Partytura nowych gestów [wystawa Ewy i Jacka Doroszenko w Muzeum Współczesnym Wrocław]

Wystawa „Partytura nowych gestów” to przegląd wspólnych poszukiwań artystycznych zrealizowanych przez Ewę i Jacka Doroszenko w latach 2016–2022. W Muzeum Współczesnym Wrocław prezentowane są instalacje dźwiękowe, prace wideo oraz seria wydruków graficznych na papierze. Działania duetu wynikają z fascynacji relacją pomiędzy dźwiękiem, przestrzenią i wizualnością. W tej triadzie zjawiska akustyczne stanowią podstawę do działań plastycznych, ale równie istotna pozostaje przestrzeń, która determinuje cały proces, jednocześnie nadając działaniom performatywny aspekt.

Audiowizualne eksperymenty w sztuce współczesnej posiadają swój rodowód w działaniach neoawangardy lat 60. i 70. XX wieku. Dynamiczne związki pomiędzy artystami wizualnymi a muzykami, interdyscyplinarność nowych mediów, które wówczas zaczynały się pojawiać, czy działania z obszaru happeningu i performance, wszystko to stało się twórczym laboratorium, które na stałe umieściło dźwięk w kontekście eksperymentalnych zjawisk artystycznych.

Ewa i Jacek Doroszenko, korzystając z szerokiego wachlarza narzędzi i technik, koncentrują się na roli zmysłu słuchu w procesie doświadczania przestrzeni. Zwracają uwagę przede wszystkim na otoczenie dźwiękowe – najbliżej okalającą nas warstwę rzeczywistości, która zwykle traktowana jest jedynie jako tło, swego rodzaju uzupełnienie tego, co widać. Duet Doroszenko stara się odwrócić tę perspektywę i potraktować dźwięk, a nie obraz, jako główny nośnik znaczeń i treści.

Tytuł wystawy bezpośrednio odsyła do prezentowanej na niej pracy wideo, która we właściwy sposób ilustruje strategię działania artystów. Struktura kompozycji wideo podkreśla napięcia między obrazem (przedmiotem) i dźwiękiem. W konsekwencji mamy do czynienia z audiowizualną sytuacją otwartą na indywidualne odczytania widzów i słuchaczy.

Jacek Doroszenko skupia się przede wszystkim na warstwie dźwiękowej, tworzy minimalistyczne obiekty i instalacje audio. Rejestruje otoczenie dźwiękowe, którego zapisane fragmenty wykorzystuje do przygotowania kompozycji muzycznych. Ewa Doroszenko konfrontuje się z otoczeniem akustycznym poprzez bardziej odległe odniesienia, próbując przełożyć wybrane zdarzenia dźwiękowe na język wizualny. Jej prace ilustrują drogę jaką w czasach technologii cyfrowych przemierza dźwiękowy materiał (rejestracja, archiwizacja, reprodukcja). Plątanina czarno-białych graficznych motywów przypomina warstwy brzmieniowe powstającego utworu, rytmicznie przeplatające się ścieżki dźwiękowe.

Ważnym aspektem strategii Doroszenko pozostaje motyw podróży. Artyści realizują swoje działania w ramach programów artist-in-residence, odwiedzając miejsca, które eksploatują w celu zmapowania i zarchiwizowania ich pejzaży dźwiękowych. Tworzą graficzne zapisy odzwierciedlające dźwiękową naturę danego miejsca, swoiste partytury przyjmujące autonomiczną formę. Niekiedy dźwięk sam w sobie pozostaje głównym tematem, wizualizuje przestrzeń, ujawnia akustyczną esencję rzeczywistości.

Również w kontekście wystawy istotną rolę odgrywa przestrzeń. Specyficzna architektura budynku, w którym znajduje się muzeum, wpływa na percepcję prac, zarówno pod względem wizualnym, jak i akustycznym. Aranżacja instalacji oraz obiektów Ewy i Jacka akcentuje surowość, ażurowość i klaustrofobiczność przestrzeni muzeum. Wystawa staje się partyturą rozpisaną na gesty artystów, które zwracają uwagę nie tyle na wizualne aspekty, ile raczej na dźwiękowe walory tego działania. Ekspozycja jest zbiorem ukazującym poszukiwania twórców, które zostały zrealizowane w określonym kontekście, ale jednocześnie staje się autonomiczną notacją, która wybrzmiewa tu i teraz.

