Różne spojrzenia. Malarstwo holenderskie i flamandzkie z Kolekcji ERGO Hestii

Natura i codzienność upływająca w jej rytmie, polityka i ekonomia, religia i społeczne wartości, podróże i wizja słonecznej Italii, wreszcie – bogactwo środków wyrazu. Wokół tych zagadnień zbudowano narrację wystawy XVII-wiecznego malarstwa holenderskiego i flamandzkiego w Muzeum Narodowym w Warszawie. Na ekspozycji zostanie zaprezentowana kolekcja należąca do Towarzystwa Ubezpieczeniowego ERGO Hestia. Wystawę dopełniają dzieła ze zbiorów MNW.

Ekspozycję podzielono na siedem sekcji („spojrzeń”). – Pejzaże, martwe natury, sceny rodzajowe przedstawiono w kontekście politycznych, ekonomicznych oraz artystycznych przemian epoki. Propozycje te nie są jednak arbitralne. Zapraszamy widzów do poszukiwania własnych perspektyw, które pozwolą lepiej zrozumieć przeszłość zapisaną w dziełach dawnych mistrzów – mówi Aleksandra Janiszewska, kuratorka wystawy. Na ekspozycji zaprezentowane zostaną 52 prace (10 z MNW i 42 z kolekcji prywatnej), namalowane przez artystów takich jak Salomon van Ruysdael, David Teniers młodszy, Jan Porcellis, Gabriel Metsu i Jan Breughel młodszy.

Unikatowa kolekcja

Początki kolekcji dzieł sztuki dawnej Towarzystwa Ubezpieczeniowego ERGO Hestia sięgają roku 2008. Zbiór ten jest unikatem w skali kraju. Prywatni kolekcjonerzy korporacyjni w Polsce najczęściej gromadzą bowiem dzieła sztuki nowoczesnej. Część prac należących do ERGO Hestii jest sygnowana przez twórców, co podnosi wartość kolekcji.

Codzienność, natura i pejzaż

Jedną z najważniejszych cech malarstwa holenderskiego w XVII wieku jest wyraźny podział gatunkowy. Pejzaże ukazywały piękno rodzimej przyrody i rytm codziennego życia, popularnością cieszyły się sceny marynistyczne, widoki miast, obrazy wnętrz kościelnych, różnorodne sceny rodzajowe i martwe natury. Podejmowane przez artystów tematy wynikały z potrzeb odbiorców, którzy poszukiwali dzieł nie tylko pięknych, ale również skłaniających do refleksji nad wartościami, różnorodnością Boskiego stworzenia czy złożonością ludzkiej natury.

Dominacja kalwinizmu

Prezentowane na wystawie malarstwo kształtowało się w nowej sytuacji politycznej i religijnej. Mieszczańskie, protestanckie społeczeństwo Północnych Niderlandów cieszyło się dopiero co wywalczoną wolnością spod hegemonii katolickiej Hiszpanii. Przyjęcie kalwinizmu jako religii państwowej znalazło odzwierciedlenie w sztuce. Protestantyzm nie uprawia kultu świętych, dlatego obrazy zniknęły z wnętrz kościołów. Przedstawienia religijne stanowiły bezpośrednią ilustrację tekstu Biblii i zdobiły głównie wnętrza prywatne.

Bogactwo znaczeń

XVII-wiecznych miłośników sztuki charakteryzowało zamiłowanie do rozwiązywania zagadek ukrytych w malarskich kompozycjach. Odczytanie przekazu zawartego w kumulacji przedmiotów codziennego użytku wymagało od odbiorcy szerokiej wiedzy humanistycznej, znajomości Biblii i bystrego umysłu.

Fascynacja Italią i grą światła

Artyści, których prace można zobaczyć na wystawie, tworzyli w Antwerpii oraz w Amsterdamie, Hadze, Utrechcie, Haarlemie, Lejdzie i Rotterdamie. Jednak inspiracji poszukiwali także w słonecznej Italii. Rzym, będący ówcześnie stolicą sztuki, wyznaczał nowe trendy, które podejmowali także artyści na Północy. W ich dziełach można odnaleźć nie tylko fascynację alpejskim krajobrazem, ale i na nowo odkrywaną kulturą antyczną.

Podróż w czasie w MNW

Muzeum Narodowe w Warszawie może poszczycić się największą w Polsce, liczącą ponad 900 prac kolekcją malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Jej reprezentatywna część stale pokazywana jest w Galerii Sztuki Dawnej MNW. Galeria i wystawa Różne spojrzenia. Malarstwo holenderskie i flamandzkie z kolekcji ERGO Hestii stwarzają niepowtarzalną okazję, by zanurzyć się w klimat XVII-wiecznych miast, szlacheckich dworów i magnackich rezydencji.

Wystawie towarzyszy różnorodny program edukacyjny oraz bogato ilustrowany katalog w polskiej i angielskiej wersji językowej.
kuratorka: Aleksandra Janiszewska / MNW

{info. pras}