BEETHOVEN | BŁAŻEWICZ - KONCERT ONLINE
Epokowy Koncert skrzypcowy D-dur Beethovena należy do dzieł, które można by nazwać „kamieniami milowymi” w dziejach muzyki. Twórca osiągnął w nim skrajną lapidarność w konstruowaniu tematu – tu wysnutego z początkowych miarowych uderzeń w kocioł. Podczas premiery w roku 1806 (Franz Clement) został przyjęty z rezerwą, a potem na długo zapomniany – tak dalece odbiegał od oczekiwań publiczności, przyzwyczajonej do „błahości” koncertów, służących głównie popisom wirtuozów.
Dopiero romantycy (po słynnym wykonaniu dzieła przez młodego Josepha Joachima pod dyrekcją Feliksa Mendelssohna) docenili ten epokowy utwór, do dziś stałą pozycję repertuaru każdego koncertującego skrzypka. Wykona go Roksana Kwaśnikowska, laureatka wielu nagród w prestiżowych konkursach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, oklaskiwana podczas licznych koncertów w Europie, Azji, Ameryce Północnej (m.in. dwukrotnie w nowojorskiej Carnegie Hall).
Czwarta Symfonia Beethovena zdaje się pozostawać nieco w cieniu swych sławnych nieparzystych „sąsiadek”, a przecież także jest dziełem genialnym, choć w odróżnieniu od tamtych nie mierzy się tytanicznie z przeciwnościami losu, lecz raczej afirmuje wszystko to, co dobre, piękne i radosne. Geneza dzieła wiąże się z wakacjami roku 1806, gdy Beethoven odwiedził muzykalnego ordynata Franza von Oppersdorffa rezydującego w Głogówku na Opolszczyźnie – ów zaś zamówił nowy utwór dla swej orkiestry. Kompozytor stworzył symfonię bardzo pogodną, niepozbawioną przekornego humoru, odwołującą się do haydnowskiego dziedzictwa. Poprzedza ją tajemniczy wstęp, który zdaje się zapowiadać coś dramatycznego – tym większy kontrast przynosi pełna żywiołowej radości, obfitująca w dynamiczne kontrasty część pierwsza. Adagio wyłamuje się ze schematu „epizodu lirycznego” – ma ciekawą, doskonałą w proporcjach strukturę i mieni się bogactwem różnorodnych emocji; bardziej niż inne odcinki tego dzieła zwiastuje uniesienia romantyków. Następujący dalej menuet daleko odbiega już od tanecznego pierwowzoru, będąc w istocie dowcipną wariacją na temat jego dawnej postaci (to znów ukłon w stronę Haydna) i łącząc ją z elementami nowoczesnego scherza. Pełen energii finał swym radosnym, chwilami wręcz burleskowym (solo fagotu!) nastrojem koresponduje z częścią pierwszą.
Marcin Błażewicz należy do szczególnie cenionych kompozytorów swego pokolenia, jest także animatorem życia muzycznego, profesorem klasy kompozycji na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Pełnił wiele eksponowanych funkcji w polskich i zagranicznych stowarzyszeniach, współorganizował szereg festiwali i koncertów. W kręgu jego zainteresowań jest także filozofia wielu nurtów i kultur, toteż komentując swoją twórczość, mówił: „W moim przypadku komponowanie jest rozprawą z pewną sytuacją egzystencjalną, z własnym «cieniem» (używając określenia Junga). Jeżeli więc współczesny kompozytor chce mówić o tym, co go nurtuje, nie może używać struktur gramatyki muzycznej typowych dla epok przeszłych”. W swych utworach poszukuje nowych barw i brzmień, lecz nie dla nich samych – zawsze pozostają w służbie ekspresji i nadrzędnej idei kompozycji. Sympatycy jego twórczości z pewnością niecierpliwie wyczekują premiery nowego dzieła, która będzie miała miejsce podczas grudniowego koncertu – wykonawcą partii solowej w Koncercie na flet i orkiestrę będzie jeden z najznakomitszych wirtuozów tego instrumentu, Leszek Długosz; w swym przebogatym repertuarze ma on także dzieła, które wykonywał jako pierwszy.
Koncert poprowadzi Mirosław Jacek Błaszczyk, wieloletni dyrektor, a obecnie dyrygent honorowy Filharmonii Śląskiej oraz dyrektor artystyczny i juror Międzynarodowych Konkursów Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach. Od lat związany z POSI, był jej dyrektorem artystycznym, obecnie zaś jest koordynatorem ds. artystycznych oraz członkiem Rady Artystycznej. [pmac]
Transmisja na kanale YouTube i na www.sinfoniaiuventus.pl
19 grudnia 2020, godz. 20.00
Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, Warszawa
Wykonawcy
Łukasz Długosz | flet
Roksana Kwaśnikowska | skrzypce
Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa
Mirosław Jacek Błaszczyk | dyrygent
Program
Ludwig van Beethoven – Koncert skrzypcowy D-dur op. 61
Marcin Błażewicz – Koncert na flet i orkiestrę /PRAWYKONANIE/
Ludwig van Beethoven – IV Symfonia B-dur op. 60
{info.pras.}