ReViolation - Altówkowa rewolucja
Debiutancki album Krzysztofa Komendarka – Tymendorfa, dedykowany Rodzicom i Żonie. Jego nazwa nie jest przypadkowa: utworzony na potrzeby płyty tytuł „ReViolation” oznacza bowiem „altówkową rewolucję”. Album ukaże się 27 listopada.
Altówka w świadomości wielu profesjonalnych muzyków i melomanów wciąż zajmuje dalsze miejsce na podium w swoistej hierarchii instrumentów smyczkowych. Krzysztof Komendarek – Tymendorf pragnie udowodnić (i czyni to nader przekonująco!), jak wszechstronne stanowi ona medium: podążając za wypowiedzią prof. Piotra Reicherta, tylko grę znakomitego altowiolisty wyróżnia sprawność skrzypka i głębia tonu wiolonczeli. Równocześnie tytułowa „rewolucja” dotyczy propagowania wciąż nieznanego szerokiej publiczności repertuaru. W przypadku pierwszego solowego albumu artysty mowa o sonatach Fiodora Drużynina oraz Mieczysława Wajnberga – dziełach, które muzyk poznał dogłębnie w ramach przygotowania swojej rozprawy doktorskiej. Jako pierwszy w Polsce dokonał również rejestracji fonograficznej wspomnianych utworów (jest autorem opracowania ich smyczkowania i aplikatury).
„ReViolation” należy również rozumieć jako reinterpretację prezentowanego na płycie programu. Dla Krzysztofa Komendarka – Tymendorfa oznacza ona niezwykle istotną artystyczną wolność: każde dzieło odkodowuje indywidualnie przez pryzmat własnych doświadczeń, co niejednokrotnie owocuje intrygującą – nieraz kontrowersyjną – interpretacyjną koncepcją. W autorskich propozycjach solisty kluczową rolę odgrywa „muzyczny czas” – swoista przestrzeń w zakresie mikro i makroformy dzieła muzycznego, a priorytet stanowi jak najwierniejsze oddanie kompozytorskiego zamysłu poprzez dostrzeżenie agogicznych i dynamicznych niuansów zarówno pomiędzy selektywnymi dźwiękami, jak i całymi ogniwami utworu.
Wybrany przez artystę repertuar stanowi znakomitą okazję do zaprezentowania tej interpretacyjnej wizji oraz ukazania pełnej palety brzmieniowych i technicznych możliwości instrumentu. Sonaty Fiodora Drużynina (1932-2007) oraz Mieczysława Wajnberga (1919-1996) w naturalny sposób tworzą pewien dyptyk. Twórców łączy doświadczenie życia w ZSRR czasów Józefa Stalina, ukształtowanie własnego języka muzycznego zawierającego nawiązania do świata dźwiękowego Dymitra Szostakowicza, wreszcie – co najważniejsze w kwestii prezentowanego albumu – umiłowanie altówki. Fiodor Drużynin był jednym z najbardziej cenionych sowieckich wirtuozów tego instrumentu, uczniem samego Vadima Borysowskiego – ostatecznie zajął jego miejsce w słynnym Kwartecie Beethovena (z kolei z klasy Drużynina wywodzi się m.in. Yuri Bashmet). Jako kompozytor wyeksponował w swojej sonacie (1959) wszelkie walory altówki, zachowując idealny balans pomiędzy technicznym popisem a emocjonalnym przekazem. Drużyninowi została zadedykowana pierwsza z czterech sonat na altówkę solo Mieczysława Wajnberga. Trzecia z nich (1982), zarejestrowana przez Krzysztofa Komendarka – Tymendorfa, powstała z myślą o Michaile Nikolajewiczu Tołpydze - studencie Borysowskiego, pierwszym altowioliście Państwowej Orkiestry Symfonicznej ZSRR. Zgodnie z artystyczną myślą Wajnberga na pierwszy plan wysuwa się czynnik melodyczny, a jedna z wypowiedzi kompozytora znakomicie charakteryzuje op. 135: „Teraz tak wspaniale grają na altówce, że rozpatruję ją jako instrument o wysokiej śpiewności (…). W brzmieniu altówki jest jakaś tajemniczość, zagadkowość, uwolnienie – i w tym zawiera się jej charakterystyczna właściwość”. Kantylena stanowi również znak rozpoznawczy Capriccio „Hommage à Paganini” op. 55 belgijskiego geniusza wiolinistyki, Henriego Vieuxtempsa (1820-1881). W jego utworach słychać nawiązania do stylu Niccolò Paganiniego w zakresie stosowanych środków wirtuozowskich. W przeciwieństwie jednak do legendarnego mistrza z Genui, ukazanie doskonałej techniki nie jest u Vieuxtempsa celem samym w sobie - twórca wykorzystuje ją zawsze w służbie głębokiemu przekazowi ekspresyjnemu, czego Capriccio op. 9 (opublikowane pośmiertnie w 1883 roku) jest doskonałym przykładem.
Na płycie nie mogło zabraknąć również polskiego akcentu w postaci "Kaprysu polskiego" Grażyny Bacewicz (1909-1969). Ten jeden z najbardziej znanych utworów w dorobku kompozytorki w oryginale napisany został na skrzypce (1949) – zarejestrowana wersja altówkowa została opracowana przez Jerzego Kosmalę. Wieńczący album utwór to prawdziwa wirtuozowska perełka, wymagająca od wykonawcy pokonania szeregu problemów technicznych przy równoczesnym zachowaniu tanecznego, folklorystycznego charakteru w neoklasycznym duchu. Słowu „reviolation” blisko do „revelation” – „rewelacji”, w znaczeniu zgodnym ze Słownikiem Języka Polskiego „czegoś nowego, niezwykłego i bardzo interesującego”. Znajdujący się na płycie repertuar oraz jego twórcze odczytanie przez Krzysztofa Komendarka – Tymendorfa bez wątpienia spełniają te kryteria.
Agnieszka Nowok-Zych
Recenzja płyty do bookletu:
„Krzysztof Komendarek-Tymendorf jest bardzo charyzmatycznym i unikalnym altowiolistą swojego pokolenia. Artysta jest w pełni ukształtowany, charakteryzuje go doskonała technika tak prawej, jak i lewej ręki; operuje wyrównanym w całej skali dźwiękiem, którym potrafi cieniować, różnicując tym samym barwę w zależności od narracji utworu. Jego grę cechuje duża ekspresja, muzykalność, bardzo dobra technika, bogate brzmienie, duża rozpiętość dynamiki oraz artykulacji. Muzyka w jego wykonaniu nabiera miękkości i charakteru przez znakomitą intonację, rytmicznie doskonałą. Świadomie interpretuje i nadaje indywidualny sens wykonywanym utworom.
Aby podjąć się nagrania sonat solowych Fiodora Drużynina oraz Mieczysława Wajnberga, należy dysponować bardzo dobrą techniką dwudźwiękową, techniką gry akordów. Są to utwory z najwyższej półki wykonawczej. Wykonanie tych sonat jest na wysokim poziomie. "Kaprys polski" Grażyny Bacewicz oraz "Capriccio" Henriego Vieuxtempsa to krótkie utwory, w których Krzysztof Komendarek-Tymendorf zaprezentował dużą muzykalność oraz bogaty wolumen dźwiękowy”.
Prof. Irena Albrecht
{info.pras.}