Zamy program festiwalu Sacrum Profanum
Litewscy kompozytorzy, post-minimalizm i rezydencja Antona Lukoszevieze. Poznamy autorską muzykę Heather Leigh, Aarona Turnera i Micka Barra. Utwory Lucii Dlugoszewski, Juliusa Eastmana czy Pauline Oliveros zabrzmią obok kompozycji Patricka Higginsa, Anthony’ego Paterasa i Tanya’i Tagaq. Czeka nas 14 prapremier oraz 29 premier polskich, w tym kompozycje Wojtka Blecharza, Kasi Głowickiej i Artura Zagajewskiego. Podczas 17. edycji Sacrum Profanum po raz pierwszy zagrają Małe Instrumenty, Kwadrofonik, Zespół Wokalny Gęba i ICE Ensemble. Festiwal potrwa od 27 września do 4 października 2019 roku.
Nawiązując wprost do sąsiedztwa i zaczynając od Litwy, organizatorzy pragną najbliższych latach przybliżyć muzykę państw Europy Wschodniej. W tegorocznym programie znalazło się sześć koncertów prezentujących dokonania litewskich kompozytorów (wśród nich: Egidija Medekšaitė, Justė Janulytė i Rytis Mažulis). Cztery z programów powstają w ramach rezydencji wybitnego wiolonczelisty – Antona Lukoszevieze, który zaprezentuje się w roli solisty, dyrygenta, muzyka (reaktywowanego na festiwal zespołu Works & Days Arturasa Bumšteinasa) i kierownika artystycznego. Nie zabraknie przedstawicieli Fluxusu czy awangardy, kompozytorów czerpiących z różnych źródeł i niedających się sklasyfikować. Koncert Litewski post-minimalizm to nawiązanie do programu Rumuński spektralizm z 2017 roku i kolejne wydarzenie prezentujące najbardziej charakterystyczny styl w unikalnym, narodowym ujęciu.
W programie nie zabraknie również amerykańskiego minimalizmu. Po sukcesie obszernej prezentacji twórczości Juliusa Eastmana w 2017 roku, raz jeszcze wysłuchamy jego zadziornych kompozycji, w wykonaniach przygotowanych na fali powrotu do jego twórczości. Usłyszymy nową wersją Evil Nigger – po entuzjastycznym przyjęciu wersji na trzy kwartety smyczkowe w wykonaniu Arditti Quartet zamówiliśmy aranżację na cztery akordeony. Trwaja prace nad prezentacją Holy Presence of Joan d’Arc na dziesięć wiolonczel – polska premiera odbędzie się w wykonaniu młodych krakowskich muzyków pod kierownictwem Lukoszevieze. Preludium wokalne do tego utworu wykona Sofia Jernberg (w 2016 śpiewała Folie à Deux na festiwalu, współpracuje z Fire! Orchestra). Usłyszymy również dzieła Mortona Feldmana, Phila Niblocka oraz Pauline Oliveros z ćwiczeniem z głębokiego słuchania przygotowanym przez ICE Ensemble. Znów wsłuchamy się minimalizm Francuzki Éliane Radigue, a polską przedstawicielką tego nurtu, rezydującą w Holandii, będzie Katarzyna Głowicka.
Z awangardowych twórców polskich Sacrum Profanum zaprezentuje przede wszystkim twórczość nieznanej w naszym kraju Lucii Dlugoszewski (była aktywna w USA). Dopiero po zeszłorocznych staraniach udało się doprowadzić do odnalezienia nut zmarłej w 2000 roku kompozytorki. Dzięki temu w ramach festiwalu będzie można usłyszeć aż trzy jej kompozycje, opracowane przez Hashtag Ensemble, Arditti Quartet oraz Reinholda Friedla. Nie sposób nie wspomnieć tu o Studie in Form – wybitnej kompozycji Romana Haubenstocka-Ramatiego, Polaka o żydowskim rodowodzie. Solowa interpretacja Friedla będzie prapremierą utworu, co wydaje się jeszcze bardziej imponujące, gdy spojrzeć na datę powstania partytury – 1954 rok. Koncert będzie hołdem złożonym kompozytorowi w setną rocznicę urodzin.
