Za nami 15. Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych ŻUBROFFKA

Za nami 15. Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych ŻUBROFFKA – wydarzenia zwracającego uwagę nie tylko pomysłową nazwą, lecz także malowniczą lokalizacją na Podlasiu. W tym roku jednak festiwal odbył się (jak ostatnio wiele imprez tego typu) w formie hybrydowej.

I tak filmy konkursowe można było oglądać również na platformie Moje eKino – w sumie osiem kategorii: Okno na Wschód, Cały Ten Świat, Fabuła.pl, Animacja.pl, Dokument.pl, Kids, Na Skraju i Music Video. Szczególnie interesująca okazała się sekcja Na Skraju, obejmująca filmy eksperymentalne i wideoart; tego typu sztukę można by oglądać na festiwalach filmowych zdecydowanie częściej. Ciekawy poznawczo okazał się też konkurs na najlepszy wideoklip, choć tu zadziwił poziom brutalności niektórych z nich. Krwawe obrazy, obsceniczne sceny, obrzydliwość skojarzeń – być może mamy do czynienia ze swoistym nowym turpizmem w sztuce (bo na prowokację chyba jednak już za późno), choć „polanym wizualnym lukrem”. Na tym tle wyróżniał się pięknem formy oraz kolorystycznym minimalizmem i poetyckimi subtelnościami klip do utworu „Last I Heard” Thoma Yorke'a (reż. Art Camp & Saad Moosajee, USA, 2019). Na docenienie zasługuje także ładnie zmontowany na detalu i starannie sfilmowany teledysk do utworu „Cass & Lex” Ravena (reż. Phillip Kaminiak, Niemcy, 2020), oparty na ciekawym pomyśle wizualnym klip do piosenki „Walls (feat. Boats)” w wykonaniu Mild Mindes (reż. Colid Read, USA 2020) oraz wyświetlany wcześniej w Konkursie Wideoklipów na festiwalu Camerimage, hipnotyzujący mrocznym nastrojem i rozgrywający się w działającej na wyobraźnię scenerii teledysk do utworu „You're Born” Aigela (reż. Andzej Cavriss, Rosja, 2020). Niemniej interesującą estetykę można było odnaleźć także w klipie, którego motywem przewodnim była… masturbacja, do utworu „Hand Solo” Mariki Hackman (reż. Sam Bailey, Wielka Brytania, 2019), a dobre wyczucie akcentów muzycznych zawierał np. klip do piosenki „Very Noise” Igorrra (reż. Meat Dept, Francja/USA, 2020). Pozostaje żałować, że podczas projekcji zbyt rzadko pojawiały się plansze z nazwiskami twórców poszczególnych teledysków, przez co wszystko zlewało się w ciąg kolorowych obrazków rodem z MTV i trudno je było traktować jako samodzielne dzieła artystyczne. Ostatecznie konkurs Music Video wygrał głosami publiczności klip do utworu „Too Hot” Pink Noise (reż. Kim Chapiron, Francja 2019).

Bez niespodzianek nie obyło się i w innych konkursach. I nagrodę w konkursie międzynarodowym „Okno na Wschód” otrzymał film „Deep love” w reżyserii Mykyty Lyskova (Ukraina, 2019) – za „tragikomiczny, absurdalny splot sytuacji i postaci oraz frapującą diagnozę społeczeństwa komunistycznego”, jak zostało to ujęte przez jury. I nagrodę w konkursie międzynarodowym „Cały ten świat” wręczono Danielowi Katzowi, reżyserowi filmu „No vacancy” (Argentyna, 2019) „za przypadkowe i ważne słowa w świecie, w którym brakuje dialogu między ojcem i synem”.

W konkursie polskim Animacja.pl wygrał film „Jestem tutaj” (2020) w reżyserii Juli Orlik, co jury uzasadniło werdyktem: „Doceniamy poruszenie przez młodą twórczynię najtrudniejszego z tematów w sposób mądry, ciepły i łagodny, a jednocześnie surowy, prosty i oszczędny w swojej formie. Dziękujemy za przypomnienie nam, że najcenniejszym, co możemy sobie nawzajem jako istoty ludzkie dać, jest po prostu czysta obecność”.

Z kolei w innej polskiej konkurencji, Fabuła.pl, zwyciężył „Dalej jest dzień” (2020) w reżyserii Damiana Kocura, dzięki „przypomnieniu, że bliskość można znaleźć wszędzie”.

W konkursie polskim Dokument.pl filmem, który także przepięknie odsłania to, co intymne, okazał się wyróżniony I nagrodą „za wrażliwość autora w odnalezieniu piękna tam, gdzie zazwyczaj go nie dostrzegamy” dokument „Trochę raju” (2020) w reżyserii Andrzeja Cichockiego. Warto w tym miejscu przypomnieć, że „Trochę raju” niedawno otrzymał Srebrnego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Subtelnie naszkicowany obraz wielodzietnej rodziny żyjącej w nad wyraz skromnych warunkach, ale w atmosferze miłości i w otoczeniu natury, oczarowuje opowiadaniem opartym przede wszystkim na obrazach, a nie na dialogu, tym samym w pełni wykorzystując potencjał języka filmu.

I nagrodę otrzymał również film „Shivering Wall” w reżyserii Tsenga Yu China (Tajwan, 2019) we wspominanej wcześniej nieco eksperymentalnej sekcji Na Skraju.

W konkursie Kids doceniono filmy w trzech kategoriach wiekowych (6+, 10+, 13+): „He” (reż. Katarzyna Radecka, Polska, 2019), „Sklep z marzeniami” (reż. Paweł Olearczyk, Polska 2020) i „Roberto” (reż. Carmen Córdoba González, Hiszpania 2020).

Wyróżnienie szczególne dla każdego twórcy, bo od publiczności, powędrowało do Jakuba Pryska za film „Opowieść o dwóch siostrach”(Polska, 2020).

Grand Prix Festiwalu ŻUBROFFKA – Nagrodę Dyrektora Białostockiego Ośrodka Kultury otrzymał natomiast film „Nina” (reż. Hristo Simeonov, Bułgaria, 2019). Jury w składzie: Małgorzata Goliszewska, Ewa Borysewicz, Piotr Dylewski, Ville Jankeri i Matěj Bobřík zakochali się w tej realizacji, oznajmiając: „…młoda i obiecująca aktorka wykazała się, więc kiedy następnym razem ktoś nas okradnie, to będziemy czuć się lepiej, myśląc, że może to ona”.

W sumie w 8 konkursach ŻUBROFFKI o nagrody walczyło 126 filmów wyselekcjonowanych spośród ponad 3,5 tys. zgłoszeń z całego świata. Pełną listę laureatów można znaleźć na stronie festiwalu (http://www.zubroffka.pl/aktualnosci/nina-hristo-simeonova-z-grand-prix-15-mffk-zubroffka/). Oprócz nagród dla najlepszych fabuł, animacji czy dokumentów, nagrodzono też zdjęcia Lubomíra Balleka w filmie „Sing for us” (reż. Terézia Halamová, Czechy, 2020) i muzykę Larry'ego Gusa w filmie „Postcards from the end of the world” (reż. Konstantinos Antonopoulos, Grecja, 2019). Można zatem uznać, że organizatorzy ŻUBROFFKI do warsztatu filmowego podchodzą bardzo serio i to ogromnie cieszy, zwłaszcza że śmiało podkreśla się tu powiązanie filmu z innymi dziedzinami sztuki czy osadzenie go w kontekście aktualnej debaty społecznej w Polsce lub w innych krajach, takich jak np. Białoruś.
 

(MB)