Poezja dla nie-dzieci

Jowejek

Żabka.
Kaczuszka.
Kajecik.
Ślizgawka.

Gojonczka.
Ziułtaczka.
Jowejek.
Jowejek.

A potem bryła ciała
wypchnięta w przestworza.

Marcin Świetlicki, Muzyka środka, wydawnictwo a5, 2006

***

Przez pryzmat rzeczy drobnych możemy czasem dostrzec to, co najistotniejsze – gdy oglądamy szczegóły codzienności przez lupę, uświadamiamy sobie moc życia samego w sobie, a także jego nieuchronną zmienność.

Są wiersze, które mogą być dla nas takim specjalnym „mikroskopem”. Zwracają uwagę na coś niby błahego, a w swojej przewrotnej puencie odkrywają uniwersalny sens, tajemnicę, która bawi swą oczywistością, choć wcześniej zdała się nierozstrzygalną zagadką. Marcin Świetlicki (ur. 1961 r.) potrafi nas właśnie tak zaskoczyć.

Wiersz „Jowejek” to raptem osiem słów i jedno zdanie. A przecież i treść, i konstrukcja tego krótkiego tekstu jest niesłychanie spójna. Jako dzieci na wczesnym etapie rozwoju uczymy się wydawać dźwięki, następnie pojedyncze słowa, dopiero później składamy je w zdania, aż wreszcie uczymy się ukrytych znaczeń, pojęć i metafor. Świetlicki nie obserwuje tego procesu bardzo wnikliwie, raczej – niczym samozwańczy badacz – zestawia ze sobą dwa różne jego momenty: ten, gdy jeszcze przekręcamy słowa i ten, kiedy już swobodnie mówimy, a co więcej wypełniamy spektakularne zadania, jak lot w kosmos. Można też uznać, że końcowy „komentarz” to spostrzeżenie dorosłego, przyglądającemu się z boku jego dorastającemu dziecku. Albo pójść dalej, głębiej – dostrzec, że zostanie z nas tylko „bryła”, kosmiczny pył.

Zachwyca w tej krótkiej formie nie tylko bystrość i zręczność językowa autora, ale i potęga gatunku ludzkiego i w ogóle życia, które z „niczego” wyprowadza „Coś”. To jedna z możliwych interpretacji.

Zapraszamy do czytania poezji na naszym portalu i w kwartalniku „Presto. Muzyka Film Sztuka”.

Chętnie też zawsze przeczytamy Wasze wiersze czy rekomendacje, piszcie na adres: redakcja[at]prostoomuzyce[dot]pl

(Maja Baczyńska)