Festiwal ORGANy PLUS+® 2022 WIOSNA: MONIUSZKO_150
W roku 2022 wspominamy rocznicę 150-lecia śmierci polskiego kompozytora, autora oper narodowych – Stanisława Moniuszki (1819-1872). To wyśmienita okazja, aby, przedstawić i promować w Gdańsku to, co oprócz oper, okazało się mieć największy potencjał, czyli muzykę sakralną kompozytora. Dlatego w dniach 27-30 maja w ramach wiosennej edycji festiwalu ORGANy PLUS+© pod hasłem MONIUSZKO_150 usłyszymy cztery monograficzne koncerty poświęcone twórczości tego wybitnego artysty.
Wykonania historycznie poinformowane kompozycji sakralnych Moniuszki, i to w różnych aspektach, nie tylko dotyczących instrumentarium, ale również, umiejscowienia i wielkości zespołów śpiewaczych i instrumentalnych, użycia zrewidowanych materiałów nutowych przywróci kompozycjom niezwykły wyraz i głębię świadcząc o świetnym i nierzadko nowatorskim wręcz warsztacie kompozytorskim w kontekście czasu, w którym powstały i twórców jego generacji. Jest to twórczość do głębi poruszająca emocjonalnie.
Obchody roku Moniuszkowskiego przyspieszył prace nad rewizją źródłowych materiałów muzycznych także w kontekście dzieł religijnych. Bardzo się cieszymy, że dzięki współpracy z PWM wiele z nich zabrzmi w czasie naszych koncertów po raz pierwszy w nowej, ale za to maksymalnie zbliżonej do pierwowzoru formie. Zaprezentujemy przegląd różnych form muzycznych, które uprawiał Moniuszko, od wielkich kompozycji symfonicznych po małe i kameralne opracowania na chór z towarzyszeniem organów.
Festiwal rozpocznie się mocnym gdańsko-wileńskim akcentem nawiązującym do ścisłej współpracy Gdańska z miastem partnerskim – Wilnem. W trakcie koncertu w piątek 27 maja o godz. 19.00 tradycyjnie we franciszkańskim kościele Świętej Trójcy w Gdańsku gdańscy artyści Maciej Jachimowicz przy organach, dyrygenci Beata Śnieg i Michał Kozorys, a także chóry Akademii Muzycznej im. St. Moniuszki w Gdańsku: Chór żeński „Gaudium per Canto” oraz Chór Mieszany Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu przedstawią utwory z czasów wileńskich, m.in. dwie msze na chór żeński i organy, które gdańskie studentki wykonują od wielu już lat z ogromną dbałością o kształt artystyczny.
Moniuszko jest znany również jako autor Śpiewnika Domowego – zbioru niewielkich pieśni do domowego użytku, rzadko jednak jest okazja, aby posłuchać pieśni sakralnych, które swoją melodyką wzbudzają wielkie emocje. Taka okazja nadarzy się w czasie drugiego koncertu, w sobotę 28 maja o godz. 19.30 w kościele oo. Salezjanów pw. Św. Jana Bosko na gdańskiej Oruni. Młodym śpiewakom Nikolinie Gąsior – sopran, Karolinie Borowczyk – alt, Adamowi Brusznickiemu – tenor i Dominikowi Mazanowi – bas będzie towarzyszył wybitny i doświadczony organista ze Śląska, rektor Akademii Muzycznej w Katowicach – Władysław Szymański, który okrasi program wokalny kompozycjami organowymi z czasów Moniuszki.