Piotr Lisowski

Ewa Doroszenko (ur. 1983) – artystka intermedialna, doktor sztuk plastycznych, mieszka i pracuje w Warszawie. Absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2019 oraz Miasta Torunia w dziedzinie kultury w 2013 i 2011. Laureatka wielu międzynarodowych konkursów, m.in. Preview – Fait Gallery Brno 2016, Debuts 2018 – doc! photo magazine, Debut 2018 – Lithuanian Photographers Association oraz finalistka m.in. Noorderlicht International Photo Festival 2021, Kranj Foto Fest 2021, International Festival of Photography FIF BH – Brazil 2020, Athens Digital Arts Festival 2020, GENERATE! Festival for Electronic Arts 2019, Der Greif and the World Photography Organisation open call 2018, FILE Electronic Language International Festival Sao Paulo 2015, Biennale Sztuki Młodych Rybie Oko 2013, Konkursu Fundacji Grey House w Krakowie 2011. Rezydentka m.in. Re_Act contemporary art laboratory w Portugalii, Atelierhaus Salzamt Linz w Austrii, The Island Resignified Lefkada w Grecji, Petrohradska Kolektiv Prague w Czechach, Klaipeda Culture Communication Center na Litwie, AAVC Hangar Barcelona w Hiszpanii, Kunstnarhuset Messen Ålvik w Norwegii. Swoje prace prezentowała m.in. w Fundacji Rodziny Staraków w Warszawie, Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu, Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu, Fait Gallery w Brnie, Galerii Propaganda w Warszawie, Exgirlfriend Gallery w Berlinie. https://ewa-doroszenko.com

Jacek Doroszenko (ur. 1979) – artysta audiowizualny, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2020, Miasta Torunia w dziedzinie kultury w 2011 oraz rezydent m.in. Kunstnarhuset Messen Ålvik w Norwegii, Atelierhaus Salzamt Linz w Austrii, Petrohradska Kolektiv Prague w Czechach, Klaipeda Culture Communication Center na Litwie, AAVC Hangar Barcelona w Hiszpanii. Uczestniczył m.in. w Mediations Biennale w Warszawie, The Wrong New Digital Art Biennale w Rio de Janeiro, CoCArt Music Festival w Toruniu, Transmission Arts Festival w Atenach, GENERATE! Festival for Electronic Arts w Tübingen, Open Source Art Festival w Sopocie, ISEA International Symposium on Electronic Art w Vancouver, Athens Digital Arts Festival, SURVIVAL we Wrocławiu, Future Places Festival w Porto, FILE Electronic Language International Festival w Sao Paulo, European Media Art Festival w Osnabrück, R>>EJECT Radicals Festival w Rotterdamie. Swoje prace prezentował m.in. w Galerii Propaganda w Warszawie, Galerii Jedna Dva Tři w Pradze, Fundacji Rodziny Staraków w Warszawie, Exgirlfriend Gallery w Berlinie, Fait Gallery w Brnie. Twórczość wizualna artysty odbija się echem w obszarze muzyki i sztuki dźwięku. Jego kompozycje muzyczne zostały wydane w formie albumów o międzynarodowym zasięgu, m.in. Infinite Values, Time Released Sound w USA; Wide Grey, Eilean Records we Francji; Soundreaming, Audiobulb Records w Wielkej Brytanii. https://doroszenko.com

Wystawa

Partytura nowych gestów

Muzeum Współczesne Wrocław

Artyści: Ewa Doroszenko, Jacek Doroszenko

Kurator: Piotr Lisowski

https://muzeumwspolczesne.pl/mww/wystawy/doroszenko

23.06.2022–26.09.2022

Muzeum Współczesne Wrocław

pl. Strzegomski 2a

53-681 Wrocław