Ruszył 36. Festiwal Dźwięki Północy
„Dźwięki Północy” są jednym z najważniejszych i najstarszych festiwali folkowych w Polsce. To także jedyne wydarzenie w naszym kraju, koncentrujące się na tradycji i kulturze muzycznej regionu Morza Bałtyckiego. Podstawą programu festiwalu są zjawiskowe koncerty, którym towarzyszą warsztaty tańca, śpiewu, instrumentalne i rękodzieła, projekcje filmów, spotkania, prezentacje teatralne i kulinarne oraz potańcówki z muzyką graną na żywo.
Dzięki Festiwalowi „Dźwięki Północy” NCK od ponad 30 lat popularyzuje muzykę współczesną, inspirowaną tradycyjną kulturą Polski oraz krajów nadbałtyckich. Badamy muzyczne tropy, śledzimy trendy na polskiej i skandynawskiej scenie folkowej, słuchamy i zapraszamy do Gdańska najciekawsze zjawiska – artystów, którzy sięgając po tradycyjne melodie i instrumenty łączą je ze współczesnym doświadczeniem muzyki, nadając tradycji nowy wymiar i nowe artystyczne życie. Dotychczas na Festiwalu gościliśmy m.in.: Kapela ze Wsi Warszawa, Kimmo Pohjonen, Vołosi, Adam Strug, Maria Kalaniemi, Vassvik, Nordic, Harald Haugaard, Kapela Maliszów, Maarja Nuut, Kroke czy Valkyrien Allstars.
Festiwal „Dźwięki Północy” odbywa się co dwa lata na początku lipca. W tym roku wracamy po pandemicznej przerwie do warsztatów śpiewu i tańca oraz potańcówek. Natomiast w wyjątkowej przestrzeni Centrum św. Jana w Gdańsku zobaczymy i usłyszymy czołowych wykonawców muzyki tradycyjnej i folk. Ideą, która przyświeca Festiwalowi jest ukazywanie tradycji muzycznej w żywej i nowoczesnej formie. Do udziału zapraszamy więc zarówno artystów nurtu in crudo, jak i tych, którzy odczytują tradycję na nowo poprzez filtr innych gatunków, takich jak jazz czy muzyka improwizowana.
Szczegóły: www.dzwiekipolnocy.pl
Bilety i karnety na Festiwal dostępne online na platformie www.interticket.pl
Organizator: Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku www.nck.org.pl
Projekt dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
PROGRAM
Centrum św. Jana, ul. Świętojańska 50
7 lipca
19.00 Dreamers Circus (DK)
20.30 Kapela ze Wsi Warszawa (POL)
8 lipca
19.00 Nordic Fiddlers Bloc (SWE/NOR/SHET)
20.30 Odpoczno (POL)
22.00 Frigg (FIN)
9 lipca
19.00 Across the Baltic Sea „Fränder & Sutari” (POL/SWE)
10 lipca
19.00 Hazelius Hedin (SWE)
20.30 Radykalna Orkiestra Pomorska (POL)
***
WYKONAWCY
ODPOCZNO
Zespół powstał w 2014 r. z inicjatywy doświadczonych muzyków, którzy na co dzień zajmują się różnymi gatunkami: od polskiej muzyki tradycyjnej, poprzez alternatywną scenę rockową aż po muzykę improwizowaną. Wspólnym mianownikiem dla członków zespołu okazała się muzyka z regionu opoczyńskiego. Starając się zachować jak najbardziej surowe i oryginalne brzmienie, a zarazem docierając do własnych muzycznych korzeni, grupa łączy współczesną improwizację z żywiołowością wiejskiego grania. Ich muzyka świetnie się sprawdza w sytuacji koncertowej ale nieobce jest im granie do tańca w wiejskiej remizie. Grupa jest laureatem III Nagrody Konkursu Muzyki Folkowej Polskiego Radia Nowa Tradycja 2015. W 2018 r., jako jedyny reprezentant Polski, zespół wystąpił na międzynarodowym festiwalu world music – WOMEX.
