Bezwstydnie o wstydzie
„Wstyd leży u podstaw naszych najgorszych reakcji, zazdrości, tabu, kompleksów. Wstyd nie ma jasnego przeciwieństwa. Strach ma odwagę, złość ma spokój, wstyd jedynie jest lub go nie ma.” - pisze o swojej wystawie Anastazja Pazura.
Wystawa „Wstyd” prezentuje cykl prac ukazujących różne odcienie kobiecego obnażenia – nagość staje się tu pretekstem do rozmowy o naszej podświadomości, o tym, co wpoiło nam społeczestwo i szeroko rozumiana kultura. Grafiki były wykonywane kilkuetapowo – najpierw artystka rysowała różne akty kobiet na tablecie, następnie drukowała same krawędzie i na koniec traktowała farbą akwarelową, skupiając się na wypukłościach, na tym, co wybrane kobiety cieszy lub czego się wstydzą. Pazura dopuściła też rolę przypadku – ruch spływającej wody i upływający czas były tu poteżną inspiracją, na przykład jeśli woda w jakimś miejscu się zatrzymała i należało odczekać, aż wyschnie. „Krople farb zatrzymują się na mikroskopijnych wybrzuszeniach wydrukowanych linii, opływając ciała moich modelek. Lubię sztukę nowoczesną i lubię jej proces. Proces jest najważniejszy” – podkreśla artystka – „Bezwstydność, brak wstydu to pierwszy krok do otwarcia niewygodnej dyskusji (…) W tej wystawie skupiłam się na kobietach i ich poczuciu wstydu, chociaż ten problem dotyczy każdego, ale gdzieś musiałam zacząć. Poprosiłam dwadzieścia kobiet o pozowanie nago i znalezienie przyczyn swojego wstydu, a później ich analizę. Zaczęło się od fizyczności, ale na tym się nie skończyło.” – mówi.
Niektóre z grafik zawierają w sobie sporo pustej przestrzeni, są wręcz minimalistyczne, inne dosadne, budzące mieszane uczucia – i o to też tutaj chodzi. Jednak przez cały czas z bohaterkami wystawy empatyzujemy, czujemy się i z nich, i z pomysłodawczyni i autorki prac dumni. Zdobyły się na coś, co ma służyć jeśli nie społecznej debacie, to przynajmniej dialogowi wewnętrznemu i to może nawet w funkcji terapeutycznej. To potrzebne i ważne, w tym sensie piękne i ujmujące, oto kobiece archetypy w najczystszej – odartej z fałszu i narzuconego dążenia do perfekcji – postaci.
„Całość marketingu kierowanego do płci pięknej opiera się na wywoływaniu poczucia wstydu i zazdrości. Jednocześnie w narracji sugerującej, że nie powinnyśmy o tych uczuciach ze sobą rozmawiać bo są błahe. Chciałabym przede wszystkim pokazać, jak wstyd wywołany marketingiem, tradycją i stereotypami koroduje naszą pewność siebie i zatruwa codzienność” – wyjaśnia Anastazja Pazura – „Mamy zapychać pory, leczyć nieuleczalny cellulit, chudnąć w pasie ale tyć w biuście, jeść sezonowy superfood, wybielać zęby i tyłki, golić każdy włos co nie rośnie na głowie, mówić tylko ciekawe rzeczy, nie narzekać, wciąż się uśmiechać, znać swoje miejsce w domu i w pracy, spędzać tysiące godzin i złotówek a wszystko po to, żeby móc powiedzieć, że tak się budzimy każdego ranka, że tak nas identycznie potraktowała matka natura, że jesteśmy skromne i jednocześnie niezniszczalne. Co sezon to samo tylko inaczej. Każda z nas wie, że jest odwrotnie, że gonimy wciąż z prądem, za wirtualnym zajączkiem idealnej kobiety i kosztuje nas to bardzo dużo, przede wszystkim energii” – konkluduje.
Wystawę „Wstyd” można oglądać we foyer Teatru 6 piętro w Pałacu Kultury i Nauki do 21-go października 2021 roku, aczkolwiek Anastazja Pazura zapowiada, że temat wstydu będzie przez nią jeszcze w przyszłości rozwijany.
(MB)
„Wstydzimy się siebie nawzajem, naszych wyuczonych ocen, opinii i nie chcemy być ośmieszane za plecami. Uważam, że jedynie szczerość i bezwstydność mają szansę ten ciąg wydarzeń przerwać. Dzielono nas mentalnie i skutecznie przez dziesiątki lat bo razem mamy więcej siły niż osobno.”
(Anastazja Pazura, artystka wizualna, aktorka i graficzka, na stałe związana z Presto Publishing)