Dzięki współpracy z Nadbałtyckim Centrum Kultury kolejne dwa koncerty odbędą się w Centrum św. Jana w Gdańsku. Najpierw w niedzielę 29 maja o godz. 19.00 w międzynarodowej obsadzie usłyszymy wielkie dzieła kompozytora. Będą to Litanie Ostrobramskie, hymny, Requiem Aeternam oraz Marsz Żałobny w zupełnie nowym opracowaniu bazującym na materiałach źródłowych przygotowanych przez Polskie Wydawnictwo Nutowe. Wśród wykonawców słowacka sopranistka Ingrida Gapova, niemiecka alcistka Marion Eckstein, polski tenor Sebastian Mach oraz niemiecki bas baryton Tobias Berndt. Solistom towarzyszyć będzie gdański zespół Goldberg Baroque Ensemble poszerzony o instrumentalistów z Litwy i Niemiec grających na romantycznych instrumentach oraz chór kameralny z Lipska Gellert Ensemble. Koncert poprowadzi Andrzej Szadejko.
Ostatni akcentem, trochę na wybrzmieniu kulminacji niedzielnej będzie koncert monograficzny poświęcony sakralnym dziełom kameralnym Stanisława Moniuszki. Kompozytor pisał utwory o treściach religijnych z potrzeby serca. Dlatego są one najgłębszym wyrazem jego artystycznej duszy. Oprócz chóru i organów, bardzo często dysponował w nich kwintet smyczkowy w pojedynczej obsadzie. Taki oryginalny zestaw wykonawców usłyszymy w poniedziałek 30 maja o godz. 19.00. W wykonaniu litewskiego organisty Vidasa Pinkeviciusa, który będzie również improwizował w stylu kompozytora, oraz dwóch zespołów polskiego Goldberg String Quintet oraz niemieckiego Gellert Ensemble pod kierunkiem Andreasa Mitschke z Lipska zabrzmi między innymi przepiękna rozbudowana msza łacińska Des-dur, jedno z ostatnich dzieł kompozytora.
Z gruntu nowe, bazujące na historycznej praktyce wykonawczej podejście do kompozycji wielkiego Polaka pozwoli nam zbliżyć się do pierwowzoru i zweryfikować niektóre nawyki słuchowe i estetyczne dotyczące jego twórczości, a monograficzne koncerty poświęcone muzyce sakralnej pozwolą nam choć na moment wniknąć w romantyczny świat wewnętrznych przemyśleń i doznań niebanalnego twórcy jakim był Stanisław Moniuszko.
PROGRAM FESTIWALU
27.05.2022 (pt), Kościół św. Trójcy, godz. 19.00
+ Moniuszko I: Wilno
Maciej Jachimowicz (Gdańsk) - organy
Beata Śnieg (Gdańsk) – dyrygent
Michał Kozorys (Gdańsk) – dyrygent
Chóry Akademii Muzycznej im. St. Moniuszki w Gdańsku:
Chór żeński „Gaudium per Canto”
Chór Mieszany Wydziału Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu
28.05.2022 (sob.) godz. 19.30 + Moniuszko II: Pieśni
Kościół św. Jana Bosko
Władysław Szymański (Katowice) – organy
Nikolina Gąsior (Gdańsk) – sopran
Karolina Borowczyk (Gdańsk) – alt
Adam Brusznicki (Gdańsk/Frankfurt) – tenor
Dominik Mazan (Gdańsk) – bas
29.05.2022 (niedz.) godz. 19.00 + Moniuszko III: Litanie
Centrum św. Jana
Ingrida Gapova (Słowacja/Polska) – sopran
Marion Eckstein (Niemcy) – alt
Sebastian Mach (Polska) – tenor
Tobias Berndt (Niemcy) – bas
Goldberg Baroque Ensemble (Gdańsk)
Gellert Ensemble (Niemcy)
Andrzej Szadejko (Gdańsk) – kierownictwo artystyczne, dyrygent
30.05.2022 (pon.) godz. 19.00 + Moniuszko III: Ne Memineris
Centrum św. Jana
Vidas Pinkevicius (Litwa) – organy
Andreas Mitschke (Niemcy) – dyrygent
Goldberg String Quintet (Polska)
Gellert Ensemble (Niemcy)