Dzień, w którym wartości stały się punktem wspólnym wszystkich rozmów [Open Eyes Economy Summit ]

Jubileuszowa edycja Open Eyes Economy Summit rozpoczęła się wyrazistym akcentem: powrotem do idei, która od początku nadaje Kongresowi kierunek — ekonomii wartości. W sesji plenarnej prof. Jerzy Hausner, współtwórca OEES, nie tylko o niej mówił, ale wyznaczył nią całą narrację dnia. Jego mocne przesłanie — że przyszłość gospodarki musi być budowana na sensie, odpowiedzialności i współdziałaniu, a nie wyłącznie na logice zysku — stało się wspólnym punktem odniesienia dla wszystkich kolejnych dyskusji.

Pierwszy dzień stał się opowieścią o państwie, gospodarce, społeczeństwie, kulturze i technologii, spiętych jednym pytaniem: jak budować przyszłość opartą na wartościach, a nie jedynie na rachunku zysków i strat?

Szczególne znaczenie pierwszego dnia miało wystąpienie prof. Jerzego Hausnera — współtwórcy i głównego architekta OEES — zatytułowane tak samo jak jego jubileuszowa publikacja: „Wartość kontra chciwość”. Połączenie premiery książki z wystąpieniem o identycznym tytule stworzyło silny, jednoznaczny komentarz do kondycji współczesnej gospodarki oraz kierunku, w którym — zdaniem profesora — powinna ona zmierzać. Ze sceny wyjątkowo mocno wybrzmiały słowa:
„Zysk stał się ważniejszy niż sens i odpowiedzialność”.

Publikacja, której fragmenty ideowe Hausner syntetycznie przywołał w wystąpieniu, składa się z rozmowy Zbigniewa Bartusia z profesorem oraz eseju „Od ekonomii chciwości do ekonomii wartości – w poszukiwaniu idei i nadziei”. Autor wyjaśnia w niej, jakie wartości muszą wrócić do centrum debaty publicznej, by możliwe było odzyskanie równowagi społecznej i gospodarczej. Premiera książki i wystąpienie otwierające kongres wzajemnie się uzupełniały, wzmacniając przesłanie, które stało się tonem całego dnia.

Państwo i instytucje: odpowiedzialność jako fundament

Wystąpienia w sesji inauguracyjnej — Prezydenta Krakowa Aleksandra Miszalskiego, Marszałka Małopolski Łukasza Smółki i Swietłany Cichanouskiej — podkreślały znaczenie państwa działającego w imię wspólnego dobra oraz siłę demokracji opartej na zaangażowaniu obywateli. To właśnie odpowiedzialność instytucji publicznych była kluczowym motywem, który zbiegł się z myślą prof. Hausnera o potrzebie odbudowy spójności społecznej.

W rozmowie prof. Antoniego Dudka i prof. Jarosława Flisa analizowano napięcia polityczne i ich wpływ na funkcjonowanie państwa.
Prof. Dudek zauważał:
„Czekają nas dwa bardzo burzliwe lata. (…) Karol Nawrocki dopiero zaczyna zadawać ciosy (…), w tym jest jego interes polityczny, by temu rządowi zaszkodzić”.
Prof. Flis dodawał:
„Wiemy, że takie pojedynki pomiędzy prezydentem a rządem nie kończyły się zwycięstwem prezydenta…”.

Razem tworzyło to obraz państwa, które — aby działać skutecznie — wymaga właśnie tego, o czym mówi ekonomia wartości: instytucjonalnej stabilności, współpracy i odpowiedzialności, nie konfliktu dla konfliktu.

Społeczeństwo i codzienność: imigracja i mieszkalnictwo

Wątek odpowiedzialnego, opartego na współdziałaniu rozwoju najmocniej wybrzmiał w rozmowach poświęconych społeczeństwu. W panelu o imigracji Wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat podkreślała, że przyszłość gospodarki zależy od ludzi, którzy ją tworzą:
„Trzeba mieć świadomość tego, że potrzebujemy rąk do pracy. Jeśli chcemy rozwijać gospodarkę, to potrzebujemy rąk do pracy, których w tym momencie brakuje”.

