„Kaspar Förster – Sacrae cantiones” – nowy album wydany przez Narodowe Forum Muzyki
15 września 2023 roku premierę ma nowy album Narodowego Forum Muzyki nagrany przez Wrocław Baroque Ensemble pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka – monograficzna płyta poświęcona dorobkowi Kaspara Förstera, jednego z najciekawszych twórców XVII wieku. Zawiera ona kilkanaście koncertów kościelnych (niektóre zostały nagrane po raz pierwszy) wybranych ze wszystkich zachowanych dzieł kompozytora, wydanych w ramach serii Fontes Musicae in Polonia pod redakcją Larsa Berglunda.
To kolejne wydawnictwo ukazujące się w ramach przygotowywanego przez Narodowe Forum Muzyki i CD Accord od 2012 roku cyklu prezentującego twórczość mistrzów polskiego renesansu i baroku pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. Album zarejestrowano w doskonałej akustycznie Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki. Płytę można kupić w Kasie NFM, w księgarni Niskie Łąki oraz online w Sklepie NFM.
Reżyseria nagrań, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko (CD Accord).
Tytuł: Kaspar Förster – Sacrae cantiones
Wykonawcy:
Andrzej Kosendiak – dyrygent
Wrocław Baroque Ensemble:
Aldona Bartnik – sopran [3, 5–8, 10, 12]
Aleksandra Turalska – sopran [2–4, 8, 10–12]
Piotr Olech – kontratenor [2, 4, 6–7]
Daniel Elgersma – kontratenor [1, 5, 7, 11]
Maciej Gocman – tenor [1, 4, 5, 7]
Jaromír Nosek – bas [2, 4–7, 9, 11–12]
Zbigniew Pilch – skrzypce
Mikołaj Zgółka – skrzypce
Anna Nowak-Pokrzywińska – altówka
Přemysl Vacek – teorba
Maximilian Ehrhardt – harfa
Julia Karpeta – viola da gamba
Krzysztof Karpeta – violone
Marta Niedźwiecka – pozytyw
Program:
KASPAR FÖRSTER JR (1616–1673)
1. Credo quod redemptor na alt, tenor, 2 skrzypiec i b.c. – 5'28
2. O bone Jesu na sopran, alt, bas, 2 skrzypiec i b.c. – 8'26
3. Celebramus te Jehova* na 2 soprany, 2 skrzypiec i b.c. – 6'10
4. Peccavi super numerum* na sopran, alt, tenor, bas, 2 skrzypiec i b.c. – 5'44
5. Quanta fecisti Domine* na sopran, alt, tenor, bas, 2 skrzypiec, violę da gamba i b.c. – 11'37
6. Benedicam Dominum* na sopran, alt, bas, 2 skrzypiec i b.c. – 5'57
7. Domine Dominus noster** na sopran, 2 alty, tenor, bas, 2 skrzypiec, altówkę, violę da gamba, violone i b.c. – 8'01
8. O dulcis Jesu* na 2 soprany i b.c. – 4'03
9. Jesu dulcis memoria na bas, 2 skrzypiec i b.c. – 6'32
10. Redemptor Deus* na 2 soprany, 2 skrzypiec i b.c. – 5'38
11. Intenderunt arcum* na sopran, alt, bas i b.c. – 5'08
12. Ad arma fideles na 2 soprany, bas i b.c. – 4'36
Czas całkowity: 77'22
* Światowa premiera nagrania.
** Oryginalna obsada wokalna tego utworu to 2 soprany, alt, tenor, bas, którym towarzyszy basso continuo i 5 instrumentów smyczkowych, określanych w źródłach jako viola.
Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, w dniach 13–15 września 2021 roku.
NFM 84, ACD 316
Premiera płyty: 15 września 2023 r.
Patronat medialny: Program II Polskiego Radia
Gdybyśmy spojrzeli na Kaspara Förstera juniora z dzisiejszej perspektywy, moglibyśmy śmiało uznać go za prawdziwego Europejczyka. Pochodził z królewskiego Gdańska, a jego życie było związane z licznymi ośrodkami, m.in. Warszawą, Rzymem czy Kopenhagą. Odbył też szereg podróży, miał więc okazję zetknąć się z wieloma znakomitymi artystami tamtych czasów, jak choćby Marco Scacchi i Marcin Mielczewski (na dworze Władysława IV) czy Giacomo Carissimi, który zainspirował go do komponowania dzieł dramatycznych. Kontakty te w połączeniu z wybitnym, wszechstronnym talentem Förstera (oprócz zdolności kompozytorskich miał też ponadprzeciętne umiejętności wokalne) zaowocowały wyjątkową spuścizną, która odzwierciedla popularne tendencje stylistyczne pierwszej połowy XVII wieku. Na niniejszym albumie znalazło się kilkanaście koncertów kościelnych, które wybraliśmy z zachowanych dzieł kompozytora. Nazwa płyty, Sacrae cantiones, to także tytuł publikacji z jego kompozycjami wydanej w ramach serii Fontes Musicae in Polonia pod redakcją Larsa Berglunda. Utwory, które przetrwały do naszych czasów, pochodzą z różnych źródeł i najprawdopodobniej nie formowały żadnego cyklu.
Wszystkie dzieła Förstera wyróżnia klarowność formy i melodyjność. Prezentowane na płycie koncerty kościelne są kunsztownymi, zachwycającymi perełkami. To bardzo dobrze skomponowane (szczególnie pod względem wokalnym), niewielkich rozmiarów utwory, w których wykorzystano niekiedy wyrafinowane, ale wciąż proste środki. Förster pokazuje się w nich jako wytrawny dramaturg, umiejętnie bowiem stosuje środki retoryki muzycznej, by podkreślić emocje wynikające z tekstu literackiego, co jednocześnie zapewnia wyjątkową ciągłość narracyjną.
To już kolejne wydawnictwo z serii Muzyka I Rzeczypospolitej. Dzieła Kaspara Förstera juniora idealnie wpisują się w ten cykl, stanowią bowiem ważny element polskiej i europejskiej sceny muzycznej tamtych czasów. Twórczość kompozytora ukazuje również ówczesną Europę jako wspólnotę kulturową i społeczną, w której Förster mógł – pomimo rozdrobnienia i różnych podziałów administracyjnych – z łatwością przekraczać geograficzne granice, znajdując zatrudnienie i uznanie wszędzie, gdzie się pojawił.
Andrzej Kosendiak, tekst zamieszczony w booklecie dołączonym do płyty
