Rusza Międzynarodowy Kongres Moniuszkowski
W dniach 27-28 września 2019 r. w Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku odbędzie się Międzynarodowy Kongres Moniuszkowski Stanisław Moniuszko w kulturze polskiej i światowej. Nowe perspektywy i interpretacje – jedno z najważniejszych wydarzeń wpisanych w ogólnopolskie obchody roku Roku Moniuszkowskiego. Organizatorami wydarzenia są: Teatr Wielki – Opera Narodowa, Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku oraz Instytut Muzykologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W związku z przypadającą w 2019 roku dwusetną rocznicą urodzin Stanisława Moniuszki (1819–1872) – ojca polskiej opery narodowej, jednego z najważniejszych polskich kompozytorów – głównym zakresem problematyki Kongresu będą jego biografia i twórczość, jednak dokonania artystyczne Moniuszki będą rozpatrywane zarówno w kontekście narodowo-kulturalnym, jak i w perspektywie sytuacji społeczno-estetycznej w Europie jego czasów.
W programie Kongresu znajdą się dwa wykłady plenarne oraz kilkadziesiąt referatów. Obrady zaplanowano w czterech blokach złożonych z czterech równoległych sekcji, podczas których międzynarodowe grono prelegentów podejmie zagadnienia z następujących zakresów tematycznych:
1. Stanisław Moniuszko – twórca i jego dzieło w perspektywie różnych dziedzin humanistyki (muzykologii, historii, teatrologii, filmoznawstwa, filologii, socjologii, kulturoznawstwa itp.).
2. Nurty, interpretacje i perspektywy badawcze moniuszkologii.
3. Muzyka polska w XIX wieku jako kontekst i tło działań artystycznych Moniuszki.
4. Koncepcja polskiej opery narodowej Moniuszki wobec europejskich nurtów scenicznej sztuki narodowej.
5. Rola muzyki w kształtowaniu XIX-wiecznej świadomości politycznej i kulturalnej.
6. Dialektyka sfery społeczno-politycznej i artystycznej w twórczości muzycznej XIX wieku.
Kongresowi będą towarzyszyły dwa koncerty organizowane przez jego gdańskich partnerów.
27 września 2019 będzie to Koncert muzyki Fryderyka Chopina w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku, zaś 28 września 2019 – Gala Moniuszkowska inaugurująca sezon artystyczny 2019/2020 w Operze Bałtyckiej w Gdańsku.
Ponadto Biblioteka Główna aMuz przygotowała wystawę „Stanisław Moniuszko – 200. rocznica urodzin” połączoną z ekspozycją obrazów Elżbiety Czaplińskiej-Kani z cyklu „Moniuszko abstrakcyjnie”. Wystawę będzie można oglądać od 23.09 do 8.10.2019 we foyer Sali Koncertowej w budynku żółtym aMuz.
Wyjątkowym wydarzeniem będzie z pewnością wieńczące Kongres spotkanie z Davidem Pountney'em, reżyserem operowym pochodzącym z Wielkiej Brytanii. Pountney jest dyrektorem artystycznym Welsh National Opera w Cardiff, współpracuje również m.in. z londyńską English National Opera, Operą Wiedeńską i Bawarską Operą Narodową w Monachium. W Polsce reżyser blisko współpracuje z Instytutem Adama Mickiewicza. W 2015 r., z okazji 50-lecia odbudowy Teatru Wielkiego w Warszawie, zaprezentował nową interpretację „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki. Na początku 2019 roku David Pountney otrzymał polskie obywatelstwo. Za wybitne zasługi w promowaniu kultury polskiej został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Wśród gości Kongresu pojawi się m.in. Elżbieta Stanisława Alicja Janowska-Moniuszko, Członek Zarządu Fundacji im. Stanisława Moniuszki – prapraprawnuczka kompozytora z linii męskiej (5. pokolenie, po synu kompozytora Stanisławie; matka Adrianny Janowskiej Moniuszko – aktorki dramatycznej).
