Szalenie dobra muzyka na Lucerne Festival
„Czym jest szaleństwo? To wszystko, co wykracza poza przyjęte normy” – czytamy w programie Lucerne Festival. Program tegorocznej edycji festiwalu, pod hasłem właśnie „szaleństwo”, wypełniły dzieła ekscentryków, innowatorów, ludzi niestabilnych emocjonalnie czy zagubionych w świecie własnej wyobraźni. Oczywiście – wybór był szeroki. Kto wie, czy odrobina szaleństwa nie jest cechą konieczną, by móc tworzyć?
Festiwal rozpoczął się nietypowo, występem młodych muzyków. Zagrała Russian National Youth Symphony Orchestra pod batutą Valentina Uryupina oraz skrzypek Sergei Dogadin, laureat wielu konkursów, a ostatnio XVI Międzynarodowego Konkursu Czajkowskiego w Moskwie.
Początek koncertu skrzypcowego D-dur op. 35. Piotra Czajkowskiego wcale nie zapowiadał nadchodzących muzycznych fajerwerków. Orkiestra rozpoczęła pierwszą część zbyt wolno, czuło się, że to tempo jest męczące zarówno dla solisty, jak i dla samej orkiestry. Formę (i właściwe tempo) odzyskali dopiero po solowej kadencji, a potem było już tylko coraz lepiej. Okazało się, że Sergei Dogadin oryginalnie interpretuje ten bardzo znany utwór, gra pięknym, głębokim dźwiękiem, szczególnie dobrze odnajdując się w kantylenowych fragmentach, ale w ostatniej części zabłysnął jednak brawurową wirtuozerią. Było to jedno z bardziej interesujących wykonań tego koncertu, jakie słyszałam.
Jako kolejna zabrzmiała symfonia nr 6 h-moll op. 74 „Patetyczna” Piotra Czajkowskiego. Usłyszeliśmy kolejną już tego wieczoru bardzo oryginalną interpretację znanego utworu. Uryupin odnalazł w tej symfonii wiele nowych smaczków, celebrując formę (czasem nawet kosztem ciągłości melodii), podkreślając kontrasty i z czułością podchodząc do detalu. W rezultacie muzyka Czajkowskiego zabrzmiała wyjątkowo współcześnie, nie tracąc przy tym bynajmniej swojej urody, a wręcz zyskując nowe walory. Porywające wykonanie!
Podczas kolejnego koncertu, który miałam okazję usłyszeć, wystąpiła West-Eastern Divan Orchestra pod batutą swojego założyciela Daniela Barenboima. Jako pierwszy zabrzmiał koncert na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę Johannesa Brahmsa. W roli solistów wystąpili koncertmistrzowie sekcji skrzypiec i wiolonczel: Michael Barenboim i Kian Soltani. Koncert Brahmsa w ich wykonaniu zabrzmiał świeżo i radośnie. Obaj soliści grali jasnym i przejrzystym dźwiękiem, podchodząc do muzyki z pewną lekkością, bawiąc się nią. Imponowało również doskonałe porozumienie pomiędzy solistami i orkiestrą.
Jako drugi utwór tego wieczoru zabrzmiała symfonia d-moll Cesara Francka, jak zwykle urokliwa i porywająca swoimi melodyjnymi tematami. West Eastern Divan Orchestra wykonała ją bez niespodzianek, lecz z dużą wrażliwością i perfekcyjnie technicznie.
Ostatni koncert, na którym byłam w ramach tegorocznego festiwalu, to wspaniały występ mezzosopranistki Cecilii Bartoli, kontratenora Carla Vistolego oraz Jeana-Marca Goujon, który grał na flecie prostym. Solistom towarzyszyli Les Musiciens du Prince – Monaco. Usłyszeliśmy dwa motety oraz koncert na flet prosty RV 439 „La notte” Antonia Vivaldiego, a także „Stabat Mater” Giovanniego Battisty Pergolesiego. Carlo Vistoli to kontratenor dysponujący dosyć niskim, altowym głosem o zdumiewająco ciemnej barwie. Mocno akcentowane pasaże i ozdobniki w jego wykonaniu budziły skojarzenia z ptasim śpiewem. Jego partia mocno kontrastowała z anielskim śpiewem Cecilii Bartoli, o łagodnym, choć mocnym głosie. Właśnie dzięki temu zróżnicowaniu wokaliści bardzo dobrze brzmieli w duecie, imponowali zarówno wirtuozerią, jak i subtelną emocjonalnością. Było to popołudnie pełne doskonałej muzyki.