“To kolejny przykład totalnej fuzji wychodzącej od polskiej tradycji – w tym wypadku opoczyńskich oberków, których tematy podejmowane są tu na jazzowo, choć nie jest to klucz jedyny. Bo tu nie chodzi o luźne improwizacyjne impresje wychodzące z muzyki ludowej, tylko o ciekawą studyjną produkcję, wpuszczającą do tego świata także elektronikę.” (Bartek Chaciński, Polityka)
Marcin Lorenc – skrzypce
Piotr Gwadera - dżaz
Joanna Szczęsnowicz – śpiew, elektronika
Marek Kądziela – gitara
KAPELA ZE WSI WARSZAWA
Grupa istnieje od 1997 r. Na jej repertuar składają się awangardowe interpretacje muzyki tradycyjnej, szeroko pojętego terenu Mazowsza, ukochanej krainy Chopina. Mimo wierności tradycyjnym technikom gry i śpiewu, pełne inwencji wykonania dawnych utworów brzmią zaskakująco awangardowo i są w pełni zrozumiałe dla współczesnego odbiorcy. Choć w instrumentarium kapeli słyszymy tradycyjne instrumenty - skrzypce, cymbały, barabany - brzmią one wyjątkowo nowocześnie a muzycy nie boją się zestawiać ich choćby z dj'ami.
Kapela zdobyła wiele nagród polskich i zagranicznych:, m.in. nagrody na Mikołajkach Folkowych, Festiwal Polskiego Radia "Nowa tradycja", nagroda Awards for World Music Radia BBC 3 czy Nagrodę Niemieckiej Krytyki Fonograficznej. Albumy Kapeli zdobywały też m.in. Folkowy Fonogram Roku oraz pięciokrotnie (!) Fryderyka.
Siłą kapeli są koncerty, których zespół zagrał setki, głównie poza Polską. Ponad 30 krajów, 4 kontynenty. Od Osaki, Tokio i Tajpej poprzez Moskwę, Paryż, Lizbonę, Algier po Nowy Jork, Toronto, Chicago, Seattle, Los Angeles, Vancouver, Adelaide, Melbourne i New Plymouth. Teatry, kluby, festiwale, małe grupki słuchaczy i tysięczne rzesze. I tak bez przerwy już od ponad dwudziestu lat...
KZWW wydała dotychczas 9 albumów, ostatni zatytułowany "Uwodzenie"(2020) przenosi słuchacza na Mazowsze. Tym razem grupa daje się ponieść nurtom rzeki, inspirując się tak Wisłą jak i Urzeczem - historycznym podwarszawskim mikroregionem etnograficznym, rozciągającym się po obydwu brzegach Wisły. „Rzeka ze swoimi dopływami jest jak część krwioobiegu, to wytchnienie współczesnego miasta. Chcieliśmy to uchwycić w muzyce - mówi o inspiracjach skrzypaczka i wokalistka zespołu Sylwia Świątkowska - z drugiej strony Wisła była dawniej ważniejszym kanałem komunikacji. Flisackie tratwy zapewniały Mazowszu kontakt z całą Polską i światem, przynosiły tchnienie wolności, nowoczesności i niezależności, tworząc w rezultacie bogatą i różnorodną mozaikę kulturową”.
HAZELIUS HEDIN
Wspólny projekt dwóch z grona najbardziej znanych szwedzkich muzyków folkowych, którzy grają i śpiewają swoje utwory z niebywała pasją i swobodą. Esbjörn Hazelius i Johan Hedin dorastali na południu Szwecji, gdzie dominuje tradycyjny taniec polska. Ich repertuar obejmuje przeróżne gatunki muzyczne, począwszy od średniowiecznych ballad, poprzez szanty i ballady miłosne po instrumentalne melodie taneczne. Hazelius i Hedin przekazują też tradycję muzyczną w postaci swoich własnych kompozycji. Starannie aranżują utwory i stale poszukują nowych harmonii instrumentalnych.
Na najnowszym albumie „Jorland”, nominowanym do szwedzkiej nagrody Grammy 2019, słuchacz znajdzie nie tylko zbiór tradycyjnych melodii tanecznych, lecz również nowo stworzone pieśni. Wszystkie te utwory wykonywane są z magią i wirtuozerską spójnością, z których słynie Hazelius Hedin.
