GUTHMAN | SKORYK | GRIEG - koncert POSI

Już w najbliższy piątek Polska Orkiestra Sinfonia Iuvenus wykona koncert, który połączy jazz z muzyką ukraińską i skandynawską. Poza prawykonaniem koncertu Gary’ego Guthmana, który wykona flecista – Łukasz Długosz, zabrzmi Melodia a-moll Myrosława Skoryka i popularne syity Girega - Peer Gynt.

W tragicznych dniach wojny, podczas której bestialsko napadnięta Ukraina walczy o zachowanie swojej wolności i niepodległości, w programach koncertów – z powodu okoliczności nierzadko zmienianych – pojawiają się akcenty także muzycznego wsparcia dla dzielnego narodu. Dlatego koncert rozpocznie hymn państwowy Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola, którego słowa (ich autorem jest Pawło Czubynski) stanowią zamierzone nawiązanie do incipitu Mazurka Dąbrowskiego. Piękna pieśń, do której muzykę skomponował grekokatolicki duchowny Mychajło Werbycki, powstała pierwotnie dla sztuki teatralnej. Zakazana w okresie Związku Sowieckiego, stała się później hymnem odrodzonego państwa (w swej ostatecznej redakcji z 2003 roku).

Zabrzmi też utwór urodzonego w 1938 roku Myrosława Skoryka, który był prominentną postacią życia muzycznego kraju jako kompozytor i muzykolog, także dyrektor artystyczny Opery Kijowskiej. Jego wzruszająca, romantyczna w wyrazie Melodia a-moll powstała do zapomnianego dziś filmu Vysokij Pierieval z 1981 roku i zyskała autonomiczną popularność w wielu różnych opracowaniach. Wykonywano ją także podczas uroczystości żałobnych ku czci ofiar proeuropejskiego zrywu na Majdanie na przełomie 2013/2014, mordowanych przez Rosjan i siły sprzyjające marionetkowemu przywódcy Wiktorowi Janukowyczowi.

Prapremiera koncertu Gary’ego Guthmana

Kolejną w tym sezonie wyczekiwaną prapremierą nowego dzieła z udziałem naszej Orkiestry będzie Koncert na flet i orkiestrę symfoniczną Gary’ego Guthmana, który powstał w ramach programu „Zamówienia kompozytorskie” (NIMiT). Autor to sławny muzyk jazzowy, kompozytor, pedagog i autor tekstów pochodzący ze Stanów Zjednoczonych, uznawany za jednego z najbardziej cenionych trębaczy. Był producentem i współtwórcą prestiżowych międzynarodowych wydarzeń w Kanadzie i USA. Koncertował jako solista w ponad 300 salach filharmonicznych Kanady i Stanów Zjednoczonych. Od 2007 roku z powodzeniem występuje na festiwalach jazzowych oraz w filharmoniach Europy ze swoimi autorskimi projektami, jest też znany i aktywny na polskiej scenie muzycznej. Nowy koncert zgodnie z tradycją gatunku jest trzyczęściowy (Maxim/Essence/Passage), lecz jego wewnętrzna budowa traktowana jest ze swobodą – do głosu dochodzą ciekawe poszukiwania nowego języka harmonicznego, a także elementy stylizacji, w których odnajdziemy echa muzyki złotej epoki Hollywoodu oraz jazzowych quasi-improwizacji, powierzonych solowemu fletowi. Jego partię wykona Łukasz Długosz, należący do najbardziej wszechstronnych i cenionych flecistów swego pokolenia. Artysta często i z wielkim powodzeniem występuje z naszą Orkiestrą, prezentując znakomite i zawsze bardzo oryginalne pozycje fletowego repertuaru, o czym sam tak mówił: „za każdym razem jestem pod jej ogromnym wrażeniem. Orkiestrę cechuje niezwykła otwartość na nowy repertuar oraz młodzieńczy entuzjazm. Profesjonalizm i pasja młodych muzyków stawia zespół na równi z najlepszymi polskimi orkiestrami. Znakomicie radzi sobie w wymagającym repertuarze, także tym współczesnym”.

Baśniowe suity

Norweski kompozytor Edvard Grieg na prośbę wielkiego dramaturga Henrika Ibsena podjął się skomponowania muzyki incydentalnej do premiery (1876) dramatu Peer Gynt. Opowiada on o podróży tytułowego bohatera (człowieka antypatycznego, samolubnego i wiarołomnego) od Norwegii aż po północną Afrykę. Przygody i napotkane postacie nawiązują do narodowych norweskich baśni i literackich toposów, ale też stanowią pretekst do filozoficznej i moralnej, gorzkiej refleksji o współczesności. Barwne, obrazowe symfoniczne impresje Griega wręcz przyćmiły swą popularnością dzieło Ibsena, stosunkowo rzadko wystawiane poza Norwegią, i stały się – obok Koncertu fortepianowego a-moll – najbardziej znanym w skali globalnej dziełem swego twórcy.

Z liczącej 26 numerów dźwiękowej oprawy sztuki sam Grieg zestawił dwie koncertowe suity (1888, 1891), wybierając do nich po cztery szczególnie charakterystyczne orkiestrowe miniatury. Zwłaszcza te z pierwszej suity stały się „przebojowe”, doskonale znane nie tylko z koncertowych sal, ale też dzięki częstemu użyciu ich w innych kontekstach, na przykład filmowych. To urzekający Poranek (choć opisuje świt w Afryce, czyni to w stylu bardzo skandynawskim), głęboko wzruszająca Śmierć Azy, matki bohatera, grana przez same smyczki, Taniec Anitry – zwodzącej go orientalnej piękności, wreszcie przesławny epizod W grocie Króla Gór – opisuje scenę, w której bohater zakrada się do groty, by uwieść córkę groźnego władcy trolli i by później w panice przed nim pierzchać.

Suita druga przywołuje epizod porwania Ingridy jej oblubieńcowi, co stało się powodem wygnania Peer Gynta na tułaczkę, kolejny orientalny taniec towarzyszący jednej ze scen afrykańskich, morską burzę, która rozbija statek bohatera wracającego do ojczyzny, wreszcie kolejny z bardzo znanych fragmentów dzieła – przepiękną Pieśń Solvejgi, jego dawnej narzeczonej – odrzucił jej miłość, lecz ona wiernie go przez lata oczekiwała, tracąc wzrok od wylanych z tęsknoty za Peerem łez.

Koncert poprowadzi Piotr Sułkowski, dyrektor naczelny i artystyczny Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii w Olsztynie, posiadający ogromne doświadczenie operowe, zdobyte w czasie wieloletniej pracy dyrygenta, a potem dyrektora artystycznego w Operze Krakowskiej oraz w Wildwood Festival Opera Orchestra AR (USA), którego był dyrektorem muzycznym; współtwórca Krakowskiej Opery Kameralnej. Współpracuje z wieloma orkiestrami, a także zajmuje się pracą dydaktyczną na Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, gdzie prowadzi klasę dyrygentury. [pmac]

***

29 kwietnia 2022, godz. 19.00

Studio Koncertowe Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego

Wykonawcy

Łukasz Długosz | flet

Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa

Piotr Sułkowski | dyrygent 

Program

Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola

Hymn państwowy Ukrainy (muzyka Mychajło Werbycki)

Gary Guthman – Koncert na flet i orkiestrę PRAWYKONANIE

***

Myrosław Skoryk – Melodia a-moll

Edvard Grieg – I Suita Peer Gynt op. 46

Edvard Grieg – II Suita Peer Gynt op. 55

{info.pras.}