Kraków powitał nową stypendystkę ICORN

EDYTA NOWAK: Syryjska poetka i krytyczka sztuki, a także działaczka społeczna poszukująca lepszych możliwości życiowych dla kobiet i dzieci, które przeżyły wojnę – Kholoud Charaf została kolejną stypendystką Miasta Kraków w ramach programu ICORN – Międzynarodowej Sieci Miast Uchodźstwa. Będzie przebywała w Krakowie do końca roku, a organizatorami jej pobytu są Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Stowarzyszenie Willa Decjusza.

Kholoud Charaf pochodzi z miejscowości Al Mjemr na południu Syrii. W 2003 r. ukończyła Uniwersytet w Damaszku i zyskała dyplom technika medycznego. W latach 2013-2015 pracowała jako kierownik pracowni medycznej na oddziale kobiecym w centralnym więzieniu Suwayda. Przez niespełna rok pracowała także jako nauczycielka języka angielskiego w Syryjskim Instytucie Edukacji dla dzieci, które nie miały szans na formalną edukację z powodu trwającej wojny w tym kraju. Uczestniczyła również w kursie wsparcia psychologicznego zorganizowanym przez Syrian Red Crescent w 2013 roku.

Jako poetka Charaf opublikowała jeden tom zatytułowany The Remains of the Butterfly, wydany przez Takween Publishing House w 2016. Spotkał się on z dużym uznaniem krytyków doceniających oryginalność literackich obrazów i metafor oraz zdolność autorki do przekształcania trudnych wydarzeń wojny w piękne, wyimaginowane światy generowane ze wspomnień dzieciństwa w jej rodzinnej wiosce.

Ze wspomnień Charaf wynika, że podczas pracy w charakterze superwizora w laboratorium medycznym w centralnym więzieniu w Suwayda była świadkiem systematycznego nadużywania praw człowieka wobec więźniów politycznych. Charaf była jedynym cywilnym pracownikiem w tej placówce, w której była pod dużą presją ze strony policji i strażników więziennych, którzy obawiali się, że mogłaby napisać o tym, co tam widziała. Jako kobieta i rozwódka, znana z jej działalności literackiej, również musiała stawić czoła dodatkowej presji społecznej.

W lipcu 2013 r., podczas pracy w laboratorium medycznym w głównej komendzie policji w Suwayda, członek policji groził jej śmiercią, jeśli kiedykolwiek ujawniłaby informację o naruszeniach wobec więźniów. Charaf próbowała złożyć skargę do szefa policji w mieście i kilka razy udała się na komendę policji, ale za każdym razem kazano jej czekać godzinami lub wrócić następnego dnia, aż w końcu się poddała. Nie mogąc znieść ogromnej presji i zagrożeń, Charaf postanowiła zrezygnować ze swojej pracy.

Obecnie Charaf pracuje nad swoją drugą kolekcją poezji, która będzie zatytułowana As If I was Born to Escape the War oraz nad książką dokumentującą okrucieństwa wojny w południowej Syrii. Jako krytyk sztuki Charaf napisała wiele recenzji wystaw sztuk współczesnych syryjskich i arabskich artystów.

Kraków – Miasto Literatury, miasto schronienia

Kraków przystąpił do ICORN w 2011 roku (Roku Miłosza) – i jest pierwszym członkiem tej sieci z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. Sieć ICORN, oferująca azyl pisarzom i obrońcom praw człowieka, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnej ojczyźnie, powstał w 2005 r. w Norwegii. Jednym z jej pomysłodawców był jeden z najbardziej prześladowanych pisarzy XX w., Salman Rushdie, którego Szatańskie wersety wywołały gwałtowne protesty w świecie islamskim i nałożenie na autora przez ajatollaha Chomejniego słynnej fatwy – wyroku nakazującego każdemu prawdziwemu muzułmaninowi zabicie pisarza.

ICORN tworzy wciąż rozwijającą się sieć ponad 50 miast, a jego działalność to jeden z najsilniejszych na świecie głosów w obronie prawa do wolności poglądów i wypowiedzi oraz międzynarodowej solidarności. W ciągu 10 lat działalności sieci ICORN znaleziono miejsce tymczasowego schronienia dla kilkuset pisarzy, intelektualistów, blogerów i działaczy praw człowieka. Sieć nie tylko koordynuje program „miast tymczasowego schronienia” (shelter cities), ale także współpracuje z rządami poszczególnych państw i wieloma organizacjami z całego świata – bardzo konkretnie walcząc o wolność słowa i prawa człowieka.

Współpraca międzynarodowa w ramach sieci ICORN zajmuje strategiczną pozycję w programie Kraków Miasto Literatury UNESCO, który zakłada strategię rozwoju obejmującą 10 obszarów tematycznych, w tym m.in. rozwijanie związków literatury z prawami człowieka.