Esbjörn Hazelius - śpiew, cytara, skrzypce i gitara
Johan Hedin – nyckelharpa* sopranowa i oktawowa, śpiew
*Nyckelharpa - szwedzki instrument ludowy, który ma klawisze jak lira korbowa i struny rezonansowe jak viola d'amore, a gra się a nim smyczkiem jak na skrzypcach. Na nyckelharpie gra się od stuleci, a jej najstarszym znanym wyobrażeniem jest kamienna rzeźba w kościele z około 1350 r. Aż do XX wieku nyckelharpa była wyposażona w struny burdonowe. Współczesna nyckelharpa ma około 40 klawiszy w trzech rzędach, cztery struny melodyczne i dwanaście strun rezonansowych.
RADYKALNA ORKIESTRA POMORSKA
Powołany w 2021 r., we współpracy z Festiwalem Radykalna Kultura Polska, projekt muzycznych poszukiwań, opartych na lokalnych - pomorskich i kaszubskich tradycjach.
Do udziału w tym niezwykłym combo zaprosiliśmy takie trójmiejskie znakomitości jak Emil Miszk, Jakub Klemensiewicz czy Emiter, a także artystów z innych części kraju, który pod wodzą skrzypka –Macieja Filipczuka od dłuższego już czasu z powodzeniem badają i łączą repertuar oraz techniki wykonawcze wiejskiej muzyki tradycyjnej z praktykami kompozytorskimi i improwizacyjnymi awangardy, muzyki „poważnej”, jazzowej czy elektronicznej.
Podczas koncertu usłyszymy oryginalne tematy i melodie z Pomorza w nowych opracowaniach oraz premierowe kompozycje, nawiązujące do pomorskiego dziedzictwa muzycznego technikami wykonawczymi, instrumentarium, a przede wszystkim nastrojem i atmosferą nadmorskiego pejzażu dźwiękowego.
Radykalna Orkiestra Pomorska jest projektem otwartym, który narodził się z chęci zainteresowania – dzięki nowoczesnej formie prezentacji – tradycjami Pomorza lokalnych i przyjezdnych odbiorców kultury. Wierzymy, że szukając dla tradycji nowoczesnego języka, czynimy ją żywym elementem współczesności, a nie obiektem ze skansenu czy muzeum.
Emilia Bolibrzuch – skrzypce
Łucja Siedlik – skrzypce
Maria Stępień – skrzypce
Maciej Filipczuk – skrzypce
Marcin Lorenc – skrzypce
Piotr Gwadera – dżaz
Marcin Dymiter – elektronika
Emil Miszk – trąbka
Jakub Klemensiewicz – klarnet, saksofony
Michał Bieżuński – tuba
www.nck.org.pl/index.php/pl/wydarzenie/5178/radykalna-orkiestra-pomorska-koncert
EWA GROCHOWSKA
Śpiewaczka i skrzypaczka. Prowadzi badania poświęcone gatunkom i stylom wykonawczym śpiewu tradycyjnego (przede wszystkim obrzędowego) w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Realizuje nagrania terenowe, zajmuje się działalnością warsztatową i koncertową na temat polskich pieśni tradycyjnych oraz muzyki instrumentalnej z Małopolski Północnej i Lubelszczyzny. Jest autorką projektów edukacyjnych i artystycznych poświęconych przekazywaniu, rekonstrukcji i popularyzacji polskiej muzyki tradycyjnej oraz kuratorką koncertów, wystaw i innych wydarzeń. Od 2017 r. prowadzi badania nad tożsamością kulturową i przemianami tradycji muzycznych w warunkach trudnych realiów historycznych (powojenne migracje i przesiedlenia ludności).
