Ukraiński świat Marii Prymaczenko – wystawa plenerowa

Fotografie prac znanej ukraińskiej artystki ludowej Marii Prymaczenko można obejrzeć na plenerowej wystawie Narodowego Centrum Kultury przed galerią Kordegarda w Warszawie, naprzeciwko Pałacu Prezydenckiego. Wystawa potrwa do 6 kwietnia br. 

- Narodowe Centrum Kultury od lat aktywnie działa na rzecz dialogu kultury polskiej z kulturami państw Europy Środkowo-Wschodniej poprzez popularyzowanie ich dziedzictwa kulturalnego i wspieranie twórców, którzy są gośćmi cyklicznych wydarzeń NCK - festiwali Eufonie i Wschód Kultury oraz stypendystami programu ministra kultury Gaude Polonia. Szczególne miejsce zawsze zajmowali w tym gronie artyści ukraińscy – podkreśla prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury. – Teraz w związku z brutalną inwazją Rosji na Ukrainę, naszym moralnym obowiązkiem jest udzielenie wsparcie potrzebujących którzy tracą bliskich, domy, pracę, dorobek całego życia, poczucie bezpieczeństwa. Dla ukraińskiej państwowości ważna jest też ochrona dziedzictwa kulturalnego zagrożonego zniszczeniem. Na wystawie przed  Kordegardą przypominamy pełną pasji twórczość Marii Prymaczenko. Część z 25. obrazów artystki została w ostatniej chwili uratowana przez mieszkańców z pożaru Muzeum Krajoznawczegow Iwankowie, wywołanego 27 lutego rosyjskim atakiem.

Na ekspozycję składają się fotografie jedenastu obrazów Marii Prymaczenko (1908-1997), ukraińskiej malarki ludowej, przedstawicielki sztuki naiwnej, która zajmowała się również rysunkiem, haftem oraz malarstwem na ceramice.  Wybrane prace, namalowane w latach  1963 - 1988, przedstawiają niesłychanie barwny, pełen fantazji świat, zapełniony dziwnymi stworami (np. Czarna bestia), zwierzętami (Byczek), motywami roślinnymi (Pawica wśród chmielu), a także baśniowo ujętymi scenami z życia (Ukraińskie wesele). Pełne ludowej ornamentyki prace artystka malowała farbami wodnymi, takimi jak tzw. tempera dla początkujących. Dopiero pod koniec życia mogła sobie pozwolić na używanie droższych, lepszych temper.

Maria Prymaczenko nie zdobyła wykształcenia artystycznego. Ukończyła jedynie 4 klasy szkoły powszechnej. Dorastała w rodzinie pełnej twórczych pasji: babcia specjalizowała się w kolorowaniu pisanek, ojciec był doskonałym cieślą, a matka zajmowała się wyszywaniem. Swoje pomysły czerpała z otoczenia.

Uwrażliwiona na ludową ornamentykę, Maria Prymaczenko stworzyła swój własny, pełen wciągającej fantazji, niepowtarzalny styl. Wiodącym motywem jej twórczości jest walka dobra ze złem. To wynik własnych, ciężkich doświadczeń. Artystka od najmłodszych lat zmagała się z przeciwnościami losu – chorowała na chorobę Heinego-Medina, co zawarzyło na jej sprawności fizycznej i psychice. Po śmierci męża na wojnie samotnie wychowywała syna.  Brak wykształcenia, mocno ograniczał jej możliwość zaistnienia w szerszym kręgu odbiorców.

Jak pisze malarka Dorota Pietrzyk w PrestoPortal.pl: Być może nigdy nie dowiedziano by się o niej, gdyby nie kijowska artystka Tatiana Flera, która odkryła Prymaczenko w 1935 roku. Tatiana dostrzegła wykonane przez nią tkaniny na wystawach w wiejskich domach kultury. Oczarowały ją do tego stopnia, że od razu pojechała do rodzinnej wioski Prymaczenko, aby poznać artystkę osobiście. Zaowocowało to jej udziałem w warsztatach w kijowskim muzeum. Tutaj po raz pierwszy poczuła się artystką, zrozumiała, że malarstwo jest jej powołaniem.

Artystka z czasem zdobyła międzynarodowy rozgłos. Wystawiała swoje prace w Pradze, Paryżu, Sofii, Montrealu, Warszawie. Pablo Picasso powiedział po wizycie na wystawie Prymaczenko w Paryżu: Klękam przed artystycznymi cudami tej genialnej Ukrainki.

Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Wystawa powstała we współpracy z PRESTOPORTAL.PL

Autorka tekstu prezentowanego na wystawie: Dorota Pietrzyk, malarka

{info. pras}