Trawa nie musi być zielona
Dziś stratuje Festiwal Opera Rara. Festiwal, który łamie wszystkie konwencje, otwiera umysły, łączy w sztuce, tworzy światy, idee, interpretuje, wciąga...
Wiemy o tym z nietuzinkowej kampanii, jaką prowadzi w mediach społecznościowych Jan Tomasz Adamus, dyrygent, organista, kreator kultury, dyrektor naczelny i artystyczny instytucji kultury Capella Cracoviensis i dyrektor artystyczny festiwalu Opera Rara. Dziś opublikował ważny manifest.
JAN TOMASZ ADAMUS:
kontrapunkt 1 opera to międzynarodowa dziedzina sztuki wzbogacona o lokalną wrażliwość a więc sztuka wymagająca umiejętności mówienia własnym głosem wymagająca potencjału twórczego
kontrapunkt 2 opera to sieć łączności kulturowej ludzie z różnych stron świata mogą się porozumieć znaleźć wspólny język jeśli znają i rozumieją te same dzieła sztuki shakespeare mozart goethe szymanowski chagall to sieć łączności kulturowej międzynarodowy język emocji więź ze światem polega na odczuwaniu emocji wspólnota polega na odczuwaniu podobnych emocji
kontrapunkt 3 opera jest rodzajem deklaracji przynależności do kulturalnego świata jako element europejskiej tożsamości kulturowej od ponad 400 lat pozostaje w centrum zainteresowania kulturalnych ludzi o wyrafinowanej wrażliwości ale równocześnie funkcjonuje jako powszechna rozrywka
kontrapunkt 4 opera otwiera umysły ponieważ pokazuje że każdą opowieść można snuć na wiele różnych sposobów że każde dzieło można wykonać w różny sposób że trawa namalowana przez artystę nie musi być zielona że wiersz jest piękny nie ze względu na jego temat że o wartości człowieka nie świadczy jego narodowość kolor skóry lub wyznanie
kontrapunkt 5 sztuka nie jest dosłowna publiczność idzie na spektakl żeby zobaczyć interesujące wykonanie opery a nie dosłowne przeprowadzenie treści libretto można przeczytać w domu
kontrapunkt 6 opery nie można sprowadzać do prostych opisów nie można jej w sposób infantylny objaśniać ponieważ opera jak każda sztuka odzwierciedla współczesność a ta nie jest prosta współczesność jest złożona wielowymiarowa często relatywna współczesność to emocje a one nie są czarno-białe nie chodzi wyłącznie o wizje artystyczne ale o wyższy cel którego definiowanie wymaga mówienia o imponderabiliach dlatego opera chroni przed banalizacją unifikacją uniformizacją
kontrapunkt 7 opera jest nadzwyczaj ważna w czasach kiedy ludzie stracili zdolność skupienia uważnego słuchania podążania za opowieścią świat sztuki wysokiej ustępuje pola popkulturze przez co wszyscy tracimy możliwość komunikowania głębokich treści cyniczny koniunkturalizm świata eventów już dawno zaburzył równowagę pomiędzy myśleniem eventowym a działaniem akceptowalnym dla wrażliwej publiczności która ucieka przed krzykliwą tandetą prymitywne rozumienie wspólnoty i chęć przypodobania się absolutnie wszystkim to niebezpieczna pułapka stajemy się nikim wydmuszkami bez właściwości dlatego finansowanie kultury masowej z pieniędzy publicznych to zamach na kreatywność zdolność do innowacji oraz na podstawowy element europejskiej tożsamości intelektualnej czyli umiejętność krytycznego myślenia
kontrapunkt 8 błędem jest myślenie o wydarzeniach artystycznych jako prezencie dla odbiorców współczesność wymaga aby była to inwestycja w ludzi kluczowa jest partycypacja komunikacja z publicznością i organiczna praca z lokalnymi społecznościami zadaniem instytucji kultury jest nie tylko fizyczne funkcjonowanie w sercu miasta ale realne stawanie się sercem miasta poprzez dialog z publicznością i tworzenie więzi społecznych
kontrapunkt 9 efekt wykonania dzieła bywa odrażający oburzający brzydki wulgarny ale czasami musi taki być musimy przezwyciężać strach przed innością nowością zmianą silną emocją musimy przezwyciężać postawy konserwatywne ponieważ ich owocem jest bieda musimy przezwyciężać tęsknotę za unifikacją za prostymi rozwiązaniami ponieważ ich owocem są totalitaryzmy
kontrapunkt 10 opera to zaproszenie do uczestniczenia jako istoty obywatelstwa obywatelstwo to codzienna praktyka bycia razem kultura i sztuka to współczesne nowoczesne spoiwo europy instrument budowania nowoczesnego społeczeństwa opera edukuje emocjonalnie ponieważ pokazuje że każdą opowieść można snuć na wiele różnych sposobów dlatego osłabia nacjonalizmy łagodzi rasizm studzi fundamentalizm religijny edukuje przyszłych mieszkańców świata poprzez angażowanie ich w życie społeczne więź ze światem polega na odczuwaniu emocji a sztuka wyraża emocjonalną prawdę o rzeczywistości a więc misja: kreacja oddziaływanie dialog partycypacja różnorodność
kontrapunkt 11 opera to ukojenie potrzebujemy więcej ciszy potrzebujemy wyzwolenia od narzuconych znaczeń i symboli potrzebujemy zachwytu nad abstrakcją z którą możemy wreszcie zostać sam na sam
kontrapunkt 12 eventy to nie jest kultura kultura nie jest jednorazowym aktem kultura to nawyk codzienność na wysokim poziomie wartościowe życie kulturalne to zjawiska trwałe powtarzalne zakorzenione w społecznej rzeczywistości i organiczne czyli wypływające z kontekstu miejsca historii inspirowane wrażliwością ludzi budujące wspólnotę czyli most pomiędzy artystami i publicznością jeśli nie opuścimy swoich zamkniętych światów i nie nauczymy się komunikować ze sobą to przestrzeń za którą jesteśmy odpowiedzialni stanie się pustynią kipiącą furią bezsilności stanie się prowincją fanatyczną z powodu odrzucenia i zapomnienia dlatego musimy rozumieć że koncert spektakl wystawa to twórcze sytuacje społeczne kultura to nie koszt ale inwestycja w innowacyjne społeczeństwo kultura to robienie tego co chcemy robić a nie tego co się sprzeda w przeciwieństwie do kultury eventy kulturą nie są eventy to banalizacja zwalnienie z myślenia równanie do dołu roślinna bierność wtórność schematyzm przewidywalność eventy to przejadanie pieniędzy myślenie eventowe i myślenie kreatywne to sprzeczność kultura to głos eventy to echo