Uczennica skrzypka Jana Gacy z Przystałowic Małych (w latach 2000 -13). Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006, 2014, 2018). Miłośniczka dawnego wiejskiego śpiewu weselnego, w którym nie ma miejsca na śpiewanie „półgębkiem” - uczy się tego od wiejskich śpiewaczek w Polsce, na Ukrainie i Białorusi od 1999 r. Członkini zespołów i projektów muzycznych: Tęgie Chłopy, Z Lasu, Warszawa Wschodnia, Orkiestra Jarmarku Jagiellońskiego, Boygn Trio, Bujne Ziele, PoMore TanzOrkiestra.
www.tegiechlopy.pl/o-nas/ewa-grochowska
FRÄNDER & SUTARI
„Across The Baltic Sea” to efekt muzycznej współpracy tria Sutari ze szwedzką grupą Fränder. Rodzinny zespół z Uppsali, grający nordycką muzykę akustyczną, oraz Sutari połączyli siły tworząc muzykę o pięknych harmoniach w śpiewie, bogatą instrumentalnie, magnetyczną. Muzycy poznali się przy okazji międzynarodowych tras koncertowych, a ich przyjaźń zapoczątkowała współpracę nad wspólnym repertuarem łączącym tradycje obu krajów. Spotykali się „sesyjnie” począwszy od 2019 roku, by w marcu 2020 zagrać wspólną trasę koncertową w Szwecji i Norwegii (przerwaną w wyniku pandemii) oraz nagrać utwory w sztokholmskim studio pod okiem uznanego producenta muzycznego Daniela Bergstranda (In Flames, Meshuggah, Behemoth). Artyści mają w planach nagranie pełnego albumu muzycznego oraz wspólne koncerty w Szwecji oraz w Polsce.
Basia Songin – śpiew, Wilcze Basy, Sowa, bębny ramowe, perkusjonalia
Kasia Kapela – śpiew, skrzypce, kankles, bębny ramowe, perkusjonalia
Säde Tatar – flet, śpiew
Gabbi Dluzewski – mandola, śpiew
Daniel Dluzewski – bass, śpiew
Alva Granstorm – skrzypce, śpiew
CHŁOPCY Z NOWOSZYSZEK
zespół założony przez pasjonatów tradycyjnej muzyki z pogranicza polsko-litewsko-białoruskiego. Na repertuar grupy składają się melodie taneczne : polki, walce, oberki, fokstroty, krakowiaki – szerzej rozpowszechnione w całej Polsce, ale również bardziej egzotyczne tańce charakterystyczne dla wielokulturowego tygla dawnej Rzeczpospolitej, takie jak kochaneczka, wasadula, kozak. Melodie pochodzą głównie od nieżyjących już skrzypków suwalskich Franciszka Racisa i Mieczysława Pachutko.
Urszula Murawko - cymbały
Adrian Żukowski – harmonia 3-rzędowa
Piotr Fiedorowicz – skrzypce, dudy
Paweł Luto – baraban i bęben obręczowy
www.facebook.com/ChlopcyZNowoszyszek
GUSTAW JUZALA-DEPRATI
muzykolog i etnolog, docent na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego oraz Litewskiej Akademii Muzyki i Teatru. Prowadził liczne badania na pograniczach polsko-litewsko-białoruskich, w rumuńskiej Bukowinie, w Łatgalii (polskich Inflantach) na Łotwie, wśród Polaków na Węgrzech. Tak jak wielu etnomuzykologów jego pokolenia nie ogranicza się tylko do badania muzyki ludowej, ale również ją wykonuje. Śpiewa w dwóch zespołach: litewskim „Visi” oraz polskim „Łałymka”, którego jest kierownikiem. Prywatnie lubi słuchać muzyki (w szczególności od średniowiecza do baroku), chodzić po lesie (wyłącznie sosnowym), zbierać grzyby i piec ciasta.
FRIGG
Frigg to hipnotyczne połączenie wyjątkowego dźwięku skrzypiec, instrumentów smyczkowych i kontrabasu. Wiosną 2002 roku ukazał się pierwszy album zespołu. Muzycy przechodzą od tradycyjnego fińskiego tańca polska, poprzez styl bluegrass i rytmy bałkańskie aż po dynamikę muzyki klasycznej. Na zaproszenie BBC zagrali na festiwalu WOMAD, odwiedzili festiwal Rainforest World Music Festival w lasach deszczowych Borneo, koncertowali w Japonii i Australii. Radosna skandynawska muzyka ludowa połączona ze stylem bluegrass została entuzjastycznie przyjęta też w Ameryce Północnej. Współpracują z orkiestrami symfonicznymi, chórami i orkiestrami dętymi. W tym roku obchodzą jubileusz 20-lecia istnienia grupy. Przez ten czas stali się prawdziwą instytucją na fińskiej scenie folkowej i jej ambasadorem na całym świecie.
