Gdy artysta mówi miłość

O tym, czy twórca może zbudować związek doskonały i czy jego partnerka musi podporządkować się jego karierze z kompozytorem Tomaszem J. Opałką i jego narzeczoną, muzykologiem, Marią Peryt, rozmawia Kinga A. Wojciechowska

Wierzycie w przeznaczenie? Tomek, Marysia, Wasze pasje… To związek idealny.
T.O.: Tak, wierzę w przeznaczenie. Ogólnie szeroko się rozglądam, staram się odbierać świat i czas tak, by z nim nie walczyć, nie siłować się, a współpracować. Wszystko dzieje się w swoim czasie. Trochę zdaję się na los i na to, co mi przyniesie, aczkolwiek to moje „zdanie się na los” nie ma nic wspólnego z siedzeniem z założonymi rękoma i nic nie robieniem.
M.P.: A można nie wierzyć? J Trudno byłoby mi chyba wskazać coś, w co wierzę bardziej. Chociaż… może bardziej wierzę w to, że akcja rodzi reakcję i że naprawdę możemy osiągnąć, co tylko chcemy w życiu, jeśli odważymy się po to sięgnąć. 

A tak poza tym – w co wierzycie?
M.P.: W piękno i dobro, w spokój i czystość serca. Wierzę też, że można być idealistą świadomie, czyli w sposób, w którym godzimy się z tym, że świat nie jest idealny, ale postanawiamy się tym kompletnie nie przejmować. „Filozofia trzmiela” jest moją filozofią. On nie wie, że ma za małe skrzydła, żeby latać… więc lata. Po prostu J
T.O.: A ja wierzę w dobrą energię, w ludzi coraz mniej, choć jest jeszcze kilka osób, które bardzo mocno cenię.

Powiedziałeś, że kompozytor to ktoś… kto nie żyje. Podtrzymujesz? Skąd się bierze taki stereotyp?
T.O.: Najczęściej kompozytor jest odbierany właśnie jak ktoś martwy od co najmniej kilkudziesięciu lat. Czasem słyszę wręcz od ludzi dobrze wykształconych, że nie wiedzieli, że coś takiego jak symfonia, czy koncert fortepianowy wciąż powstaje. Wydawało im się, że ta muzyka umarła wraz z Beethovenem. Stereotyp pogłębia fakt, że muzyki współczesnej brakuje w szkołach ogólnokształcących i muzycznych (poza dosłownie kilkoma wyjątkami). Muzyka współczesna jest rzadko obecna w filharmoniach. Teraz się to zmienia dzięki programom Ministerstwa Kultury i Instytutu Muzyki i Tańca, ale przed nami długa droga. Jeżeli ktoś słyszał o jakimś kompozytorze, to pewnie o Chopinie, Beethovenie lub Mozarcie i to na nich często kończy się kontakt ludzi z muzyką klasyczną, a ci panowie już dawno nie żyją…

Kultura nie jest gorsza od rolnictwa
„Jeżeli państwo chce mieć swoją kulturę, jest za nią odpowiedzialne i powinno ją finansować. Tak samo jak służbę zdrowia, armię, policję, czy szkolnictwo. Dopłacamy do rolnictwa czy stoczni, utrzymujemy, jako obywatele ze swoich podatków cały aparat państwowy, który wcale nie jest tani.” 

A jaki stereotyp kompozytora Ty miałaś?
M.P.: Nie miałam. Byłam zafascynowana muzyką współczesną, ale nigdy nie zastanawiałam się, jacy są kompozytorzy. To zabawne z dzisiejszej perspektywy, ale bardzo długo nie znałam żadnego z nich. Kochałam ich muzykę i wykonywałam ją z całą pasją i kreatywnością, na jaką było mnie stać. Gdybym miała powiedzieć Ci dzisiaj, kim jest dla mnie kompozytor, to powiem krótko: to człowiek wybitnie wrażliwy. Czasem ta wrażliwość jest piękna, jest skierowana na świat, albo na innych ludzi. Czasem przybiera formę wrażliwości egocentrycznej, czego nie lubię. Na szczęście u Tomka przekuwa się ona na jego otwartość na ludzi, na ciepło i dobroć, jaką potrafi okazać przyjaciołom.