Wyjście poza kanon i zerwanie z akademicką tradycją, jako zacieranie granic pomiędzy muzyką współczesną i alternatywną – to obowiązek Sacrum Profanum. Poznamy autorską muzykę wielu nietuzinkowych artystów: Tanya Tagaq – innuicka wokalistka gardłowa tworząca niespotykany pop, jeden z „instrumentów” na płycie Medúlla Björk; Mario Diaz de Leon – eksplorujący związki muzyki elektronicznej ze współczesną; Patrick Higgins – lider zespołu ZS, w Krakowie solo i z muzyką napisaną dla zespołu Kwadrofonik; Anthony Pateras – Australijczyk tworzący na bazie doświadczeń z muzyką swobodnie improwizowaną i elektroakustyczną, z grupą świetnych muzyków zaprezentuje utwór wywołujący halucynacje dźwiękowe; Okkyung Lee – wiolonczelistka, improwizatorka i kompozytorka, która współpracowała m.in. z Arcą, Jenny Hval czy Johnem Zornem. Festiwalowa publiczność znów spotka się z twórczością Zbigniewa Karkowskiego, absolwenta tutejszej Akademii Muzycznej – poznamy trzy utwory powstałe we współpracy z Lukoszevieze, kwartetem smyczkowym Apartment House oraz Zespołem Wokalnym Gęba i Wolframem.
Nie może zabraknąć również prawdziwych ekscentryków niebojących się odważnych połączeń i eksperymentów. Wspomniany Arturas Bumšteinas, towarzysząca mu Gailė Griciūtė czy Andrius Arutiunian znakomicie do tego opisu pasują. Podobnie Artur Zagajewski, który nie ustaje w poszukiwaniach dialogu swej muzyki z innymi dziedzinami sztuki i po prostu z popkulturą. Dla Sacrum Profanum pisze utwór do fragmentów Innych ludzi Doroty Masłowskiej. Ponownie sięga po świetną polską literaturę. To już tradycja, aby co roku zamawiać muzykę do tekstu literackiego – jak przystało na Kraków Miasto Literatury UNESCO. Kompozycja powstanie na niecodzienny skład Małych Instrumentów. Paweł Romańczuk, założyciel zespołu, poszukuje nietypowych źródeł dźwięku. W utworze zamówionym przez festiwal odwoła się do dwóch specyficznych charakterystyk dźwiękowych – Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia oraz rzeźb dźwiękowych Sonambient Harry’ego Bertoia’i. Wojtek Blecharz traktuje muzykę jako świadectwo własnego życia. Otwarcie mówi o procesie komponowania jako zmaganiu się z „ciałem” instrumentu. Performatyka jest teraz w centrum jego zainteresowań – budowanie relacji między ciałem performera i tym, jak fizyczny gest determinuje dźwięk. Zamówienie festiwalu to próba włączenia w pisanie muzyki autyka. Wokół całego procesu twórczego, nad którym czuwa Blecharz, powstanie film dokumentalny Piotra Stasika.
Wzorem ubiegłorocznej edycji kontynuowane będzie pasmo Single Player, w ramach którego usłyszymy kilka solowych setów przygotowanych przez artystów-mentorów – m.in. Anji Cheung (śpiewa, recytuje, krzyczy na tle wielowarstwowych dronów i pulsującej elektroniki z rytualnym sznytem); Heather Leigh (songwriterka grająca na zawodzącej, hawajskiej gitarze elektrycznej, w śpiewie wędrująca w stronę melizmatów); Aaron Turner (gitarzysta odnajdujący się w wielu stylistykach wyrosłych z post-metalu, z dronowym ambientem włącznie, znany z zespołów Isis, Sumac, Mamiffer) i Mick Barr (słynie z ekstremalnie szybkiej gry na gitarze elektrycznej m.in. w zespole Krallice, zaprezentuje w koncercie solowym swój repetytywny utwór minimalistyczny). Jest też inna tradycja – cały festiwal zostanie w autorski sposób zrelacjonowany i artystycznie skomentowany przez Martę Śniady (w latach ubiegłych byli to Piotr Peszat i Jacek Sotomski). Materiał powstanie w formie zamówionego utworu audiowizualnego wykorzystującego nagrania z festiwalu.
