Rozważny i Romantyczny - repremiera niemych filmów o Kościuszce z muzyką na żywo
Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny (FINA), Muzeum Historii Miasta Krakowa oraz Kino Pod Baranami mają zaszczyt zaprosić na repremierę odrestaurowanych cyfrowo filmów z epoki kina niemego: „Kościuszko pod Racławicami” (1914/1927) w reżyserii Orlanda oraz „Pierwsza miłość Kościuszki” (1929) Jerzego Orthona. Pokaz z muzyką na żywo odbędzie się 17 grudnia o godz. 18:00 w Kinie Pod Baranami w Krakowie.
Repremiera filmów o Kościuszce odbędzie się w ramach finisażu wystawy "Rozważny i Romantyczny. W 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki", organizowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Ideą wystawy jest uczczenie i przypomnienie postaci Kościuszki w dwusetną rocznicę jego śmierci. Tytuł jest odwołaniem do postawy życiowej Tadeusza Kościuszki, który żył na przełomie dwóch epok oświecenia i romantyzmu, jest także nawiązaniem do tytułu popularnej powieści Jane Austin z 1811 r. Kościuszko był człowiekiem nieprzeciętnym, łączącym rozwagę czasów Oświecenia, typowo męskie cechy żołnierza oraz delikatność i wrażliwość mężczyzny nowej epoki - czasów romantyzmu. Najważniejszym celem ekspozycji jest pokazanie Kościuszki na nowo, odkrycie go jako człowieka bliskiego współczesnemu, dla którego wolność była jak pisał - „najsłodszym dobrem”.
Rok 2017 został ustanowiony przez Sejm i Senat Rokiem Tadeusza Kościuszki. Kościuszko – Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej i przywódca ogólnonarodowego powstania – insurekcji kościuszkowskiej, zajmuje szczególne miejsce w panteonie narodowych bohaterów.
"Kościuszko pod Racławicami" (1914/1927)
Oparty na sztuce Władysława Anczyca, nakręcony w 1913 roku "Kościuszko pod Racławicami" to jeden z pierwszych polskich filmów patriotycznych, z wątkiem miłosnym przedstawionym na tle wydarzeń historycznych roku 1794.
Film został zrealizowany w 1913 roku w okolicach Lwowa przez wytwórnię Leopolia-Film.
W 1927 roku, w 133. rocznicę Insurekcji Kościuszkowskiej, Biuro Kinematograficzne Poloniafilm, dodało nowe plansze i pokazywało film w warszawskim kinie Urania pod zmienionym tytułem „Bitwa pod Racławicami”. Na początku lat 30. dodano fragment nieznanego, archiwalnego filmu, prezentującego paradę wojskową.
Jedyny zachowany materiał filmowy to dwie rolki taśmy, przekazane Filmotece Narodowej w 2009 roku przez osobę prywatną. Pierwotnie film miał 5 aktów i trwał około godziny. Zachowały się fragmenty o łącznej długości 421 metrów, czyli 25 minut projekcji w prędkości 18 klatek na sekundę. Pomimo złego stanu zachowanych materiałów, skanowanie taśmy powiodło się. Restauracja obrazu była możliwa w bardzo ograniczonym zakresie, ze względu na zaawansowaną degradację podłoża i wyjątkowo liczne uszkodzenia mechaniczne. Nie zachowała się żadna dokumentacja produkcji z okresu powstania filmu. Na podstawie materiałów prasowych oraz późniejszych opracowań, ustalono część obsady i ekipy filmowej. Reżyser i odtwórca głównej roli, o pseudonimie Orland, nie jest znany z imienia i nazwiska.
"Pierwsza miłość Kościuszki" (1929)
"Pierwsza miłość Kościuszki" to fabuła zrealizowana w schyłkowym okresie kina niemego, oparta na historii romansu przyszłego Naczelnika z Ludwiką, córką Wojewody Sosnowskiego. Akcja filmu rozgrywa się po powrocie Tadeusza Kościuszki ze stypendium we Francji. Jest to jedna z najbardziej nietypowych produkcji kinematografii II RP.
Film w reżyserii Jerzego Orthona to niskobudżetowa produkcja z 1929 roku, zrealizowana przez nieliczną ekipę filmową. W zbiorach Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego znajduje się negatyw kamerowy na taśmie nitro, pozyskany w 1960 roku od osoby prywatnej. Materiał jest niekompletny i jedynie częściowo zmontowany. Zawiera kilkanaście roboczych plansz dialogowych i narracyjnych oraz odrzuty, werki i niewykorzystane duble.
Głównym celem prac była rekonstrukcja fabuły i współczesny montaż na podstawie programu kinowego, recenzji, źródeł historycznych oraz znaków montażowych na taśmie. Do materiału dodano plansze informujące o przebiegu fabuły oraz bohaterach, wizualnie odróżniające się od oryginalnych.
Projekt Nitrofilm
Prace nad filmami zrealizowano w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym w ramach projektu Nitrofilm – „Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie” (www.nitrofilm.pl). Przed seansem wprowadzenie do historii filmów oraz kulis ich produkcji poprowadzi Grzegorz Rogowski, filmograf FINA i autor książek o tematyce filmowej.
Muzyka na żywo
Zwieńczeniem procesu rekonstrukcji filmów przedwojennych są uroczyste repremiery kinowe oraz projekcje specjalne w kinach i na festiwalach w Polsce i na świecie. Odrestaurowane nieme filmy ilustruje muzyka wykonywana na żywo przez wybitnych artystów. Tym razem zaprosiliśmy do współpracy zespół Semi-Invented Altered Trio, który narodził się 7 lat temu, podczas 12. Festiwalu Filmu Niemego w Krakowie. W skład zespołu wchodzą: Adrian Konarski, kompozytor muzyki do filmów m.in. Magdaleny Piekorz ("Pręgi") czy Jerzego Stuhra ("Obywatel"), Michał Półtorak – skrzypce oraz Dominik Klimczak – instrumenty perkusyjne.
Informacje praktyczne:
Odbiór bezpłatnych wejściówek będzie możliwy w kasie Kina Pod Baranami.
Informacje o ich dostępności będzie można znaleźć na www.kinopodbaranami.pl oraz na stronie wydarzenia na Facebooku.
{info. pras}