Jej słowa otworzyły szersze spojrzenie na warunki życia, które są potrzebne, by społeczeństwo mogło się rozwijać.

Dlatego naturalnym dopełnieniem była rozmowa o mieszkalnictwie i jakości życia w miastach. Dyskutowano o tym, czy miasta są przygotowane nie tylko na bieżące potrzeby mieszkańców, ale też na przyjmowanie nowych grup, co czyni je miejscem realnego współdziałania. Wiceprezydentka Warszawy Aldona Machnowska-Góra podkreślała:
„Edukacja odgrywa dużą rolę w tym, aby zapewnić komfort życia w danym miejscu”.

Połączenie obu wątków — imigracji i mieszkalnictwa — pokazało, że rozwój społeczny wymaga jednocześnie otwartości, odpowiedzialnych instytucji i mądrego planowania.

Kultura jako przestrzeń spójności

W części poświęconej kulturze dyskutowano o jej roli w budowaniu więzi społecznych, zdolności do dialogu i odporności. Kultura została pokazana jako przestrzeń, w której tworzy się wspólnota — a więc fundament tego, co Hausner nazywa spójnością społeczną. Bez niej nie ma ani odpowiedzialności, ani sensownego rozwoju.

Technologia i przyszłość: kosmos w służbie ludzi

Ostatnie wystąpienia dnia przeniosły dyskusję w kierunku technologii. Naukowcy z AGH pokazywali, jak rozwiązania opracowane na potrzeby eksploracji kosmosu znajdują praktyczne zastosowania w codziennym życiu — od filtracji wody po nowoczesne materiały używane w przemyśle i medycynie.
Dagmara Stasiowska podsumowała to słowami:
„Kosmos daje nam mnóstwo rozwiązań, które usprawniają nasze życie na Ziemi (…) latając w kosmos uczymy się coraz więcej o życiu”.

To przypomnienie, że technologia — podobnie jak państwo, biznes czy kultura — powinna służyć człowiekowi, nie odwrotnie. I że sens innowacji mierzy się realnym wpływem na życie.

Jedno przesłanie dnia: rozwój zaczyna się od wartości

Choć tematy pierwszego dnia OEES były różnorodne — od opowieści o tym jak firmy wytwarzają wartości, przez migrację i mieszkalnictwo, po kulturę i technologie kosmiczne — wszystkie prowadziły do jednej konkluzji: przyszłość, która ma sens, musi być zbudowana na wartościach. To właśnie myśl prof. Jerzego Hausnera stała się kluczem interpretacyjnym całego dnia, wybrzmiewając w każdej dyskusji i w każdym panelu.

18 listopada program toczył się równolegle w ośmiu salach, obejmując ponad 40 punktów programu i gromadząc ponad 150 prelegentek i prelegentów. To tylko fragment jubileuszowej edycji, ale wystarczająco mocny, by pokazać, że ekonomia wartości nie jest hasłem — jest realną praktyką, która łączy ludzi z różnych środowisk, branż i perspektyw.

Poza wspomnianymi wcześniej prelegentkami i prelegentami, pierwszego dnia OEES wystąpili także: Maria Klaman (Zastępczyni Prezydenta Krakowa), Aleksandra Karasińska (dziennikarka) , Ireneusz Fąfara (ORLEN), Dariusz Marzec (PGE), Michał Sobolewski (PKO Bank Polski), Maciej Lasek (Pełnomocnik Rządu ds. CPK), Maciej Zieliński (Siemens Polska)— tworząc razem wielogłos, który pokazał, jak ogromnym i różnorodnym ekosystemem jest dziś ekonomia wartości.

Jeśli pierwszy dzień jubileuszowego OEES miał coś udowodnić, to właśnie to: że wartości nie są dodatkiem do dyskusji o gospodarce. One są jej warunkiem.