PROGRAM
Piątek 27.09.2019
Pseduacusis
Program:
Natasha Anderson – nor girdling gnaw* (2019) 15’ [premiera europejska]
Anthony Pateras – Pseduacusis^ (2019) 55’
Wykonawcy:
Anthony Pateras – fortepian, elektronika
Lucio Capece – klarnet
Gerard Lebik – saksofon, elektronika
Mike Majkowski – kontrabas
Riccardo La Foresta – perkusja
Lucy Railton – wiolonczela
Lizzy Welsh – skrzypce
^dodatkowo z taśmy:
Aviva Endean – klarnet
Judith Hamann – wiolonczela
Jonathan Heilbron – kontrabas
Scott McConnachie – saksofony
Maria Moles – instrumenty perkusyjne
Erkki Veltheim – skrzypce
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Małopolski Ogród sztuki
Projekt powstał we współpracy z Sanatorium Dźwięku w ramach projektu Musica Sanae
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum, wspólnie z Inland Concert Series
Encumbrance |LT
Program:
Zbigniew Karkowski – Nerve Cell_0 na wiolonczelę i elektronikę (2012) 38'
Zbigniew Karkowski – Encumbrance na zespół wokalny i elektronikę (2009) 40’
Wykonawcy:
Anton Lukoszevieze – wiolonczela
Wolfram – elektronika
Zespół Wokalny Gęba
Czas i miejsce:
g. 21:30 / Cricoteka
Sobota 28.09.2019
Bodies of Noise
Program:
Angélica Castelló – Bodies of Noise na dwa fortepiany, dwa zestawy instrumentów perkusyjnych, odtwarzacze kaset, radia i elektronikę (2019) 20’ [premiera światowa]
Patrick Higgins – zamówienie* na dwa fortepiany i dwa zestawy instrumentów perkusyjnych (2019) 40’ [premiera światowa]
Wykonawcy:
Angélica Castelló – elektronika
Kwadrofonik
Czas i miejsce:
g. 18:00 / Małopolski Ogród Sztuki
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum
Oscillum |LT
Program:
Egidija Medekšaitė – Oscillum na wiolonczelę i elektronikę (2008) 12’ [premiera polska]
Rytis Mažulis – Canon Super Slendro na kwartet smyczkowy (2009) 5’ [premiera polska]
Antanas Rekašius – Fluorescences na wiolonczelę i syntezator (1981) 10’ [premiera polska]
Julius Aglinskas – … na kwartet smyczkowy (2016) 8’ [premiera polska]
Jurgis Mačiūnas – Homage to Philip Corner wersja na wiolonczelę i fortepian (1962) 4′ [premiera polska]
Zbigniew Karkowski – Field na kwartet i taśmę (2006) 20’
Wykonawcy:
Apartment House
Czas i miejsce:
g. 21:00 / Cricoteka
Niedziela 29.09.2019
Dossier |single player
Program:
Patrick Higgins – Dossier (2018) 49’ [premiera polska]
1. Flat File
2. Pitch Black
3. [[redact_ion]]
4. White Lie
Wykonawcy:
Patrick Higgins – gitara elektryczna, elektronika, video sterowane dźwiękiem
Czas i miejsce:
g. 17:00 / Cricoteka
Holy Presence |LT
Program:
Rytis Mažulis – De Plus en Plus na 9 wiolonczeli (2017) 11’ [premiera polska]
Justė Janulytė – Psalms_cellos na 4 wiolonczele (2008) 11’
Julius Eastman – Prelude to the Holy Presence of Joan d’Arc na głos solo (1981) 12’ [premiera polska]
Julius Eastman – Holy Presence of Joan d’Arc na 10 wiolonczeli (1981) 20’ [premiera polska]
Wykonawcy:
Anton Lukoszevieze – wiolonczela
Sofia Jernberg – głos
Julia Kotarba, Aleksandra Lignar, Martyna Sołtys, Łukasz Laxy, Piotr Gach,
Mateusz Mańka, Michał Górka, Alicja Gach, Jakub Gucik – wiolonczele
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Małopolski Ogród Sztuki
Poniedziałek 30.09.2019
Inward Music |LT
Program:
Gailė Griciūtė – zamówienie* na trzy instrumenty (2019) 10’ [premiera światowa]
Arturas Bumšteinas – Inward Music* (2019) 45’ [premiera światowa]
Wykonawcy:
Works & Days Ensemble:
Arturas Bumšteinas – kierownictwo artystyczne, nagrania terenowe
Anton Lukoszevieze – wiolonczela, kanklės
Gailė Griciūtė – preparowany fortepian, angklung
Ragnhild May – organy DIY
Dominykas Norkūnas – gitara akustyczna i elektryczna
Mėta Gabrielė Pelegrimaitė – flety
Jurgis Tamošiūnas – realizacja dźwięku
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Cricoteka
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum
Exploratory
Program:
Phill Niblock – Exploratory, Rhine version “Looking for Daniel” na orkiestrę, w wykonaniu na 5 kwartetów smyczkowych (2019) 23’ [premiera polska]
Tanya Tagaq – Sivunittinni na kwartet smyczkowy (2016) 9’ [premiera polska]
Lucia Dlugoszewski – Disparate Stairway Radical Other na kwartet smyczkowy (1995) 21’ [premiera polska]
Éliane Radigue – Occam Delta XV na kwartet smyczkowy (2017) 35’ [premiera polska]
Wykonawcy:
Arditti Quartet
Czas i miejsce:
g. 21:30 / Małopolski Ogród Sztuki
Wtorek 1.10.2019
Litewski post-minimalizm |LT
Program:
Dominykas Digimas – Reflections na zespół i taśmę (2014) 16’
Egidija Medekšaitė – Nigamagamini na flet b. i taśmę (2014) 9’ [premiera polska]
Antanas Kučinskas – Loop in D-minor na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (2004) 10’
Justė Janulytė – Psalms na gitarę elektr. i taśmę (2018) 11’
Andrius Arutiunian – Armen na taśmę (2017-18) 05’ [premiera polska]
Rita Mačiliūnaitė – Kōan na klarnet, altówkę i fortepian (2012) 6’ [premiera polska]
Justina Repečkaitė – Tapisserie na flet, klarnet, fortepian, skrzypce i wiolonczelę (2015) 6’ [premiera polska]
Lina Lapelytė – Tide na skrzypce, organy i taśmę (2009) 7’ [premiera polska]
Rūta Vitkauskaitė – Then at one point I did not na flet, wiolonczelę i perkusję (2011) 10’ [premiera polska]
Wykonawcy:
Spółdzielnia Muzyczna contemporary ensemble
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Cricoteka
Accordrone |LT
Program:
Katarzyna Głowicka – zamówienie* na dwa akordeony (2019) 15’ [premiera światowa]
Egidija Medekšaitė – Sattva na akordeon i taśmę (2018) 10’ [premiera polska]
Antanas Jasenka – Accordrone na akordeon i taśmę (2018) 13’ [premiera polska]
Julius Eastman – Evil Nigger (1979) 22’ [ar. Piotra Peszata na 4 akordeony*] [premiera światowa]
Wykonawcy:
Rafał Luc – akordeon
Maciej Frąckiewicz – akordeon
Czas i miejsce:
g. 21:30 / Małopolski Ogród Sztuki
Projekt realizowany we współpracy z Bôłt Records.
