I MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL MUZYCZNY im. TADEUSZA BAIRDA BAIRD vs. SHAKESPEARE w Zielonej Górze
I Międzynarodowy Festiwal Muzyczny im. Tadeusza Bairda odbędzie się w dn. 20-22 września 2024 r. w Zielonej Górze. Organizatorem wydarzenia jest Filharmonia Zielonogórska, instytucja, której patronuje Baird. Podczas trzech festiwalowych dni zaplanowane są koncerty (recital wokalny, koncert kameralny, koncert symfoniczny), wystawa poświęcona kompozytorowi oraz spotkania autorskie z artystami i kompozytorami.
Ideą Festiwalu jest popularyzacja muzyki Tadeusza Bairda (1928-1981) – wybitnego polskiego kompozytora i patrona Filharmonii Zielonogórskiej, postaci zapomnianej, bo słabo obecnej w polskim repertuarze koncertowym i fonograficznym. Osią wydarzenia jest muzyka Bairda, która jest pretekstem do prezentacji twórczości kompozytorów różnych epok i narodowości. Ogniwem spajającym linię programową pierwszej edycji Festiwalu jest arcydzieło Patrona pt. Cztery sonety miłosne do słów Williama Szekspira, stąd podtytuł tego wydarzenia: Baird vs. Shakespeare. W programie poza utworami Bairda i tymi, dla których źródłem inspiracji była twórczość Mistrza ze Stratford, wykonane zostaną arcydzieła literatury polskiej i światowej.
Podczas kolejnych dni Festiwalu zabrzmią trzy autorskie wersje Czterech sonetów miłosnych na głos: z fortepianem, orkiestrą kameralną oraz z orkiestrą symfoniczną. Ich interpretacji podejmą się wybitni polscy wokaliści: Tomasz Konieczny, Mariusz Godlewski i Michał Sławecki. Program Festiwalu wypełnią kompozycje zarówno znane, jak i rzadko wykonywane (np. poemat symfoniczny Hamlet Franza Liszta). Odbędą się także prawykonania: Concerto grosso Tadeusza Bairda, Dwuwiersze Leśmiana Alka Nowaka w wersji na baryton i orkiestrę symfoniczną oraz Sonet Jakuba Tomasza Opałki.
Pierwszą edycję Festiwalu zainauguruje recital wokalny z udziałem znakomitych polskich artystów młodego pokolenia: Joanny Freszel i Michała Sławeckiego, którym przy fortepianie będzie towarzyszyć Dominika Peszko. W programie, obok kompozycji Tadeusza Bairda, znajdą się także Sonety Szekspira autorstwa Pawła Mykietyna (jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich kompozytów) oraz zupełnie nieznane polskiej publiczności Quatre sonnets de Shakespeare Aleksandra Tansmanna. Dopełnieniem pierwszego koncertu będzie prawykonanie Sonetu na sopran i kontratenor z towarzyszeniem fortepianu Jakuba Tomasza Opałki – kompozycji zamówionej specjalnie na tę okazję.
Drugiego dnia wystąpi baryton Mariusz Godlewski wraz z Wrocławską Orkiestrą Barokową działającą przy Narodowym Forum Muzyki. Zabrzmią dzieła wokalne inspirowane dramatami Szekspira, kompozycja Bacha oraz utwory Bairda utrzymane w stylistyce archaizującej. Te ostatnie zabrzmią na instrumentach historycznych.
Tegoroczną edycję Festiwalu zwieńczy koncert symfoniczny z udziałem Tomasza Koniecznego – najbardziej rozpoznawanego polskiego śpiewaka operowego, ambasadora polskiej muzyki, niezrównanego interpretera dzieł Wagnera, który święci triumfy na tak prestiżowych scenach operowych, jak Metropolitan Opera czy Wiener Staatsoper. Szczególnym punktem programu będzie prawykonanie Concerto grosso Bairda – utworu, którego autograf znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowej, a który do tej pory nie był obiektem zainteresowania wśród wykonawców. Specjalnie na tę okazje Alek Nowak zinstrumentował swoje Dwuwiersze Leśmiana, które do tej pory publiczność słyszała jedynie w wersji z fortepianem.
