Sala spełnionych marzeń

Carnegie Hall… Słynna na cały świat sala koncertowa, którą fundator Andrew Carnegie ulokował tuż przy Central Parku, mieszczącym się w XIX w. prawie na przedmieściach. Po ponad 120 latach istnienia i zagrożenia rozbiórką na rzecz nowego drapacza chmur, może pochwalić się szeregiem gwiazd muzyki klasycznej, jazzowej i popularnej.

Julia Tomaszewska

Carnegie Hall została oficjalnie otwarta 5 maja 1891 r. Podczas wieczoru inauguracyjnego głównym wydarzeniem było wykonanie „Te Deum” Hectora Berlioza, które poprowadził sam Piotr Czajkowski. Wystąpienie Czajkowskiego sprawiło, że Carnegie Hall zaczęła być postrzegana jako miejsce, w którym bywają najlepsi muzycy tamtych czasów. Już dwa tygodnie przed otwarciem pojawił się tam polski pianista i kompozytor Leopold Godowski, który w Stanach Zjednoczonych zyskał sławę i uznanie wybitnych pianistów. Mówiono o nim, że jest jednym z następców F. Liszta i wprowadził wyjątkowo istotne zmiany do techniki pianistycznej – był zwolennikiem ekonomii ruchów oraz rozluźnionego ciężaru podczas gry. Pięć miesięcy po wielkim otwarciu, swoim występem zachwycił Ignacy Jan Paderewski. Odbył on w tym czasie dwuletnie tournée po Stanach Zjednoczonych, które okazało się także sukcesem finansowym. Podobnie jak Godowski, Paderewski jako pianista cieszył się wielkim uznaniem.

 

Skojarzenia to przekleństwo

Pierwotna nazwa sali „Music Hall” została zmieniona w 1894 r. ze względu na skojarzenia ówczesnej publiczności z wodewilem. Użycie nazwy fundatora sali wydało się najrozsądniejsze.

 

Po występie Paderewskiego w 1891 r. dopiero Polskie Słowiki w 1963 r. pod dyrekcją dyrygenta Stefana Stuligrosza zawitały do Carnegie Hall. Jak możemy przeczytać w historii słynnej sali, tradycja występowania w niej wybitnych pianistów pozostaje żywa do dziś. Jednym z nich jest wybitny jazzowy pianista Adam Makowicz, który miał okazję zagrać tam trzykrotnie. W 2004 r. wraz z Leszkiem Możdżerem zagrali koncert, który został utrwalony na ich wspólnej płycie Makowicz vs. Możdżer at Carnegie Hall. Podczas tego wystąpienia w duecie zaprezentowali jazzowe interpretacje preludiów Chopina i szereg jazzowych standardów. Koncert zachwycił recenzentów, którzy bardzo wysoko ocenili ich wspólny krążek. Oprócz Makowicza i Możdżera występem w sali marzeń mogą pochwalić się również inni polscy pianiści, m.in. Piotr Anderszewski.

I opera, i Budka Suflera, czyli Polacy w Carnegie Hall
W tej prestiżowej sali nie mogło zabraknąć występów Polaków. Pierwszymi, którzy tam zagościli, jeszcze w XIX w, byli: Ada Sari, słynna śpiewaczka operowa i Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista. Przez lata pojawiło się na prestiżowej estradzie wielu polskich muzyków i orkiestr – jak słynny zespół kameralistów Filharmonii Narodowej Karola Teutscha w 1982 r., czy Polish Festival Orchestra Krystiana Zimermana w 1999 r. Bywalcy Carnegie Hall mieli okazję poznać „Króla Rogera” K. Szymanowskiego, jedno z arcydzieł sztuki operowej. Nie tylko artyści reprezentujący muzykę poważną mieli okazję grać dla nowojorczyków - Polacy byli też np. w składzie Happy Big Bandu, grał tam jazzowy pianista Adam Makowicz, śpiewała Violetta Villas, która w 1987 roku koncertem w Carnegie Hall rozpoczęła swoje tournée Violetta. Wszystkie bilety były wyprzedane, a diwa otrzymała owacje na stojąco. Villas była uważana wówczas za prawdziwą gwiazdę, a jej niesamowity, o nieprzeciętnej skali głos był podziwiany na łamach międzynarodowych czasopism. Carnegie Hall gościła także Budkę Suflera i Brathanki. Nie mogło zabraknąć nowojorskiego przystanku na trasie koncertowej You Tube Orchestra, z polskim altowiolistą Pawłem Czarnym. Estrada Carnegie Hall jest częstym miejscem popisów laureatów konkursów amerykańskich, sama dyrekcja sali łowi też talenty podczas innych imprez, by dać im szansę występu – jednym z nich był młody pianista Grzegorz Niemczuk, zwycięzca International Carnegie Hall Concerto Debut Competition w 2013 r. W 2009 r. swój debiut miała Monika Wolińska, pierwsza Polka za pulpitem dyrygenckim na tej estradzie. Życzymy Polakom kolejnych udanych spotkań z wymagającą nowojorską publicznością!

Julia Tomaszewska i Anna Markiewicz