A jak poznałaś Tomka?
M.P.: Przez przypadek. Wypatrzył mnie na jednym z koncertów Warszawskiej Jesieni i tak długo drążył temat, aż udało mu się mnie poznać, a potem historię już znasz. To taka piękna opowieść o miłości niemożliwej. Nie myślałam o życiu u boku artysty. Szczerze mówiąc nie myślałam o życiu u boku kogokolwiek. Nie chciałam się z nikim wiązać. Miałam feministyczne poglądy. Bardzo długo moim całym życiem i najważniejszym towarzyszem był fortepian.

Kompozytor potrafi zaskoczyć
„Tomek dał mi w życiu wszystko, co jest potrzebne do szczęścia. Ciepło i miłość, poczucie niesamowitego bezpieczeństwa i zrozumienia. Do tego był pierwszym człowiekiem na ziemi, który potrafił (i do dziś potrafi) mnie zaskoczyć swoją wiedzą, wrażliwością, sposobem postrzegania wielu rzeczy.” 

Czy kompozytorowi łatwo stworzyć udany związek?
T.O.: Myślę, że to indywidualna sprawa każdego człowieka bez znaczenia jaką profesję uprawia. Ciągłe pisanie utworów może wydawać się komuś nudne. Nie mam recepty na udany związek poza taką, że trzeba spotkać kogoś, kogo będzie się kochać i z kim będzie się dogadywać najlepiej na świecie. Na pewno partnerka kompozytora musi być cierpliwa i wyrozumiała.

Tomasz Jakub Opałka:
Ur.: 6 czerwca 1983 r, w Ostrowcu Świętokrzyskim
Zawód: kompozytor muzyki współczesnej i filmowej
Wykształcenie: kompozycja u prof. Krzysztofa Baculewskiego (UMFC w Warszawie), doktorat w 2013 r. uczestnik kursów u takich twórców jak Michael Nyman, Christopher Young, Peter Golub, Jan A.P.Kaczmarek, Adriana Holszky, Richard Bellis, Robert Elhai, Daniel Carlin, Dennis Sands.
Wyróżnione utwory i osiągnięcia: „Przestrzenie” (2010 r. Wawel: Musica Festiva), „Visions of Perfect Shapes” (2006 r. Bratysława), „Quadra” (2007 r. Ogólnopolski Konkurs Kompozytorski im. G. Fitelberga), „Liść” (2007 r. I Konkurs Kompozytorski im. Jana Pawła II), „Horyzont zdarzeń” (2009 r. Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. G. Bacewicz).
Ponad 20 partytur filmowych, w tym wiele nagrodzonych wielkokrotnie.
W sezonie 2013/2014 Opałka pełni funkcję Kompozytora-Rezydenta w Filharmonii Gorzowskiej (program Instytutu Muzyki i Tańca).
Finalista Transatlantyk Film Music Competition w 2012 r. i w 2013 r. i specjalne wyróżnienie na International FMF Young Talent Contest.
Sześć wydanych płyt z muzyką. Współpraca z orkiestrami i zespołami, m.in. Polską Orkiestrą Radiową i Orkiestrą Muzyki Nowej, z instytucjami (m.in. Towarzystwo im. W. Lutosławskiego, Instytut Adama Mickiewicza) i festiwalami (m.in. Łańcuch X, Warszawska Jesień, Brucken Festival fur Neue Musik, Wszystkie Mazurki Świata)
Wykładowca na UMFC i w Warszawskiej Szkole Filmowej w 2010 i 2011 r.

Strona internetowa kompozytora: www.tomasz-opalka.com. Więcej o kompozytorze także na stronach Instytutu Muzyki i Tańca www.imit.org.pl

Cały wywiad do przeczytania w papierowym wydaniu Presto nr 8!