Petri Prauda - mandolina, cytara, dudy
Alina Järvelä - skrzypce
Esko Järvelä - skrzypce, fortepian
Tommi Asplund - skrzypce
Tero Hyväluoma - skrzypce
Juho Kivivuori - kontrabas
Topi Korhonen - gitara
NORDIC FIDDLERS BLOC
zespół stworzony przez wirtuozów skrzypiec i znawców tradycji muzycznych Norwegii, Szwecji i Szetlandów. Tym co od 2009 r. napędza Kevina Hendersona, Olava Luksengård Mjelvę i Andersa Halla jest pasja, kryjąca się za ich determinacją w poszukiwaniu idealnych melodii i perfekcyjnego sposobu zagrania określonej frazy (Henderson znalazł kiedyś na swoim telefonie nagrania 40 różnych interpretacji tego samego motywu wykonanych podczas prób!).
NFB mają na swoim koncie szereg osiągnięć, w tym nagrodę Norwegian Folk Award i wyróżnienie magazynu Songlines w kategorii Top of the World, setki koncertów w całej Skandynawii, Europie Środkowej, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii oraz trzy albumy. Ostatni, „Bonfrost”, ukazał się pod koniec 2020 r., więc dopiero od niedawna można usłyszeć go na koncertach; a koncerty grupy zawsze są zjawiskowym przeżyciem. Artyści chętnie dzielą się wiedzą i doświadczeniem od 2018 r. organizując własne coroczne obozy skrzypcowe dla młodych muzyków.
Kevin Henderson - skrzypce
Olav Luksengård Mjelva – skrzypce, skrzypce hardanger
Anders Hall – skrzypce, altówka
www.thenordicfiddlersbloc.com/
DREAMERS CIRCUS
Trio o duńsko-szwedzkich korzeniach należy do czołówki skandynawskich zespołów folkowych. Od 2009 roku serwują tysiącom fanów z Europy, Japonii, Australii i Stanów Zjednoczonych innowacyjną mieszankę współczesnego i tradycyjnego folku. Inspiracje grupy są bardzo różnorodne. Wywodząc się z nurtu muzyki tradycyjnej i zachowując dla niej głęboki szacunek, zespół rozwinął własny styl, który nie daje się zaszufladkować czy ograniczyć – pełen innowacji, wyzwań, pomysłów zaczerpniętych z innych gatunków i nieustannie ewoluujący.
Na ostatnim, czwartym albumie Blue White Gold muzycy przekraczają granice gatunków muzycznych – muzyki ludowej, klasycznej, jazzowej i współczesnej. Płyta zdobyła prestiżową duńską nagrodę Carl Prize 2021 dla kompozytora roku (w kategorii muzyki folkowej). Członkowie zespołu w notatkach do albumu wyjaśniają: „Od kiedy zaczęliśmy grać razem, odbyliśmy wiele wspólnych podróży z naszą muzyką. Czasami jest tak, że gdy trafisz do najbardziej odległego zakątka świata, w końcu uświadamiasz sobie, jak bardzo cenisz to, co nazywasz domem. Podróże inspirują i poszerzają horyzonty, jednak zachęcają również do refleksji nad tym, skąd pochodzisz. Tak więc, oprócz przełamywania schematów w naszej muzyce oddajemy też hołd folklorowi, wykorzystując tradycyjne skandynawskie melodie, muzykę, w której jesteśmy zakorzenieni, oraz muzykę, która połączyła nas na początku tej podróży ponad dziesięć lat temu”.
Nikolaj Busk - fortepian i akordeon
Ale Carr – cytara
Rune Tonsgaard Sørensen - skrzypce
{info. pras}