CAMERIMAGE: "Zdechłam" - niezwykły zwycięzca Konkursu Wideoklipów

Na tegorocznym festiwalu Camerimage w Konkursie Wideoklipów zwyciężył poruszający teledysk do utworu „Zdechłam” Kuby Kawalca & Any Andrzejewskiej. Zdjęcia do niego zrealizował Kacper Fertacz (m.in. „Ostatnia rodzina”, „Żeby nie było śladów”), zaś reżyserii podjęła się Zuzanna Plisz.

Jest to przejmująca opowieść, której akcja dzieje się w oddalonym od cywilizacji klasztorze, w którym przychodzi na świat niechciane, nieślubne dziecko. Sporo tu trudnych emocji, nostalgiczny pejzaż, nastrój momentami jak z horroru. Zwłaszcza że motyw zabieranego matce dziecka już sam w sobie przeszywa dreszczem, nawet jeśli w różnych okresach historii pozostawało to na porządku dziennym, a i bilans przeżywalności noworodków z różnych względów był dramatyczny. Tu dziecko zostaje sprzedane przez zakonnicę tajemniczemu duchownemu, zaś dziewczyna, która je urodziła, dusi w sobie związane z tą sytuacją emocje, przez co staje się podatna na czyhające na nią zło. W teledysku Zuzanny Plisz wszystko zostaje utrzymane w czerni i bieli, stylizowane na stary film, kojarzące się odrobinę z „Idą” Pawła Pawlikowskiego. Zaskakuje dojrzałość tej formy, zarówno pod względem doboru tematu, konwencji gatunkowej, treści, jak i profesjonalnej realizacji. Narracja jest powolna, montaż bardziej kinowy niż teledyskowy. Cieszy odwaga twórców, aby zdecydować się na krótki film do piosenki, a nie jedynie sprawną wizualizację w rytm muzyki. Dzięki temu powstał twór artystyczny, a nie komercyjny, wart każdej nagrody.

– Zawsze gdy piszę scenariusz do teledysku, inspiruję się przede wszystkim piosenką – opowiada reżyserka. – Jej klimatem oraz tekstem. W piosence „Zdechłam” Kuby klimat jest bardzo wyrazisty i idealny do opowieści filmowej. Dodatkowo mamy tekst dosyć wymowny i nadający wszystkiemu ciężkości, teledysk musiał się do tego odnieść – niekoniecznie w bezpośredni sposób, niemniej to wszystko musiało ze sobą współpracować. Gdy na początku pracy zapętlałam sobie piosenkę, zaczęły pojawiać mi się przed oczami pewne obrazy i zalążki historii. Zawsze trudno mi wyjaśnić, skąd się biorą pomysły na historie oryginalne, one po prostu powstają w głowie. To, że akurat ten klip ma formę fabularną i jest gatunkowy, to przez moje prywatne preferencje. Opowiadana historia jest dla mnie najważniejsza, lubię też pracę w obrębie kina gatunkowego” – podsumowuje.

Jednak przy każdym teledysku pracuje cały sztab ludzi, niezależnie od budżetu, jakim się dysponuje. – Jeśli nasz klip prezentuje dobrą jakość realizacji, to dlatego, że współtworzyło go wiele wspaniałych osób – podkreśla Zuzanna Plisz. – Przede wszystkim oczywiście autor zdjęć Kacper Fertacz, z którym zrobiliśmy razem już niejeden projekt i z którym rozumiemy się bez słów. Kacper robił tu także efekty specjalne, jego wkład jest nieoceniony. Poza tym mieliśmy świetną scenografię, którą stworzyły Ania Marzęda i Martyna Matuszczak. Dziewczyny, mimo bardzo niskiego budżetu, wykreowały niesamowite wnętrza, cały świat. Bez ich pracy nie powstałyby dobre zdjęcia i historia nie opowiadałaby się tak zgrabnie. Do tego mieliśmy kostiumy Martyny Cierpisz i charakteryzację Magdy Tarki. Bez ogromu pracy tych osób nie odnieślibyśmy sukcesu. Muszę także tutaj wspomnieć naszą kierowniczkę produkcji Olę Musiał, to chyba najważniejsza osoba w całym projekcie, której bezinteresowne zaangażowanie pozwoliło nam na realizację wszystkich założeń scenariusza – cieszy się reżyserka.

I kiedy słucha się wypowiadanych przez nią słów o całej ekipie, tak serdecznych i ciepłych, nie mamy wątpliwości, że – tak jak, notabene, niejednokrotnie podkreślano to w ramach ostatniego zjazdu Stowarzyszenia Filmowców Polskich pod hasłem „Młode polskie kino – perspektywy” w Serocku – dobra współpraca tworzy atmosferę wzajemnego szacunku i zaufania, a nawet trwałą przyjaźń.