykonała kompozycje Haydna. Mogłem usłyszeć trzy Symfonie paryskie oraz Koncert organowy c-dur, Hob.XVIII:1. Przyznam, że nie jestem wielbicielem Haydna, ale pod batutą Koopmana te późne utwory wiedeńskiego mistrza brzmiały niezwykle energetycznie. Koopman świetnie operował barwami orkiestrowymi oraz zręcznie wydobywał elementy ekspresyjne z kompozycji Haydna. Żywiołowe tempa i pełna kontrastów interpretacja zrobiły na mnie ogromne wrażenie.
Sopranistka Mary Bevan z towarzyszeniem takich muzyków, jak Davina Clarke (skrzypce) oraz Sergio Bucheli (teorba), zaprezentowali Sweet Stillness koncert niemieckich arii Handela połączonych z kameralną muzyką Piccininiego i Mateisa. W tym minikoncercie wszystko brzmiało perfekcyjnie. Bevan imponowała perfekcyjną techniką i czarującym sposobem frazowania, natomiast Clarke i Bucheli grali poetycko i ze swoistą delikatnością.
Z pewnością festiwal ten zapamiętam na długo. Dla mnie o wyjątkowości Itinéraire Baroque świadczy wysoka jakość artystyczna wykonawców i ciekawy dobór programu oraz niezwykła atmosfera i magia regionu. Festiwal ten posiada coś niezwykłego. Bez nadęcia, wieczorowych strojów, w swojskiej atmosferze mieszkańcy, przyjezdni i artyści cieszą się muzyką.