Królowa tonów, celebrytka, polska self-made woman. Szymanowska – książka z serii Małe Monografie
Współcześni uważali ją niemal za boginię; wirtuozowsko posługiwała się klawiaturą i technikami PR-u. Bohaterka książki z cyklu Małe Monografie to kobieta, która wyprzedziła swoje czasy – Maria Szymanowska, pierwsza w Europie zawodowa pianistka i kompozytorka.
Niezwykła, pewna siebie i niezależna, konsekwentnie pracowała nad stworzeniem wizerunku i zbudowaniem kariery. Podbiła ówczesny muzyczny świat – od Paryża po Petersburg, a od rozpoczęcia jej epokowej podróży po miastach Europy mija właśnie 200 lat. Szymanowską przyjmowano aplauzem wszędzie, gdzie się pojawiła, wychwalały ją największe osobowości ówczesnych czasów. Według Goethego była „niewiarygodną wręcz pianistką”, Mickiewicz okrzyknął ją „królową tonów”; do jej sztambucha wpisywali się wybitni przedstawiciele świata sztuki. O jej etiudach w stylu brillant Schumann pisał: „Biorąc pod uwagę odkrywczość oraz charakter tych etiud, wypadałoby uznać je za najważniejsze utwory, jakie świat kobiet wydał do naszych czasów”.
Danuta Gwizdalanka zabiera czytelników w podróż po Europie romantyzmu, w ślad za licznymi koncertami Marii Szymanowskiej. Fascynującą historię intensywnego, choć krótkiego życia „Królowej tonów” wplata w konteksty historyczne oraz społeczne, przybliżając realia epoki, z którymi kompozytorka musiała się nieustannie mierzyć. Dzięki licznym cytatom z ówczesnych gazet, listów oraz zapisków autorka rysuje nie tylko portret wciąż tak mało znanej artystki i kompozytorki, ale też barwny obraz świata, który ją otaczał.
Szymanowska zdecydowała się na ów krok, nie będąc córką ani żoną muzyka, co w początkach XIX wieku było niespotykane – jej nieliczne poprzedniczki prawie bez wyjątku pochodziły bowiem z takiego właśnie środowiska, jak chociażby wspomniana panna Mozart. Co więcej, uczyniła tak w wieku dojrzałym. Wcześniej w salach koncertowych pojawiały się „cudowne dziewczątka”, lecz małżeństwo z reguły oznaczało kres kariery. Maria wyłamała się też z konwencji obowiązującej w jej sferze, gdzie przeznaczeniem kobiety była rodzina, a obowiązek zarabiania na nią spoczywał na mężczyźnie.
(fragment książki)
„Szymanowska” Danuty Gwizdalanki to kolejna książka z kieszonkowej serii Małe Monografie, wydawanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Publikacja powstała w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”, realizowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach projektu Oficyna zabezpiecza dziedzictwo muzyczne okresu zaborów i prowadzi działania przybliżające twórczość i działalność artystyczną tamtych czasów.
O autorce książki:
Danuta Gwizdalanka – absolwentka muzykologii i filologii angielskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1990 roku obroniła doktorat poświęcony kwartetom Beethovena. Jest autorką wielu książek o muzyce oraz licznych artykułów, haseł encyklopedycznych, przyczynków itp. W PWM wydała m.in. czteroczęściowy podręcznik „Historia muzyki” (2005–2011), „Przewodnik po muzyce kameralnej” (1996), oryginalne ujęcia problemowe, jak „Muzyka i polityka” (1999) i „Muzyka i płeć” (2001), syntezę „100 lat z dziejów polskiej muzyki” (2018), antologię myśli o muzyce „Symfonia na 444 głosy” (2020) oraz biografie: dwa tomy poświęcone Lutosławskiemu (wspólnie z mężem Krzysztofem Meyerem, 2003–2004), „Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim” (2021) oraz Lutosławski i Mozart w serii Małych Monografii (2021, 2022). Rozległa wiedza, szerokie konteksty, atrakcyjna narracja, dowcip i swada to znaki rozpoznawcze jej prac.
Książkę Danuty Gwizdalanki można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.com.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl, nuty.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