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum
Środa 2.10.2019
Why Patterns?
Program:
Morton Feldman – Why Patterns? (1978) 29’
Lucia Dlugoszewski – Openings of the (Eye) (1951) [premiera polska]
I. Discovery of the Minotaur
II. Disconsolate Chimera
III. Ritual of the Descent
IV. Goat of the God
V. Eros, the Firstborn
Wykonawcy:
Hashtag Ensemble
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Cricoteka
Projekt realizowany we współpracy z Bôłt Records.
Inescapable Spiral
Program:
Nicole Mitchell – Inescapable Spiral (2017) 14’ [premiera polska]
Okkyung Lee – ha yeom (2016) 10’ [premiera polska]
Wojtek Blecharz – zamówienie* (2019) 10’ [premiera światowa]
Anthony Pateras – Broken Then Fixed Then Broken (2009) 7’ [premiera polska]
Pauline Oliveros – Buffalo Jam (1982) 11’ [premiera polska]
Ashley Fure – Therefore I Was (2012) 14’ [premiera polska]
Mario Diaz de Leon – Gated Eclipse (2006) 16’ [premiera polska]
Wykonawcy:
ICE International Contemporary Ensemble
Czas i miejsce:
g. 21:30 / Małopolski Ogród Sztuki
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum, utwór będzie częścią nowego filmu dokumentalnego Piotra Stasika
Czwartek 3.10.2019
Studie in Form |single player
Program:
Roman Haubenstock-Ramati – Catch 2 (2 versions) (1968) 5’
Witold Szalonek – Mutanza (1968) 16’
Laurie Schwartz – The Spaces³ (1996) 6’ [premiera polska]
Mario Bertoncini – An American Dream (1974) 7’
Lucia Dlugoszewski – utwór na timbre piano 20’ [premiera polska]
Roman Haubenstock-Ramati – Studie in Form (1954) 15’ [premiera światowa]
Wykonawcy:
Reinhold Friedl – fortepian preparowany
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Cricoteka
Projekt realizowany we współpracy z Bôłt Records.
Inni ludzie
Program:
Paweł Romańczuk – zamówienie* (2019) 30’ [premiera światowa]
Artur Zagajewski – zamówienie* do fragmentów „Innych ludzi” Doroty Masłowskiej (2019) 30’ [premiera światowa]
Wykonawcy:
Artur Zagajewski - głos
Małe Instrumenty
Czas i miejsce:
g. 21:30 / Małopolski Ogród Sztuki
*zamówienie festiwalu Sacrum Profanum
Piątek 4.10.2019
House of Low Culture |single players
Program:
Anji Cheung – Seven are the Veils (2018) 20’ [premiera polska]
Anji Cheung – Decan of Heart's Blood (2018) 10’ [premiera polska]
Heather Leigh – Throne (2018) 40’ [premiera polska]
Mick Barr – Plvence Abrost R Msitloun (2019) 40’ [premiera światowa]
Aaron Turner – Repression’s Blossom (2019) 20’ [premiera światowa]
Aaron Turner – Interminable Conniption (2019) 20’ [premiera światowa]
Wykonawcy:
Anji Cheung – elektronika, głos
Heather Leigh – elektryczna gitara hawajska
Mick Barr – gitara elektryczna
Aaron Turner – gitara elektryczna, elektronika
Czas i miejsce:
g. 19:00 / Małopolski Ogród Sztuki