W trakcie trwania całego Festiwalu, jak i po jego zakończeniu będzie można oglądać w Filharmonii Zielonogórskiej wystawę poświęconą Tadeuszowi Bairdowi (dostępne będzie również w wersjo on-line). Nad jej stroną merytoryczną czuwać będzie dr hab. Barbara Literska, prof. UZ – znakomita muzykolożka, znawczyni twórczości Bairda, autorka monumentalnej monografii poświęconej kompozytorowi, która do tej pory ukazała się w dwóch językach (Tadeusz Baird. Kompozytor, dzieło, recepcja, 2012 / Tadeusz Baird. The Composer, His Work, and Its Reception, 2020). Za oprawę plastyczną będzie odpowiadać grafik Jacek Papla. Prof. Barbara Literska przewodniczy także radzie programowej powołanej przy Festiwalu.
Wydarzeniem towarzyszącymi I Festiwalowi im. T. Bairda będą spotkania z artystami, którzy wystąpią na w scenie Filharmonii Zielonogórskiej, oraz ze współczesnymi kompozytorami, których dzieła zabrzmią w trakcie trzech festiwalowych dni: Pawłem Mykietynem, Alkiem Nowakiem, Jakubem Tomaszem Opałką.
HARMONOGRAM KONCERTÓW FESTIWALOWYCH
Piątek, 20 września, g. 19.00, Sala Kameralna FZ
Recital wokalny
Joanna FRESZEL – sopran
Michał SŁAWECKI – kontratenor
Dominika PESZKO – fortepian
PROGRAM
Tadeusz BAIRD
Pieśni truwerów na alt (lub mezzosopran) z towarzyszeniem 2 fletów i wiolonczeli
Cztery sonety miłosne do słów Williama Szekspira w przekładzie Macieja Słomczyńskiego na głos i fortepian
Trzy pieśni na sopran z towarzyszeniem 3 altówek i wiolonczeli do tekstów starowłoskich
Paweł MYKIETYN
Sonety Shakespeare'a (wybór):
nr 2 („Why didst thou”)
nr 5 („Whoever hath”)
Aleksander TANSMAN
Quatre sonnets de Shakespeare
Camille SAINT-SAËNS
Le songe d'une nuit d'été – Scherzo ze Snu nocy letniej Felixa Mendelssohna
w transkrypcji na fortepian solo
Jean SIBELIUS
Taniec nimf – III część z Suity orkiestrowej nr 2 pt. Burza op. 109
w transkrypcji na fortepian solo
Tomasz Jakub OPAŁKA
Sonet do słów Williama Szekspira na kontratenor i sopran z towarzyszeniem fortepianu
/ PRAWYKONANIE /
***
Sobota, 21 września, g. 19.00, Sala MCM FZ
Koncert kameralny
Mariusz GODLEWSKI – baryton
Georges BARTHEL – flet traverso
WROCŁAWSKA ORKIESTRA BAROKOWA
Jarosław THIEL – wiolonczela, prowadzenie
PROGRAM
Henry PURCELL
„The Fairy Queen” Z. 629: Prelude, Hornpipe, Air
„Timon of Athens” Z.632: Aria i chór Hence with your trifling deity!
Uwertura g-moll Z. 772
„King Arthur”: Aria What Power Art Thou („The Cold Song”)
Fantasia D-dur Z. 731
„The Fairy Queen” Z. 629: Next Winter Comes Slowly
„The Indian Queen” Z. 630 (fragmenty)
Tadeusz BAIRD
Colas Breugnon suita w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową z fletem
Cztery Sonety Miłosne do słów Szekspira w przekładzie M. Słomczyńskiego na baryton, orkiestrę smyczkową i klawesyn
Johann Sebastian BACH
II Suita orkiestrowa h-moll BWV 1067
***
Niedziela, 22 września, g. 19, Sala MCM FZ
Koncert symfoniczny
Tomasz KONIECZNY – baryton,
ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII ZIELONOGÓRSKIEJ
Rafał KŁOCZKO – dyrygent
PROGRAM
Tadeusz BAIRD
Concerto grosso d-moll w dawnym stylu na małą orkiestrę / PRAWYKONANIE /
Cztery sonety miłosne do słów Williama Szekspira w przekładzie Macieja Słomczyńskiego na baryton, orkiestrę symfoniczną i klawesyn
Alek NOWAK
Dwuwiersze Leśmiana na baryton i orkiestrę symfoniczną / PRAWYKONANIE /
Franz LISZT
Poemat symfoniczny Hamlet, S. 104
Richard WAGNER
Śpiew Wotana z dramatu muzycznego „Walkiria”