Balet „Płomień Paryża” na żywo z Teatru Bolszoj

Rewolucja na pointach, ostrze gilotyny i szaleńcze tańce podczas ataku na arystokratów – to wszystko w balecie „Płomień Paryża”, transmitowanym 4 marca na żywo z moskiewskiego Teatru Bolszoj.

„Płomień Paryża” Borisa Asafiewa, rosyjskiego kompozytora i muzykologa, twórcy 11 oper, 28 baletów, 5 symfonii i wielu innych utworów, to dzieło przełomu. Balet powstał w 1932 roku, w pierwszych latach istnienia Związku Radzieckiego i miał odzwierciedlać nowe idee rewolucyjnego państwa – stąd temat rewolucji francuskiej, „poprzedniczki” rewolucji październikowej. Choć treść była nowa, „rewolucyjna”, to styl opowiadania tańcem i metoda pozostały stare.

Choreograf Wasilij Wajnonen czerpał pełnymi garściami z wielkiej rosyjskiej tradycji baletowej i na wzór carskich baletów stworzył widowisko pełne pas de deux w klasycznym stylu i wielkich scen zbiorowych, które skontrastował ze scenami żywiołowych tańców ludowych rewolucjonistów. Na pierwszych wykonawców swego baletu wybrał wybitnych solistów Teatru Kirowa (wcześniej i obecnie Teatru Maryjskiego w Petersburgu). Pas de deux aktorów na przyjęciu u króla tańczyli Natalia Dudinska i Konstantin Siergiejew, za to rolę Teresy, dziewczyny z ludu, powierzył autor Ninie Anisimowej, która była charakterystyczną i dynamiczną tancerką o silnej osobowości. Osnowę libretta prawdopodobnie zaczerpnięto z książki Félixa Grasa „Les Marceliers”, w której punktem zwrotnym akcji jest szturm na Pałac Tuileries przez tzw. marsylczyków (rewolucjonistów z Marsylii) i zwycięski marsz na Paryż. To jeden z nielicznych baletów, gdzie wykonawcy nie tylko tańczą, ale i śpiewają – oczywiście „Marsyliankę”.

Dzieło odniosło sukces. Rok po leningradzkiej prapremierze pojawiło się na scenie Teatru Bolszoj, gdzie przetrwało 30 lat. Zostało nawet uhonorowane Nagrodą Stalinowską. Dziś balet Asafiewa i Wajnonena cenimy nie za to, że był to pierwszy nowy balet sowiecki, ale za mistrzowską dramaturgię, pełne wyrazu sceny zbiorowe i ekwilibrystyczne popisy taneczne. Historia miłości człowieka z ludu, Jerome’a, do arystokratki Adeline jest pretekstem do pokazania dwóch skontrastowanych światów i pełnych rozmachu scen z arystokratycznego dworu i zbuntowanej ulicy. Balet do scenicznego życia przywrócił w 2008 roku Aleksiej Ratmański, trochę łagodząc jego sowiecki wydźwięk, za to wykorzystując całą choreograficzną spuściznę Wasilija Wajnonena. Dech zapiera szczególnie popisowe pas de deux pary głównych bohaterów, z upodobaniem wykonywane także na galach i konkursach baletowych (wymaga bowiem do tancerzy wyjątkowych umiejętności), oraz żywiołowy Taniec Basków (Basque dance). Gdy Teatr Bolszoj zaprezentował „Płomień Paryża” podczas gościnnych występów (w Paryżu właśnie) w 2011 roku, francuska krytyka okrzyknęła moskiewskich tancerzy przybyszami z kosmosu z powodu ich nieludzkiej wręcz sprawności tanecznej. Podczas transmisji w głównych rolach zobaczymy Margaritę Szrainer, Igora Cwirko, Denisa Sawina i Anę Turazaszwili.

TERMINY I LISTA KIN

4 marca – na żywo
Bydgoszcz Multikino
Dąbrowa Tarnowska Kino Sokół
Gdańsk Multikino
Gdynia Multikino
Katowice Kino Rialto
Kraków Multikino
Lublin Multikino
Łódź Multikino Silver Screen
Olsztyn Multikino
Poznań Multikino Malta
Szczecin Multikino
Wadowice Wadowickie Centrum Kultury
Warszawa Kino Praha
Warszawa Multikino Ursynów
Warszawa Multikino Złote Tarasy
Wrocław Kino Nowe Horyzonty
Zabrze Multikino

8 kwietnia
Oświęcim Oświęcimskie Centrum Kultury

14 kwietnia
Tuchów kino Promień

15 kwietnia
Limanowa Limanowski Dom Kultury

22 kwietnia
Konin kino Oskard
Łódź Łódzki Dom Kultury – kino Szpulka

29 kwietnia
Ostrów Wielkopolski kino Komeda

6 maja
Rzeszów kino Zorza

7 maja
Opole Lubelskie kino Opolanka

27 maja
Łuków kino Łuków

30 maja
Gorlice kino Kolory