Ciekawostka: mieszkająca w Sopocie 88-letnia Barbara Okoniewska zd. Gałązkówna, praprawnuczka Stanisława Moniuszki, 4. pokolenie po Kompozytorze, potomek po jego córce Elżbiecie, przez 42 lata prowadziła klasę fortepianu w gdańskiej Akademii Muzycznej i w gdańskiej szkole średniej.
Harmonogram Kongresu:
27.09.2019 | piątek
godz. 9:00 – oficjalne otwarcie Kongresu / Sala Koncertowa w budynku żółtym aMuz
godz. 9:15 – wykład plenarny / Sala Koncertowa
Rüdiger Ritter (Uniwersytet w Bremie): Stanisław Moniuszko – ofiarą europejskiego kanonu muzycznego?
godz. 10:30–12:30 – obrady w sekcjach równoległych
SEKCJA 1A: Opery Stanisława Moniuszki – ujęcia syntetyczne / Sala S1
SEKCJA 1B: W oczach innych kompozytorów / Sala S2
SEKCJA 1C: W służbie ideologii / Audytorium 213
SEKCJA 1D: Moniuszko jako homo religiosus / Audytorium 314
godz. 14:30–16:30 – obrady w sekcjach równoległych
SEKCJA 2A: Moniuszko wobec literatury / Sala S1
SEKCJA 2B: Wokół biografii kompozytora / Sala S2
SEKCJA 2C: W świecie moniuszkowskich inscenizacji / Audytorium 213
SEKCJA 2D: Wokół moniuszkowskich mediów: od fortepianów do głosów wokalnych / Audytorium 314
godz. 19:00 – Koncert muzyki Fryderyka Chopina / Sala Koncertowa Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina w Gdańsku (wydarzenie partnerskie; udział prelegentów w ramach Kongresu / dla pozostałych zainteresowanych – wstęp biletowany)
28.09.2019 | sobota
godz. 9:00 – wykład plenarny / Sala Koncertowa
Ryszard Daniel Golianek (Instytut Muzykologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu): „Bo to przecie dzisiaj w modzie”. Refleksy stylów opery europejskiej w twórczości Stanisława Moniuszki
godz. 10:15–12:15 – obrady w sekcjach równoległych
SEKCJA 3A: Moniuszko uwspółcześniany / Sala S1
SEKCJA 3B: Wokół twórczości Stanisława Moniuszki – ujęcia przekrojowe / Sala S2
SEKCJA 3C: Opery Stanisława Moniuszki / Audytorium 213
SEKCJA 3D: W oczach krytyki / Audytorium 314
godz. 13:30–15:30 – obrady w sekcjach równoległych
SEKCJA 4A: Narodowiec? Słowianofil? Lituanofil? / Sala S1
SEKCJA 4B: Europejskie konteksty / Sala S2
SEKCJA 4C: Opery Stanisława Moniuszki / Audytorium 213
SEKCJA 4D: Miscellanea / Audytorium 314
godz. 15:45–16:45 – Oficjalne zamknięcie Kongresu: spotkanie z Davidem Pountney’em (prowadzenie i tłumaczenie rozmowy: Aleksander Laskowski) / Sala Koncertowa
godz. 19:00 – Gala Moniuszkowska inaugurująca sezon artystyczny 2019/2020 w Operze Bałtyckiej / Opera Bałtycka w Gdańsku (wydarzenie partnerskie; udział prelegentów w ramach Kongresu / dla pozostałych zainteresowanych – wstęp biletowany)
W skład komitetu naukowego Kongresu wchodzą:
Prof. UAM dr hab. Marcin Gmys (UAM Poznań) – kierownik naukowy kongresu
Prof. dr hab. Ryszard Daniel Golianek (UAM Poznań)
Prof. UAM dr hab. Justyna Humięcka-Jakubowska (UAM Poznań)
Prof. dr hab. Stefan Keym (Universität Leipzig)
Prof. AM dr hab. Violetta Kostka (Akademia Muzyczna Gdańsk)
Prof. dr hab. Ryszard Minkiewicz (Akademia Muzyczna Gdańsk)
Prof. AM dr hab. Danuta Popinigis (Akademia Muzyczna Gdańsk)
Organizatorzy:
Teatr Wielki – Opera Narodowa
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Instytut Muzykologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
{info. pras}